Page 1390
ਗਾਵਹਿ ਗੁਣ ਬਰਨ ਚਾਰਿ ਖਟ ਦਰਸਨ ਬ੍ਰਹਮਾਦਿਕ ਸਿਮਰੰਥਿ ਗੁਨਾ ॥
બ્રાહ્મણો, ક્ષત્રિયો, વૈશ્ય અને શુદ્રો – ચાર વર્ણો, યોગીઓ, સન્યાસી, વૈષ્ણવો વગેરે, છ શાસ્ત્રો, બ્રહ્મા વગેરે બધા ગુરુ નાનકની સ્તુતિ કરીને તેમને યાદ કરી રહ્યા છે.
ਗਾਵੈ ਗੁਣ ਸੇਸੁ ਸਹਸ ਜਿਹਬਾ ਰਸ ਆਦਿ ਅੰਤਿ ਲਿਵ ਲਾਗਿ ਧੁਨਾ ॥
હજારો જીભ વડે યુગો - યુગો સુધી ધ્યાન કરવાથી શેષનાગ પણ તેમના મહિમામાં લીન થઈ જાય છે.
ਗਾਵੈ ਗੁਣ ਮਹਾਦੇਉ ਬੈਰਾਗੀ ਜਿਨਿ ਧਿਆਨ ਨਿਰੰਤਰਿ ਜਾਣਿਓ ॥
જેણે સતત ધ્યાન લગાવીને બ્રહ્માને જાણ્યા છે, વૈરાગી શિવશંકર પણ તેમના ભજન ગાય છે
ਕਬਿ ਕਲ ਸੁਜਸੁ ਗਾਵਉ ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਰਾਜੁ ਜੋਗੁ ਜਿਨਿ ਮਾਣਿਓ ॥੫॥
કવિ કલ્હ કહે છે કે હું ગુરુ નાનક દેવજીના ગુણગાન ગાઈ રહ્યો છું, જેમણે રાજ-યોગનો આનંદ માણ્યો હતો. || ૫ ||
ਰਾਜੁ ਜੋਗੁ ਮਾਣਿਓ ਬਸਿਓ ਨਿਰਵੈਰੁ ਰਿਦੰਤਰਿ ॥
તે ગુરુ નાનકે રાજયોગનો સંપૂર્ણ આનંદ માણ્યો છે, જેમના હૃદયમાં અપરિવર્તનશીલ ઈશ્વરનો વાસ છે.
ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਸਗਲ ਉਧਰੀ ਨਾਮਿ ਲੇ ਤਰਿਓ ਨਿਰੰਤਰਿ ॥
હરિનામનો જાપ કરીને ગુરુ નાનક દેવજીએ પોતે તો સંસાર-સમુદ્રને પાર કર્યું છે, એમણે સમગ્ર સૃષ્ટિને પણ પાર કરાવ્યા છે
ਗੁਣ ਗਾਵਹਿ ਸਨਕਾਦਿ ਆਦਿ ਜਨਕਾਦਿ ਜੁਗਹ ਲਗਿ ॥
બ્રહ્મા - સુત સનક વગેરે અને જનક જેવા યુગોયુગોથી સ્તુતિ ગાતા આવ્યા છે.
ਧੰਨਿ ਧੰਨਿ ਗੁਰੁ ਧੰਨਿ ਜਨਮੁ ਸਕਯਥੁ ਭਲੌ ਜਗਿ ॥
હે ગુરુ નાનક! તું ધન્ય છે, મહાન છે, વખાણને પાત્ર છે, જગતનું ભલું કરવાને કારણે તારો જન્મ સફળ થયો છે.
ਪਾਤਾਲ ਪੁਰੀ ਜੈਕਾਰ ਧੁਨਿ ਕਬਿ ਜਨ ਕਲ ਵਖਾਣਿਓ ॥
કવિ કલ્હ વખાણ કરે છે કે પાતાલપુરીમાંથી ઉલ્લાસનો અવાજ સંભળાય છે
ਹਰਿ ਨਾਮ ਰਸਿਕ ਨਾਨਕ ਗੁਰ ਰਾਜੁ ਜੋਗੁ ਤੈ ਮਾਣਿਓ ॥੬॥
હરિનામના રસિયા, ગુરુ નાનક! તમે રાજ અને યોગ બંનેનો આનંદ પ્રાપ્ત કર્યો છે.|| ૬ ||
ਸਤਜੁਗਿ ਤੈ ਮਾਣਿਓ ਛਲਿਓ ਬਲਿ ਬਾਵਨ ਭਾਇਓ ॥
હે ગુરુ નાનક! તમે સતયુગમાં પણ રાજયોગનો આનંદ માણ્યો હતો અને વામનાવતારમાં રાજા બલિને છેતરવાની તમારી ઈચ્છા હતી.
ਤ੍ਰੇਤੈ ਤੈ ਮਾਣਿਓ ਰਾਮੁ ਰਘੁਵੰਸੁ ਕਹਾਇਓ ॥
ત્રેતાયુગમાં તમને રઘુવંશી રામ કહેવાયા અને પછી તમે પણ રાજયોગનો આનંદ માણ્યો.
ਦੁਆਪੁਰਿ ਕ੍ਰਿਸਨ ਮੁਰਾਰਿ ਕੰਸੁ ਕਿਰਤਾਰਥੁ ਕੀਓ ॥
તમે દ્વાપરયુગમાં કૃષ્ણ અવતારમાં કંસને મુક્ત કર્યો.
ਉਗ੍ਰਸੈਣ ਕਉ ਰਾਜੁ ਅਭੈ ਭਗਤਹ ਜਨ ਦੀਓ ॥
રાજા ઉગ્રસેનને રાજ્ય આપ્યું અને ભક્તોને રક્ષણ આપ્યું.
ਕਲਿਜੁਗਿ ਪ੍ਰਮਾਣੁ ਨਾਨਕ ਗੁਰੁ ਅੰਗਦੁ ਅਮਰੁ ਕਹਾਇਓ ॥
કળિયુગમાં પણ ગુરુ નાનક, ગુરુ અંગદ, ગુરુ અમરદાસને સાક્ષી તરીકે બોલાવવામાં આવ્યા હતા.
ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਰਾਜੁ ਅਬਿਚਲੁ ਅਟਲੁ ਆਦਿ ਪੁਰਖਿ ਫੁਰਮਾਇਓ ॥੭॥
સનાતન પરમ પિતાનો આદેશ છે કે શ્રી ગુરુ નાનકનું રાજ્ય હંમેશા અચળ અને અટલ છે || ૭||
ਗੁਣ ਗਾਵੈ ਰਵਿਦਾਸੁ ਭਗਤੁ ਜੈਦੇਵ ਤ੍ਰਿਲੋਚਨ ॥
ભક્ત રવિદાસ, જયદેવ, ત્રિલોચન ગુરુ નાનકની સ્તુતિ કરી રહ્યા છે અને
ਨਾਮਾ ਭਗਤੁ ਕਬੀਰੁ ਸਦਾ ਗਾਵਹਿ ਸਮ ਲੋਚਨ ॥
ભક્ત નામદેવ અને કબીર પણ હંમેશા ગુરુ નાનક સાહેબને સમાન ગણીને તેમની પ્રશંસા કરે છે.
ਭਗਤੁ ਬੇਣਿ ਗੁਣ ਰਵੈ ਸਹਜਿ ਆਤਮ ਰੰਗੁ ਮਾਣੈ ॥
ભક્ત બેણી પણ તેમની સ્તુતિમાં મગ્ન છે, જે સહજ અવસ્થામાં આનંદ મેળવે છે અને
ਜੋਗ ਧਿਆਨਿ ਗੁਰ ਗਿਆਨਿ ਬਿਨਾ ਪ੍ਰਭ ਅਵਰੁ ਨ ਜਾਣੈ ॥
ગુરુ જ્ઞાન દ્વારા એમાં જ ધ્યાનમગ્ન થઈને પ્રભુ સિવાય અન્ય કોઈને માનતા નથી
ਸੁਖਦੇਉ ਪਰੀਖ੍ਯ੍ਯਤੁ ਗੁਣ ਰਵੈ ਗੋਤਮ ਰਿਖਿ ਜਸੁ ਗਾਇਓ ॥
શુકદેવ, રાજા પરીક્ષિત અને ગૌતમ ઋષિ પણ ગુરુ નાનકની સ્તુતિઓ ગાઈ રહ્યા છે.
ਕਬਿ ਕਲ ਸੁਜਸੁ ਨਾਨਕ ਗੁਰ ਨਿਤ ਨਵਤਨੁ ਜਗਿ ਛਾਇਓ ॥੮॥
કવિ કલ્હ પણ એ ગુરુ નાનકના યશગાન ગાય છે, જેમની શાશ્વત ખ્યાતિ સમગ્ર વિશ્વમાં ફેલાયેલી છે. || ૮ ||
ਗੁਣ ਗਾਵਹਿ ਪਾਯਾਲਿ ਭਗਤ ਨਾਗਾਦਿ ਭੁਯੰਗਮ ॥
પાતાળલોકમાં નાગ, ભુજંગ વગેરે ભક્તો પણ (ગુરુ નાનકના) ગુણગાન ગાતા હોય છે.
ਮਹਾਦੇਉ ਗੁਣ ਰਵੈ ਸਦਾ ਜੋਗੀ ਜਤਿ ਜੰਗਮ ॥
મહાદેવ, યોગી, સન્યાસી, જંગમ વગેરે હંમેશા તેમનો મહિમા ગાવામાં લીન રહે છે.
ਗੁਣ ਗਾਵੈ ਮੁਨਿ ਬ੍ਯ੍ਯਾਸੁ ਜਿਨਿ ਬੇਦ ਬ੍ਯ੍ਯਾਕਰਣ ਬੀਚਾਰਿਅ ॥
વેદ અને વ્યાકરણનું ચિંતન કરનારા મુનિ વ્યાસ પણ ગુરુ નાનકની પ્રશંસા કરી રહ્યા છે.
ਬ੍ਰਹਮਾ ਗੁਣ ਉਚਰੈ ਜਿਨਿ ਹੁਕਮਿ ਸਭ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਸਵਾਰੀਅ ॥
જેની આજ્ઞાથી સમગ્ર સૃષ્ટિનું સર્જન થયું, બ્રહ્મા પણ તેમની સ્તુતિ કરી રહ્યા છે.
ਬ੍ਰਹਮੰਡ ਖੰਡ ਪੂਰਨ ਬ੍ਰਹਮੁ ਗੁਣ ਨਿਰਗੁਣ ਸਮ ਜਾਣਿਓ ॥
જેણે પૂર્ણ બ્રહ્મને બ્રહ્માંડના તમામ ભાગોમાં સગુણ-નિર્ગુણ સ્વરૂપે સમાન માન્યું છે,
ਜਪੁ ਕਲ ਸੁਜਸੁ ਨਾਨਕ ਗੁਰ ਸਹਜੁ ਜੋਗੁ ਜਿਨਿ ਮਾਣਿਓ ॥੯॥
જે ગુરુ નાનકે સહજ યોગનો આનંદ લીધો છે, કવિ કલહ એ જ ગુરુ નાનકનો જપ કરતી વખતે સુયશ ગાય છે || ૯ ||
ਗੁਣ ਗਾਵਹਿ ਨਵ ਨਾਥ ਧੰਨਿ ਗੁਰੁ ਸਾਚਿ ਸਮਾਇਓ ॥
ગોરખ, મચ્છન્દ્ર, ગોપી વગેરે જેવા નવનાથ પણ ગુણગાન ગાય છે અને તેઓ કહે છે કે સત્યમાં લીન ગુરુ નાનક ધન્ય છે
ਮਾਂਧਾਤਾ ਗੁਣ ਰਵੈ ਜੇਨ ਚਕ੍ਰਵੈ ਕਹਾਇਓ ॥
માંધાતા, જેને ચક્રવર્તી કહેવામાં આવે છે, તે પણ ગુણોનું ભાષાંતર કરે છે.
ਗੁਣ ਗਾਵੈ ਬਲਿ ਰਾਉ ਸਪਤ ਪਾਤਾਲਿ ਬਸੰਤੌ ॥
સાતમી દુનિયામાં રહેતા રાજા બલી પણ ગુરુ નાનકની સ્તુતિ કરી રહ્યા છે.
ਭਰਥਰਿ ਗੁਣ ਉਚਰੈ ਸਦਾ ਗੁਰ ਸੰਗਿ ਰਹੰਤੌ ॥
ગુરુ નાનક સાથે રહેતા ભર્તૃહરિ યોગી પણ તેમના ગુણગાન ગાઈ રહ્યા છે.
ਦੂਰਬਾ ਪਰੂਰਉ ਅੰਗਰੈ ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਜਸੁ ਗਾਇਓ ॥
ઋષિ દુર્વાસા, રાજા પુરુરવા અને અંગિરા મુનિ પણ ગુરુ નાનકના ગુણગાન ગાઈ રહ્યા છે.
ਕਬਿ ਕਲ ਸੁਜਸੁ ਨਾਨਕ ਗੁਰ ਘਟਿ ਘਟਿ ਸਹਜਿ ਸਮਾਇਓ ॥੧੦॥
કવિ કલ્હ ઘટઘટમાં સમાવિષ્ટ ગુરુ નાનક દેવજીનું સુયશ ગાય છે.|| ૧૦ ||