Page 1419
ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਨ ਚੁਕਈ ਮਰਿ ਜੰਮਹਿ ਵਾਰੋ ਵਾਰ ॥
તેની ભ્રમણા દૂર થતી નથી, જેના કારણે તે વારંવાર જન્મ લે છે અને મૃત્યુ પામે છે.
ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵਿ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ਅਤਿ ਤਿਸਨਾ ਤਜਿ ਵਿਕਾਰ ॥
તૃષ્ણા અને અવગુણોને બાજુ પર રાખીને સદ્દગુરુની સેવા કરીએ તો સુખની પ્રાપ્તિ થાય છે.
ਜਨਮ ਮਰਨ ਕਾ ਦੁਖੁ ਗਇਆ ਜਨ ਨਾਨਕ ਸਬਦੁ ਬੀਚਾਰਿ ॥੪੯॥
ગુરુ નાનક ફરમાન: જેમણે શબ્દ-ગુરુનું ઊંડું ચિંતન કર્યું છે, તેમના જન્મ અને મૃત્યુનું દુઃખ દૂર થઈ ગયું છે. || ૪૯ ||
ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਧਿਆਇ ਮਨ ਹਰਿ ਦਰਗਹ ਪਾਵਹਿ ਮਾਨੁ ॥
હે સજ્જનો! મનમાં હરિનામનું ધ્યાન કર, તો જ પ્રભુના દરબારમાં માન-સન્માન મળશે.
ਕਿਲਵਿਖ ਪਾਪ ਸਭਿ ਕਟੀਅਹਿ ਹਉਮੈ ਚੁਕੈ ਗੁਮਾਨੁ ॥
(હરિનામમાંથી) બધા પાપો અને દુર્ગુણો દૂર થાય છે અને અહંકાર-અભિમાન સમાપ્ત થાય છે.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਕਮਲੁ ਵਿਗਸਿਆ ਸਭੁ ਆਤਮ ਬ੍ਰਹਮੁ ਪਛਾਨੁ ॥
ગુરુમુખનું હૃદય-કમળ હંમેશા ખીલે છે અને તેને સર્વત્ર બ્રહ્મ જ દેખાય છે.
ਹਰਿ ਹਰਿ ਕਿਰਪਾ ਧਾਰਿ ਪ੍ਰਭ ਜਨ ਨਾਨਕ ਜਪਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ॥੫੦॥
ગુરુ નાનક કહે છે કે જ્યારે પ્રભુ તેમની કૃપા વરસાવે છે, ત્યારે જિજ્ઞાસુ ભક્તો હરિનામનો જાપ કરતા રહે છે. || ૫૦ ||
ਧਨਾਸਰੀ ਧਨਵੰਤੀ ਜਾਣੀਐ ਭਾਈ ਜਾਂ ਸਤਿਗੁਰ ਕੀ ਕਾਰ ਕਮਾਇ ॥
ધનસારી રાગ દ્વારા ગાતી એ જ સ્ત્રીને ધનવાન ગણવામાં આવે છે, જે સદ્દગુરુની સેવામાં તલ્લીન હોય છે.
ਤਨੁ ਮਨੁ ਸਉਪੇ ਜੀਅ ਸਉ ਭਾਈ ਲਏ ਹੁਕਮਿ ਫਿਰਾਉ ॥
તે પોતાનું શરીર, મન, જીવન ગુરુને સમર્પિત કરે છે અને ગુરુનું પાલન કરે છે.
ਜਹ ਬੈਸਾਵਹਿ ਬੈਸਹ ਭਾਈ ਜਹ ਭੇਜਹਿ ਤਹ ਜਾਉ ॥
જ્યાં સદ્દગુરુ બેસાડે છે, બેસી જાય છે, જ્યાં મોકલે છે ત્યાં જાય છે.
ਏਵਡੁ ਧਨੁ ਹੋਰੁ ਕੋ ਨਹੀ ਭਾਈ ਜੇਵਡੁ ਸਚਾ ਨਾਉ ॥
સાચા નામ જેવું બીજું કોઈ ધન નથી.
ਸਦਾ ਸਚੇ ਕੇ ਗੁਣ ਗਾਵਾਂ ਭਾਈ ਸਦਾ ਸਚੇ ਕੈ ਸੰਗਿ ਰਹਾਉ ॥
હું હંમેશા સાચા પ્રભુના ગુણગાન ગાઉં છું અને હંમેશા સત્યની સાથે રહું છું.
ਪੈਨਣੁ ਗੁਣ ਚੰਗਿਆਈਆ ਭਾਈ ਆਪਣੀ ਪਤਿ ਕੇ ਸਾਦ ਆਪੇ ਖਾਇ ॥
જે સારા ગુણો અને સારાઇઓને ગ્રહણ કરે છે, તે પોતે પ્રભુના આનંદને પ્રાપ્ત કરે છે.
ਤਿਸ ਕਾ ਕਿਆ ਸਾਲਾਹੀਐ ਭਾਈ ਦਰਸਨ ਕਉ ਬਲਿ ਜਾਇ ॥
એના શું વખાણ કરાય, તેના દર્શને બલિદાન આપવું જોઈએ.
ਸਤਿਗੁਰ ਵਿਚਿ ਵਡੀਆ ਵਡਿਆਈਆ ਭਾਈ ਕਰਮਿ ਮਿਲੈ ਤਾਂ ਪਾਇ ॥
સદ્દગુરુમાં અનેક ગુણો છે અને તે પ્રભુની કૃપાથી જ પ્રાપ્ત થાય છે.
ਇਕਿ ਹੁਕਮੁ ਮੰਨਿ ਨ ਜਾਣਨੀ ਭਾਈ ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਫਿਰਾਇ ॥
કોઈને આદેશોનું પાલન કરતા નથી આવડતું અને દ્વૈતભાવમાં ફરતો રહે છે
ਸੰਗਤਿ ਢੋਈ ਨਾ ਮਿਲੈ ਭਾਈ ਬੈਸਣਿ ਮਿਲੈ ਨ ਥਾਉ ॥
તેની સાથે તેને મળવું તો દૂરની વાત છે, તેને બેસવાની જગ્યા પણ મળતી નથી.
ਨਾਨਕ ਹੁਕਮੁ ਤਿਨਾ ਮਨਾਇਸੀ ਭਾਈ ਜਿਨਾ ਧੁਰੇ ਕਮਾਇਆ ਨਾਉ ॥
ગુરુ નાનક કહે છે કે જેમણે શરૂઆતથી જ હરિનામ મેળવ્યું છે તે જ ઈશ્વરના આદેશનું પાલન કરે છે.
ਤਿਨ੍ ਵਿਟਹੁ ਹਉ ਵਾਰਿਆ ਭਾਈ ਤਿਨ ਕਉ ਸਦ ਬਲਿਹਾਰੈ ਜਾਉ ॥੫੧॥
હું તેમને શરણે છું અને આવા લોકો પર સદા બલિદાન આપું છું || ૫૧ ||
ਸੇ ਦਾੜੀਆਂ ਸਚੀਆ ਜਿ ਗੁਰ ਚਰਨੀ ਲਗੰਨ੍ਹ੍ਹਿ ॥
તે દાઢી સાચી છે, જે ગુરુના ચરણોમાં છે.
ਅਨਦਿਨੁ ਸੇਵਨਿ ਗੁਰੁ ਆਪਣਾ ਅਨਦਿਨੁ ਅਨਦਿ ਰਹੰਨ੍ਹ੍ਹਿ ॥
આવા લોકો પોતાના ગુરૂની સેવામાં તલ્લીન રહે છે અને દરરોજ આનંદથી જીવે છે.
ਨਾਨਕ ਸੇ ਮੁਹ ਸੋਹਣੇ ਸਚੈ ਦਰਿ ਦਿਸੰਨ੍ਹ੍ਹਿ ॥੫੨॥
હે નાનક! તે મુખ સુંદર છે, જે સાચા દરબારમાં દેખાય છે || ૫૨ ||
ਮੁਖ ਸਚੇ ਸਚੁ ਦਾੜੀਆ ਸਚੁ ਬੋਲਹਿ ਸਚੁ ਕਮਾਹਿ ॥
જેમનો ચહેરો સાચો છે અને દાઢી પણ સાચી છે, તેઓ માત્ર સત્ય બોલે છે અને માત્ર સારા કાર્યો જ કરે છે.
ਸਚਾ ਸਬਦੁ ਮਨਿ ਵਸਿਆ ਸਤਿਗੁਰ ਮਾਂਹਿ ਸਮਾਂਹਿ ॥
તેમના મનમાં માત્ર સાચી ઉપદેશ જ રહે છે અને તેઓ સદ્દગુરુમાં લીન રહે છે.
ਸਚੀ ਰਾਸੀ ਸਚੁ ਧਨੁ ਉਤਮ ਪਦਵੀ ਪਾਂਹਿ ॥
તેમની આયુષ્ય-રાશિ અને ધન પણ સાચું છે અને તેમને જ શ્રેષ્ઠ દરજ્જો મળે છે.
ਸਚੁ ਸੁਣਹਿ ਸਚੁ ਮੰਨਿ ਲੈਨਿ ਸਚੀ ਕਾਰ ਕਮਾਹਿ ॥
તેઓ માત્ર સત્ય સાંભળે છે અને સત્યને પોતાના મનમાં રાખે છે અને માત્ર સારા કાર્યો જ કરે છે.
ਸਚੀ ਦਰਗਹ ਬੈਸਣਾ ਸਚੇ ਮਾਹਿ ਸਮਾਹਿ ॥
તેઓ સાચા દરબારમાં બેસીને સત્યમાં લીન થઈ જાય છે.
ਨਾਨਕ ਵਿਣੁ ਸਤਿਗੁਰ ਸਚੁ ਨ ਪਾਈਐ ਮਨਮੁਖ ਭੂਲੇ ਜਾਂਹਿ ॥੫੩॥
હે નાનક! સદ્દગુરુ વિના સત્ય પ્રાપ્ત થતું નથી અને અવિચારી વિસ્મૃત રહે છે || ૫૩ ||
ਬਾਬੀਹਾ ਪ੍ਰਿਉ ਪ੍ਰਿਉ ਕਰੇ ਜਲਨਿਧਿ ਪ੍ਰੇਮ ਪਿਆਰਿ ॥
જિજ્ઞાસુ બપૈયો પ્રેમરૂપી દરિયામાં પ્રિયજનને પ્રેમ કરે છે.
ਗੁਰ ਮਿਲੇ ਸੀਤਲ ਜਲੁ ਪਾਇਆ ਸਭਿ ਦੂਖ ਨਿਵਾਰਣਹਾਰੁ ॥
જ્યારે ગુરુ મળે છે ત્યારે જ તેને હરિનામરૂપી શીતળ જળ જળ મળે છે અને તેના તમામ દુ:ખ દૂર થાય છે.
ਤਿਸ ਚੁਕੈ ਸਹਜੁ ਊਪਜੈ ਚੁਕੈ ਕੂਕ ਪੁਕਾਰ ॥
નામરૂપી જળથી તેના આત્મામાં પ્રાકૃતિક પ્રસન્નતા ઉત્પન્ન થાય છે અને તેના બધા રૂદન મટી જાય છે.
ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਾਂਤਿ ਹੋਇ ਨਾਮੁ ਰਖਹੁ ਉਰਿ ਧਾਰਿ ॥੫੪॥
ગુરુ નાનક કહે છે - ગુરુમુખને જ શાંતિ મળે છે અને તે નામ પોતાના હૃદયમાં રાખે છે. ||૫૪||
ਬਾਬੀਹਾ ਤੂੰ ਸਚੁ ਚਉ ਸਚੇ ਸਉ ਲਿਵ ਲਾਇ ॥
હે જિજ્ઞાસુ ચાતક! તમે સાચું બોલો, મન સાચા પરમેશ્વર પર કેન્દ્રિત થવા લાગ્યું.
ਬੋਲਿਆ ਤੇਰਾ ਥਾਇ ਪਵੈ ਗੁਰਮੁਖਿ ਹੋਇ ਅਲਾਇ ॥
જો તમે ગુરુની હાજરીમાં ગાશો તો તમારી સ્તુતિ ફળશે.
ਸਬਦੁ ਚੀਨਿ ਤਿਖ ਉਤਰੈ ਮੰਨਿ ਲੈ ਰਜਾਇ ॥
શબ્દ-ગુરુને સમજવાથી તરસ છીપાશે, મરજીનું પાલન કરવાથી જ શક્ય છે.