ଏହି ଶାସ୍ତ୍ରକୁ ଗୁରୁମାନଙ୍କର ଜୀବନ୍ତ ସତ୍ତା ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ ଏବଂ ଶିଖମାନଙ୍କର ଚିରନ୍ତନ, ଦିବ୍ଯ଼ ମାର୍ଗଦର୍ଶକ ଭାବରେ ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଏ | ଏହା ଗୁରୁଦ୍ୱାରା ନାମକ ଶିଖ୍ମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଭାବରେ ନିର୍ମିତ ପୂଜା ସ୍ଥାନରେ ରଖାଯାଇଛି ଏବଂ ଭକ୍ତମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ବହୁତ ସମ୍ମାନ ସହିତ ବ୍ଯ଼ବହାର କରାଯାଏ | ଗୁରୁ ଗ୍ରନ୍ଥ ସାହିବ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଏକ ଧାର୍ମିକ ଶାସ୍ତ୍ର ଠାରୁ ବହୁତ ଅଧିକ; ଏହା କେବଳ ଆଧ୍ଯ଼ାତ୍ମିକ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ ଏବଂ ନୈତିକ ଶିକ୍ଷା ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ଯ଼ କରେ ନାହିଁ, ବରଂ ଶବଦ କିମ୍ବା ଭଜନ ନାମକ କାବ୍ଯ଼ ଏବଂ ସୁମଧୁର ରଚନା ଉପରେ ଆଧାରିତ ସଂଗୀତ ପ୍ରେରଣା ମଧ୍ଯ଼ ପ୍ରଦାନ କରେ |
ଗୁରୁ ଗ୍ରନ୍ଥ ସାହିବ ଗୁରୁମୁଖୀ ଲିପିରେ ଲେଖାଯାଇଛି ଏବଂ ଏଥିରେ ଶିଖ ଗୁରୁ, ଅନ୍ଯ଼ ସନ୍ଥ ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ଉତ୍ସରୁ କବି ଅଛନ୍ତି, ଯେଉଁମାନେ ସାର୍ବଜନୀନ ଭାବରେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଲେଖା ଧାରଣ କରନ୍ତି, ଯାହା କେବଳ ଦିବ୍ଯ଼ ଏକତା, ପ୍ରେମ ଏବଂ କରୁଣାର ବାର୍ତ୍ତା ମାଧ୍ଯ଼ମରେ | ଏହାକୁ 1430 ପୃଷ୍ଠାରେ ବିଭକ୍ତ କରାଯାଇଛି, ଅଙ୍ଗସ୍, ଏବଂ ରାଗସ୍ ନାମକ ସଂଗୀତ ପଦକ୍ଷେପ ଦ୍ୱାରା ସଂରଚିତ |
ਰਾਜਾ ਰੰਕੁ ਦੋਊ ਮਿਲਿ ਰੋਈ ਹੈ ॥੧॥
ରାଜା ହେଉ ବା ଭିକାରି ହେଉ, ଦୁହେଁ ଦୁଃଖୀ ହୋଇ ରୋଦନ କରିଥାନ୍ତି ॥1॥
ਉਲਟਿ ਭਈ ਸੁਖ ਸਹਜਿ ਸਮਾਧਿ ॥
ଈଶ୍ବରଙ୍କ ନାମ ସ୍ମରଣ କରି ଏବେ ଏହା ସ୍ଵାଭାବିକ ସୁଖ ଓ ସମାଧିରେ ବଦଳି ଯାଇଛି।
ਕਵਨੁ ਸੁ ਮੁਨਿ ਜੋ ਮਨੁ ਮਾਰੈ ॥
ସେ କିଭଳି ମୁନି, ଯିଏ ନିଜ ମନକୁ ମାରିଦେଇଛି?
ਝੂਠਾ ਪਰਪੰਚੁ ਜੋਰਿ ਚਲਾਇਆ ॥੨॥
କିନ୍ତୁ, ଜୀବ ସବୁ ଅପବ୍ୟବହାର କରି ମିଥ୍ୟା ପରମ୍ପରା ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ ॥2॥
ਨਿੰਦਉ ਨਿੰਦਉ ਮੋ ਕਉ ਲੋਗੁ ਨਿੰਦਉ ॥
ହେ ନିନ୍ଦୁକ! ତୁମେ ନିନ୍ଦୁକ ବନି ମୋର ଯେତେ ନିନ୍ଦା କର,