Page 1386
ਆਪ ਹੀ ਧਾਰਨ ਧਾਰੇ ਕੁਦਰਤਿ ਹੈ ਦੇਖਾਰੇ ਬਰਨੁ ਚਿਹਨੁ ਨਾਹੀ ਮੁਖ ਨ ਮਸਾਰੇ ॥
પોતે આખા જગતને આશ્રય આપે છે, પોતાનો સ્વભાવ બતાવે છે, છતાં પણ રંગ, રૂપ, રંગ, ચિત્ર, મુખથી અલગ છે.
ਜਨੁ ਨਾਨਕੁ ਭਗਤੁ ਦਰਿ ਤੁਲਿ ਬ੍ਰਹਮ ਸਮਸਰਿ ਏਕ ਜੀਹ ਕਿਆ ਬਖਾਨੈ ॥
ગુરુ નાનક કહે છે - જે ભક્ત પ્રભુના દરબારમાં પ્રભુરૂપ બની ગયેલા છે, એક જીભથી એમનું શું વર્ણન કરવું જોઈએ.
ਹਾਂ ਕਿ ਬਲਿ ਬਲਿ ਬਲਿ ਬਲਿ ਸਦ ਬਲਿਹਾਰਿ ॥੩॥
હા, એમના પર હું હંમેશા બલીહાર જાવછું || ૩ ||
ਸਰਬ ਗੁਣ ਨਿਧਾਨੰ ਕੀਮਤਿ ਨ ਗੵਾਨੰ ਧੵਾਨੰ ਊਚੇ ਤੇ ਊਚੌ ਜਾਨੀਜੈ ਪ੍ਰਭ ਤੇਰੋ ਥਾਨੰ ॥
હે પ્રભુ ! તમે બધા ગુણોના ભંડાર છો, તમારા જ્ઞાન અને ધ્યાનનું મહત્વ વ્યક્ત કરી શકાતું નથી. તમારું સ્થાન સર્વોચ્ચ છે.
ਮਨੁ ਧਨੁ ਤੇਰੋ ਪ੍ਰਾਨੰ ਏਕੈ ਸੂਤਿ ਹੈ ਜਹਾਨੰ ਕਵਨ ਉਪਮਾ ਦੇਉ ਬਡੇ ਤੇ ਬਡਾਨੰ ॥
મન, ધન, જીવન બધું જ તારું આપ્યું છે, તમે આખી દુનિયાને એક દોરામાં બાંધી દીધી છે, તમે એટલા મોટા છો કે તમારી સરખામણી ન થઈ શકે.
ਜਾਨੈ ਕਉਨੁ ਤੇਰੋ ਭੇਉ ਅਲਖ ਅਪਾਰ ਦੇਉ ਅਕਲ ਕਲਾ ਹੈ ਪ੍ਰਭ ਸਰਬ ਕੋ ਧਾਨੰ ॥
તમારું રહસ્ય કોઈ જાણતું નથી, તમે અપાર, દેવોનાદેવ, સર્વશક્તિમાન છો. ઓહ પ્રભુ ! તમે દરેકનું પાલન કરો છો
ਜਨੁ ਨਾਨਕੁ ਭਗਤੁ ਦਰਿ ਤੁਲਿ ਬ੍ਰਹਮ ਸਮਸਰਿ ਏਕ ਜੀਹ ਕਿਆ ਬਖਾਨੈ ॥
દાસ નાનક એક જીભથી એ ભક્તના શું વખાણ કરી શકું, જે બ્રહ્મા સ્વરૂપ બની ગયેલા છે
ਹਾਂ ਕਿ ਬਲਿ ਬਲਿ ਬਲਿ ਬਲਿ ਸਦ ਬਲਿਹਾਰਿ ॥੪॥
હા, એના પર હું હંમેશા બલીહાર જાવ છું || ૪ ||
ਨਿਰੰਕਾਰੁ ਆਕਾਰ ਅਛਲ ਪੂਰਨ ਅਬਿਨਾਸੀ ॥
ઈશ્વર નિરાકાર છે, તેને કોઈ છેતરી શકતું નથી, તે સંપૂર્ણ છે, અવિનાશી છે.
ਹਰਖਵੰਤ ਆਨੰਤ ਰੂਪ ਨਿਰਮਲ ਬਿਗਾਸੀ ॥
તે સુખનું ઘર છે, તેના સ્વરૂપો અનંત છે, તે શુદ્ધ છે તેમજ તે શાશ્વત છે.
ਗੁਣ ਗਾਵਹਿ ਬੇਅੰਤ ਅੰਤੁ ਇਕੁ ਤਿਲੁ ਨਹੀ ਪਾਸੀ ॥
જે અનંત છે તેના ગુણગાન આખું જગત ગાય છે, પણ તેના ગુણોનો એક છછુંદર પણ ગાતો નથી.
ਜਾ ਕਉ ਹੋਂਹਿ ਕ੍ਰਿਪਾਲ ਸੁ ਜਨੁ ਪ੍ਰਭ ਤੁਮਹਿ ਮਿਲਾਸੀ ॥
હે પ્રભુ ! જેના પર તમે પ્રસન્ન થાઓ છો તે ભક્ત તમારામાં ભળી જાય છે.
ਧੰਨਿ ਧੰਨਿ ਤੇ ਧੰਨਿ ਜਨ ਜਿਹ ਕ੍ਰਿਪਾਲੁ ਹਰਿ ਹਰਿ ਭਯਉ ॥
તે ભક્તજન ધન્ય છે, જેના પર પરમાત્મા દયાળુ થયા છે.
ਹਰਿ ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਜਿਨ ਪਰਸਿਅਉ ਸਿ ਜਨਮ ਮਰਣ ਦੁਹ ਥੇ ਰਹਿਓ ॥੫॥
જે વ્યક્તિની પરમ ભગવાનરૂપ ગુરુ નાનક સાથે મુલાકાત થઈ છે, તે જન્મ અને મૃત્યુ બંનેમાંથી મુક્ત થઈ ગયો છે. || ૫ ||
ਸਤਿ ਸਤਿ ਹਰਿ ਸਤਿ ਸਤਿ ਸਤੇ ਸਤਿ ਭਣੀਐ ॥
ઈશ્વર પરમ સત્ય છે, સત્યસ્વરૂપ છે, ફક્ત તે જ સત્ય કહેવાય છે.
ਦੂਸਰ ਆਨ ਨ ਅਵਰੁ ਪੁਰਖੁ ਪਊਰਾਤਨੁ ਸੁਣੀਐ ॥
તેમના સિવાય બીજા કોઈ આદિપુરુષનું સાંભળ્યું ન હતું.
ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਹਰਿ ਕੋ ਨਾਮੁ ਲੈਤ ਮਨਿ ਸਭ ਸੁਖ ਪਾਏ ॥
જો અમૃતમય હરિનામનો જાપ કરવામાં આવે તો મનને સર્વ સુખ મળે છે.
ਜੇਹ ਰਸਨ ਚਾਖਿਓ ਤੇਹ ਜਨ ਤ੍ਰਿਪਤਿ ਅਘਾਏ ॥
જે વ્યક્તિએ પોતાની જીભ વડે નામનો જપ કર્યો છે, તે તૃપ્ત થઈ ગયો છે.
ਜਿਹ ਠਾਕੁਰੁ ਸੁਪ੍ਰਸੰਨੁ ਭਯੋੁ ਸਤਸੰਗਤਿ ਤਿਹ ਪਿਆਰੁ ॥
જેના પર માલિક પ્રસન્ન હોય છે, તેનો જ સત્સંગતિથી પ્રેમ હોય છે
ਹਰਿ ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਜਿਨ੍ਹ੍ ਪਰਸਿਓ ਤਿਨ੍ਹ੍ ਸਭ ਕੁਲ ਕੀਓ ਉਧਾਰੁ ॥੬॥
એ જીવોનું પરમેશ્વર રૂપ ગુરુ નાનકથી મિલાપ થયો છે, એમના સમગ્ર પરિવારનો ઉદ્ધાર થયો છે. || ૬ ||
ਸਚੁ ਸਭਾ ਦੀਬਾਣੁ ਸਚੁ ਸਚੇ ਪਹਿ ਧਰਿਓ ॥
સત્યરૂપ પરમેશ્વર ની સભા અચળ છે, તેમનો દરબાર શાશ્વત છે, તેઓ સત્ય સ્વરૂપમાં સ્થિત છે.
ਸਚੈ ਤਖਤਿ ਨਿਵਾਸੁ ਸਚੁ ਤਪਾਵਸੁ ਕਰਿਓ ॥
તેનું સિંહાસન પણ શાશ્વત છે, જ્યાં તે બેસે છે, તે સાચો ન્યાય કરે છે.
ਸਚਿ ਸਿਰਜੵਿਉ ਸੰਸਾਰੁ ਆਪਿ ਆਭੁਲੁ ਨ ਭੁਲਉ ॥
સાચા ગુરુએ પોતે જ વિશ્વનું સર્જન કર્યું છે અને (આત્મા નિઃશંકપણે ભૂલોનું પૂતળું છે પણ) તે ક્યારેય ભૂલ કરતો નથી.
ਰਤਨ ਨਾਮੁ ਅਪਾਰੁ ਕੀਮ ਨਹੁ ਪਵੈ ਅਮੁਲਉ ॥
તેમનું નામ રત્ન અપાર છે, જેની કિંમતનો અંદાજ લગાવવો શક્ય નથી, પણ અમૂલ્ય છે.
ਜਿਹ ਕ੍ਰਿਪਾਲੁ ਹੋਯਉ ਗੋੁਬਿੰਦੁ ਸਰਬ ਸੁਖ ਤਿਨਹੂ ਪਾਏ ॥
જેના પર ભગવાન કૃપા કરે છે તેને સર્વ સુખ મળે છે.
ਹਰਿ ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਜਿਨ੍ਹ੍ ਪਰਸਿਓ ਤੇ ਬਹੁੜਿ ਫਿਰਿ ਜੋਨਿ ਨ ਆਏ ॥੭॥
જે લોકોને હરિરૂપ ગુરુ નાનકના ચરણોમાં શરણ મળ્યું, તેઓ યોનિઓના ચક્રમાંથી મુક્ત થયા.|| ૭ ||
ਕਵਨੁ ਜੋਗੁ ਕਉਨੁ ਗੵਾਨੁ ਧੵਾਨੁ ਕਵਨ ਬਿਧਿ ਉਸ੍ਤਤਿ ਕਰੀਐ ॥
તે કયો યોગ, જ્ઞાન, ધ્યાન તેમજ પદ્ધતિ છે, જેના દ્વારા પરમાત્માની સ્તુતિ કરી શકાય છે.
ਸਿਧ ਸਾਧਿਕ ਤੇਤੀਸ ਕੋਰਿ ਤਿਰੁ ਕੀਮ ਨ ਪਰੀਐ ॥
હે પરમેશ્વર! મહાન સિદ્ધ સાધકો (થયા છે), તેત્રીસ કરોડ દેવતાઓ (માનવામાં આવે છે પણ તેઓ) પણ તમારો મહિમા જાણી શક્યા નથી.
ਬ੍ਰਹਮਾਦਿਕ ਸਨਕਾਦਿ ਸੇਖ ਗੁਣ ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਏ ॥
બ્રહ્મા, બ્રહ્માના પુત્રો સનક, સનંદન અને આ સિવાય શેષનાગ પણ તમારા ગુણોનું રહસ્ય શોધી શક્યા નહીં.
ਅਗਹੁ ਗਹਿਓ ਨਹੀ ਜਾਇ ਪੂਰਿ ਸ੍ਰਬ ਰਹਿਓ ਸਮਾਏ ॥
તમે અગમ્ય છો, તમે કબજે કરી શકતા નથી, છતાં બધામાં વ્યાપેલા છો .
ਜਿਹ ਕਾਟੀ ਸਿਲਕ ਦਯਾਲ ਪ੍ਰਭਿ ਸੇਇ ਜਨ ਲਗੇ ਭਗਤੇ ॥
દયાળુ પ્રભુએ જેના બંધનોનું દોરડું કાપી નાખ્યું છે, તે ભક્તિમાં વ્યસ્ત છે.
ਹਰਿ ਗੁਰੁ ਨਾਨਕੁ ਜਿਨ੍ਹ੍ ਪਰਸਿਓ ਤੇ ਇਤ ਉਤ ਸਦਾ ਮੁਕਤੇ ॥੮॥
જેણે પરમ પરમેશ્વર રૂપ ગુરુ નાનકના ચરણમાં આશ્રય લીધો છે, તે જગત અને પરલોકમાંથી મુક્ત થઈ ગયો છે. || ૮ ||
ਪ੍ਰਭ ਦਾਤਉ ਦਾਤਾਰ ਪਰੵਿਉ ਜਾਚਕੁ ਇਕੁ ਸਰਨਾ ॥
હે પ્રભુ ! તું દાતાર છે, તું જ આપનાર છે, હું ભિખારી આપના આશ્રયમાં આવ્યો છું.
ਮਿਲੈ ਦਾਨੁ ਸੰਤ ਰੇਨ ਜੇਹ ਲਗਿ ਭਉਜਲੁ ਤਰਨਾ ॥
મને સંતોના ચરણ-ધૂળ આપો, જેના દ્વારા સંસાર-સાગર પાર કરી શકાય.
ਬਿਨਤਿ ਕਰਉ ਅਰਦਾਸਿ ਸੁਨਹੁ ਜੇ ਠਾਕੁਰ ਭਾਵੈ ॥
હું તમને વિનંતી કરું છું, જો તમે ઇચ્છો તો, મારી પ્રાર્થના સાંભળો.