Page 386
ਸੋ ਨਾਮੁ ਜਪੈ ਜੋ ਜਨੁ ਤੁਧੁ ਭਾਵੈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
પરંતુ તે જ મનુષ્ય તારું નામ જપે છે જે તને પ્રેમાળ લાગે છે જેના પર તારી કૃપા હોય છે ॥૧॥વિરામ॥
ਤਨੁ ਮਨੁ ਸੀਤਲੁ ਜਪਿ ਨਾਮੁ ਤੇਰਾ ॥
હે પ્રભુ! તારું નામ જપીને મન શાંત થઈ જાય છે. શરીર પણ દરેક જ્ઞાનેન્દ્રિય પણ જપીને શાંત થઈ જાય છે.
ਹਰਿ ਹਰਿ ਜਪਤ ਢਹੈ ਦੁਖ ਡੇਰਾ ॥੨॥
હે ભાઈ! પરમાત્માનું નામ જપતા દુઃખોનો ડેરો જ ઉઠી જાય છે ॥૨॥
ਹੁਕਮੁ ਬੂਝੈ ਸੋਈ ਪਰਵਾਨੁ ॥
હે ભાઈ! રજામાં ખુશીથી રાજી રહે છે તે મનુષ્ય પરમાત્માની હાજરીમાં સ્વીકાર થઈ જાય છે
ਸਾਚੁ ਸਬਦੁ ਜਾ ਕਾ ਨੀਸਾਨੁ ॥੩॥
આ જીવન-યાત્રામાં જે મનુષ્યની પાસે હંમેશા કાયમ રહેનાર પરમાત્માની મહિમાની વાણીની રાહદારી છે અને આ રાહદારીઓની કૃપાથી જે પરમાત્માની રજાને સમજી લે છે ॥૩॥
ਗੁਰਿ ਪੂਰੈ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਦ੍ਰਿੜਾਇਆ ॥
હે ભાઈ! જ્યારથી સંપૂર્ણ ગુરુએ પરમાત્માનું નામ મારા હ્રદયમાં પાકું કરી દીધું છે
ਭਨਤਿ ਨਾਨਕੁ ਮੇਰੈ ਮਨਿ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ॥੪॥੮॥੫੯॥
નાનક કહે છે, ત્યારથી મારા મને હંમેશા સુખ જ અનુભવ કર્યું છે ॥૪॥૮॥૫૯॥
ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥
આશા મહેલ ૫॥
ਜਹਾ ਪਠਾਵਹੁ ਤਹ ਤਹ ਜਾਈ ॥
હે ગોવિંદ! આ તારી જ કૃપા છે કે જ્યાં તું મને મોકલે છે હું ત્યાં ત્યાં જ ખુશીથી જાવ છું
ਜੋ ਤੁਮ ਦੇਹੁ ਸੋਈ ਸੁਖੁ ਪਾਈ ॥੧॥
સુખ હોય ભલે દુઃખ હોય જે કંઈ તું મને દે છે હું તેના માથા પર જાણીને માનું છું ॥૧॥
ਸਦਾ ਚੇਰੇ ਗੋਵਿੰਦ ਗੋਸਾਈ ॥
હે ગોવિંદ! હે ગોસાઇ! કૃપા કર હું હંમેશા તારો દાસ બની રહું કારણ કે
ਤੁਮ੍ਹ੍ਹਰੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਤੇ ਤ੍ਰਿਪਤਿ ਅਘਾਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તારી કૃપાથી જ હું માયાની તૃષ્ણાથી હંમેશા તૃપ્ત રહું છું ॥૧॥વિરામ॥
ਤੁਮਰਾ ਦੀਆ ਪੈਨ੍ਹ੍ਹਉ ਖਾਈ ॥
હે પ્રભુ! જે કાંઈ તું મને પહેરવા ખાવા દે છે તે જ હું સંતોષથી પહેરું છું અને ખાવ છું.
ਤਉ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਪ੍ਰਭ ਸੁਖੀ ਵਲਾਈ ॥੨॥
તારી કૃપાથી હું પોતાનું જીવન સુખ આનંદથી વિતાવી રહ્યો છું ॥૨॥
ਮਨ ਤਨ ਅੰਤਰਿ ਤੁਝੈ ਧਿਆਈ ॥
હે પ્રભુ! હું પોતાના મનમાં પોતાના હૃદયમાં હંમેશા તને જ યાદ કરતો રહું છું
ਤੁਮ੍ਹ੍ਹਰੈ ਲਵੈ ਨ ਕੋਊ ਲਾਈ ॥੩॥
તારી સરખામણીનો હું બીજા કોઈને સમજતો નથી ॥૩॥
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਨਿਤ ਇਵੈ ਧਿਆਈ ॥
નાનક પ્રભુ ઓટલા પર પ્રાર્થના કરતો રહે છે અને કહે છે, હે પ્રભુ! કૃપા કર હું આવી રીતે હંમેશા તને સ્મરણ કરતો રહું.
ਗਤਿ ਹੋਵੈ ਸੰਤਹ ਲਗਿ ਪਾਈ ॥੪॥੯॥੬੦॥
તારી કૃપા હોય તો તારા સંત જનોના ચરણોમાં લાગીને મને ઊંચી આધ્યાત્મિક સ્થિતિ મળી રહે ॥૪॥૯॥૬૦॥
ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥
આશા મહેલ ૫॥
ਊਠਤ ਬੈਠਤ ਸੋਵਤ ਧਿਆਈਐ ॥
હે ભાઈ! ઉઠતા બેસતા સુતા જાગતા દરેક સમય પરમાત્માને યાદ કરતા રહેવા જોઈએ
ਮਾਰਗਿ ਚਲਤ ਹਰੇ ਹਰਿ ਗਾਈਐ ॥੧॥
રસ્તામાં ચાલતાં પણ હંમેશા પરમાત્માની મહિમા કરતી રહેવી જોઈએ ॥૧॥
ਸ੍ਰਵਨ ਸੁਨੀਜੈ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਕਥਾ ॥
હે ભાઈ! કાનોથી પરમાત્માની આધ્યાત્મિક જીવન દેનારી મહિમા સાંભળતી રહેવી જોઈએ
ਜਾਸੁ ਸੁਨੀ ਮਨਿ ਹੋਇ ਅਨੰਦਾ ਦੂਖ ਰੋਗ ਮਨ ਸਗਲੇ ਲਥਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તેના સાંભળવાથી મનમાં આધ્યાત્મિક આનંદ ઉત્પન્ન થાય છે અને મનના બધા દુઃખ-રોગ દૂર થઈ જાય છે ॥૧॥વિરામ॥
ਕਾਰਜਿ ਕਾਮਿ ਬਾਟ ਘਾਟ ਜਪੀਜੈ ॥
હે ભાઈ! દરેક કામ કાજ કરતા રસ્તા પર ચાલતા નદી ઘાટ પર કરતા પરમાત્માનું નામ જપતું રહેવું જોઈએ
ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਹਰਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਪੀਜੈ ॥੨॥
અને ગુરુની કૃપાની કૃપાથી આધ્યાત્મિક જીવન દેનાર હરિ-નામ જળ પીતા રહેવું જોઈએ ॥૨॥
ਦਿਨਸੁ ਰੈਨਿ ਹਰਿ ਕੀਰਤਨੁ ਗਾਈਐ ॥
હે ભાઈ! દિવસ-રાત પરમાત્માના મહિમાનાં ગીત ગાતા રહેવા જોઈએ
ਸੋ ਜਨੁ ਜਮ ਕੀ ਵਾਟ ਨ ਪਾਈਐ ॥੩॥
જે આ કામ કરતા રહે છે જીવનના સફરમાં આધ્યાત્મિક મૃત્યુ તેની નજીક ભટકતી નથી ॥૩॥
ਆਠ ਪਹਰ ਜਿਸੁ ਵਿਸਰਹਿ ਨਾਹੀ ॥
નાનક કહે છે, હે પ્રભુ! જે મનુષ્યને આઠેય પ્રહર કોઈ પણ સમયે તું ભૂલતો નથી
ਗਤਿ ਹੋਵੈ ਨਾਨਕ ਤਿਸੁ ਲਗਿ ਪਾਈ ॥੪॥੧੦॥੬੧॥
તેના ચરણોમાં લાગીને બીજા લોકોને પણ ઊંચી આધ્યાત્મિક સ્થિતિ મળી જાય છે ॥૪॥૧૦॥૬૧॥
ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥
આશા મહેલ ૫॥
ਜਾ ਕੈ ਸਿਮਰਨਿ ਸੂਖ ਨਿਵਾਸੁ ॥
હે ભાઈ! ગુરુના કહ્યા અનુસાર તે પરમાત્માનું સ્મરણ કરતો રહે જેનું નામ જપવાની કૃપાથી મનમાં સુખનો વાસ થઈ જાય છે
ਭਈ ਕਲਿਆਣ ਦੁਖ ਹੋਵਤ ਨਾਸੁ ॥੧॥
હંમેશા સુખ-શાંતિ બની રહે છે અને દુઃખોનો નાશ થઈ જાય છે ॥૧॥
ਅਨਦੁ ਕਰਹੁ ਪ੍ਰਭ ਕੇ ਗੁਨ ਗਾਵਹੁ ॥
હે ભાઈ! પોતાના ગુરુના ઉપદેશ અનુસાર ચાલીને હંમેશા જ ગુરુની ખુશી પ્રાપ્ત કરતો રહે
ਸਤਿਗੁਰੁ ਅਪਨਾ ਸਦ ਸਦਾ ਮਨਾਵਹੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ગુરુના હુકમ અનુસાર પરમાત્માની મહિમા કરતો રહ્યા કર આનું પરિણામ એ થશે કે આધ્યાત્મિક આનંદ મેળવતો રહીશ ॥૧॥વિરામ॥
ਸਤਿਗੁਰ ਕਾ ਸਚੁ ਸਬਦੁ ਕਮਾਵਹੁ ॥
હે ભાઈ! હંમેશા સ્થિર પરમાત્માની મહિમાવાળા ગુરુ-શબ્દને દરેક સમય હૃદયમાં રાખ શબ્દ અનુસાર પોતાના જીવનમાં રહે.
ਥਿਰੁ ਘਰਿ ਬੈਠੇ ਪ੍ਰਭੁ ਅਪਨਾ ਪਾਵਹੁ ॥੨॥
આ શબ્દની કૃપાથી પોતાના હૃદય ઘરમાં સ્થિર ટકી રહીશ ભટકણ સમાપ્ત થઈ જશે અને પરમાત્માને પોતાની અંદર જ મેળવી લઈશ ॥૨॥
ਪਰ ਕਾ ਬੁਰਾ ਨ ਰਾਖਹੁ ਚੀਤ ॥
ક્યારેય કોઈનું ખરાબ હૃદયમાં ના રાખો ક્યારેય આ ઇચ્છા ન ઉત્પન્ન થવા દે કે કોઈનું નુકશાન થાય.
ਤੁਮ ਕਉ ਦੁਖੁ ਨਹੀ ਭਾਈ ਮੀਤ ॥੩॥
હે ભાઈ! હે મિત્ર! આનું પરિણામ એ થશે કે તને પણ કોઈ દુઃખ વ્યાપશે નહિ ॥૩॥
ਹਰਿ ਹਰਿ ਤੰਤੁ ਮੰਤੁ ਗੁਰਿ ਦੀਨ੍ਹ੍ਹਾ ॥
જે મનુષ્યને ગુરુએ પરમાત્માના નામનું જ તંત્ર આપ્યો છે પરમાત્માના નામનો જ મંત્ર આપ્યો છે
ਇਹੁ ਸੁਖੁ ਨਾਨਕ ਅਨਦਿਨੁ ਚੀਨ੍ਹ੍ਹਾ ॥੪॥੧੧॥੬੨॥
હે નાનક! તે મંત્ર- આપ્યો દ્વારા બીજાનું ખરાબ વિચારવાની જગ્યાએ પોતાની અંદર દરેક સમયે પરમાત્માના નામથી ઉત્પન્ન થયેલ આધ્યાત્મિક આનંદ વસતો ઓળખી લે છે ॥૪॥૧૧॥૬૨॥
ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥
આશા મહેલ ૫॥
ਜਿਸੁ ਨੀਚ ਕਉ ਕੋਈ ਨ ਜਾਨੈ ॥
હે પ્રભુ! જે મનુષ્યને નીચ જાતિનો સમજીને કોઈ જાણતું-ઓળખતું પણ નથી
ਨਾਮੁ ਜਪਤ ਉਹੁ ਚਹੁ ਕੁੰਟ ਮਾਨੈ ॥੧॥
તારું નામ જપવાની કૃપાથી આખા જગતમાં તેનું આદર-માન થવા માંડે છે ॥૧॥
ਦਰਸਨੁ ਮਾਗਉ ਦੇਹਿ ਪਿਆਰੇ ॥
હે પ્રેમાળ પ્રભુ! હું તારા દર્શન માંગુ છુ મને પોતાના દર્શનોનું દાન દે.
ਤੁਮਰੀ ਸੇਵਾ ਕਉਨ ਕਉਨ ਨ ਤਾਰੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
જેને તારી સેવા-ભક્તિ કરી તેને તે પોતાના દર્શન આપીને સંસાર-સમુદ્રથી પાર કરી દીધો ॥૧॥વિરામ॥
ਜਾ ਕੈ ਨਿਕਟਿ ਨ ਆਵੈ ਕੋਈ ॥
હે પ્રભુ! ગરીબ જાણીને જે મનુષ્યની પાસે પણ કોઈ ભટક્તું નથી
ਸਗਲ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਉਆ ਕੇ ਚਰਨ ਮਲਿ ਧੋਈ ॥੨॥
તારું નામ જપવાની કૃપાથી પછી બધી બાઈ તેના પગ ઘસી-ઘસીને ધોવા લાગી પડે છે ॥૨॥
ਜੋ ਪ੍ਰਾਨੀ ਕਾਹੂ ਨ ਆਵਤ ਕਾਮ ॥
હે પ્રભુ! જે મનુષ્ય પહેલા કોઈનું કોઈ કામ સંવારવાને કાબેલ નહોતું
ਸੰਤ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਤਾ ਕੋ ਜਪੀਐ ਨਾਮ ॥੩॥
હવે ગુરુની કૃપાથી તારું નામ જપવાને કારણે તેને દરેક જગ્યાએ યાદ કરવામાં આવે છે ॥૩॥
ਸਾਧਸੰਗਿ ਮਨ ਸੋਵਤ ਜਾਗੇ ॥
હે મન! સાધુ-સંગતમાં આવીને માયાના મોહની ઊંઘમાં સુતેલ લોકો જાગી પડે છે
ਤਬ ਪ੍ਰਭ ਨਾਨਕ ਮੀਠੇ ਲਾਗੇ ॥੪॥੧੨॥੬੩॥
નાનક કહે છે,આધ્યાત્મિક જીવનની સમજ પ્રાપ્ત કરી લે છે અને ત્યારે તેને પ્રભુ પ્રેમાળ લાગવા લાગી પડે છે ॥૪॥૧૨॥૬૩॥
ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੫ ॥
આશા મહેલ ૫॥
ਏਕੋ ਏਕੀ ਨੈਨ ਨਿਹਾਰਉ ॥|
હે ભાઈ! ગુરુના પ્રતાપને સદકે જ હું પરમાત્માને દરેક જગ્યાએ જ વસતો પોતાની આંખોથી જોવ છું
ਸਦਾ ਸਦਾ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਸਮ੍ਹ੍ਹਾਰਉ ॥੧॥
અને હંમેશા જ પરમાત્માનું નામ પોતાના દિલમાં ટકાવી રાખું છું ॥૧