Page 465
ਗਿਆਨੁ ਨ ਗਲੀਈ ਢੂਢੀਐ ਕਥਨਾ ਕਰੜਾ ਸਾਰੁ ॥
केवळ शब्दांद्वारे दैवी ज्ञान प्राप्त होऊ शकत नाही. दैवी ज्ञान कसे मिळवायचे हे स्पष्ट करणे लोखंडासारखे अत्यंत अवघड कठीण आहे.
ਕਰਮਿ ਮਿਲੈ ਤਾ ਪਾਈਐ ਹੋਰ ਹਿਕਮਤਿ ਹੁਕਮੁ ਖੁਆਰੁ ॥੨॥
जर परमेश्वराची आपल्यावर कृपा झाली तर ज्ञान प्राप्त होते, याउलट हुशारी आणि कपट हे आपला नाश करणारे आहेत. ॥ २॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी॥
ਨਦਰਿ ਕਰਹਿ ਜੇ ਆਪਣੀ ਤਾ ਨਦਰੀ ਸਤਿਗੁਰੁ ਪਾਇਆ ॥
परमेश्वराने आपली दयाळू कृपा आपल्यावर केली, तर त्याच्या कृपेने आपल्याला गुरूची प्राप्ती होते.
ਏਹੁ ਜੀਉ ਬਹੁਤੇ ਜਨਮ ਭਰੰਮਿਆ ਤਾ ਸਤਿਗੁਰਿ ਸਬਦੁ ਸੁਣਾਇਆ ॥
हा आत्मा अनेक जन्म-मृत्यूच्या चक्रात भटकत राहतो, पण सद्गुरुंच्या आश्रयाने आल्यावर सतगुरुंनी त्याला शब्दाचे रहस्य सांगितले.
ਸਤਿਗੁਰ ਜੇਵਡੁ ਦਾਤਾ ਕੋ ਨਹੀ ਸਭਿ ਸੁਣਿਅਹੁ ਲੋਕ ਸਬਾਇਆ ॥
हे जगातील सर्व लोकांनो! काळजीपूर्वक ऐकतात, सद्गुरू इतका महान दाता कोणी नाही.
ਸਤਿਗੁਰਿ ਮਿਲਿਐ ਸਚੁ ਪਾਇਆ ਜਿਨ੍ਹ੍ਹੀ ਵਿਚਹੁ ਆਪੁ ਗਵਾਇਆ ॥
जो मनुष्य आपल्या मनातून अहंकार काढून टाकतो त्याला सद्गुरू मिळतो आणि सत्याची प्राप्ती सद्गुरूद्वारे होते.
ਜਿਨਿ ਸਚੋ ਸਚੁ ਬੁਝਾਇਆ ॥੪॥
केवळ सद्गुरूच सत्याचे रहस्य समजावून सांगतो. ॥४॥
ਸਲੋਕ ਮਃ ੧ ॥
श्लोक महला १ ॥
ਘੜੀਆ ਸਭੇ ਗੋਪੀਆ ਪਹਰ ਕੰਨ੍ਹ੍ਹ ਗੋਪਾਲ ॥
हे जग देवाच्या नाटकासारखे आहे ज्यात सर्व घड्याळ नृत्य करणाऱ्या गोपी आहेत आणि मिल्कमेडसारखे आहेत आणि सर्व प्रहर (तीन) कृष्णासारखे आहेत.
ਗਹਣੇ ਪਉਣੁ ਪਾਣੀ ਬੈਸੰਤਰੁ ਚੰਦੁ ਸੂਰਜੁ ਅਵਤਾਰ ॥
या सांसारिक नाटकात, वारा, पाणी आणि अग्नी गोरास लीलेतील पात्रांचे अलंकार आहेत आणि आणि सूर्य-चंद्र हे दोन अवतारांसारखे आहेत.
ਸਗਲੀ ਧਰਤੀ ਮਾਲੁ ਧਨੁ ਵਰਤਣਿ ਸਰਬ ਜੰਜਾਲ ॥
संपूर्ण पृथ्वी आवश्यक संसाधने प्रदान करते आणि या नाटकात काम करण्यासाठी सांसारिक अडथळे आवश्यक पुरवठा आहेत.
ਨਾਨਕ ਮੁਸੈ ਗਿਆਨ ਵਿਹੂਣੀ ਖਾਇ ਗਇਆ ਜਮਕਾਲੁ ॥੧॥
(सांसारिक भ्रमांच्या या नाटकात) हे नानक! दैवी ज्ञानाशिवाय, संपूर्ण मानवता मृत्यूच्या राक्षसाने फसविली आणि खाऊन टाकली आहे.
ਮਃ ੧ ॥
श्लोक महला १ ॥
ਵਾਇਨਿ ਚੇਲੇ ਨਚਨਿ ਗੁਰ ॥
(समाजाची अद्भुत विडंबना आहे ती म्हणजे) शिष्य ढोल वाजवतात आणि त्यांचे गुरु नृत्य करतात.
ਪੈਰ ਹਲਾਇਨਿ ਫੇਰਨ੍ਹ੍ਹਿ ਸਿਰ ॥
नृत्य करताना ते त्यांच्या पायाभोवती फिरतात आणि डोके हलवितात.
ਉਡਿ ਉਡਿ ਰਾਵਾ ਝਾਟੈ ਪਾਇ ॥
त्यांच्या डोक्यावर, केसांवर धूळ साचते.
ਵੇਖੈ ਲੋਕੁ ਹਸੈ ਘਰਿ ਜਾਇ ॥
त्यांना बघून लोक हसतात आणि मग आपल्या घरी जातात.
ਰੋਟੀਆ ਕਾਰਣਿ ਪੂਰਹਿ ਤਾਲ ॥
अन्न मिळविण्यासाठी ते ढोल वाजवितात.
ਆਪੁ ਪਛਾੜਹਿ ਧਰਤੀ ਨਾਲਿ ॥
तो पृथ्वीवर साष्टांग दंडवत करतात.
ਗਾਵਨਿ ਗੋਪੀਆ ਗਾਵਨਿ ਕਾਨ੍ਹ੍ਹ ॥
ते गोपी आणि कान्हा म्हणून गातात.
ਗਾਵਨਿ ਸੀਤਾ ਰਾਜੇ ਰਾਮ ॥
ते सिता, रामा बनून गातात.
ਨਿਰਭਉ ਨਿਰੰਕਾਰੁ ਸਚੁ ਨਾਮੁ ॥
परमेश्वर निर्भय आणि निराकार आहे; त्याचे नाव खरे आहे.
ਜਾ ਕਾ ਕੀਆ ਸਗਲ ਜਹਾਨੁ ॥
संपूर्ण विश्व त्या परमेश्वराची निर्मिती आहे.
ਸੇਵਕ ਸੇਵਹਿ ਕਰਮਿ ਚੜਾਉ ॥
केवळ तेच भक्त त्याला प्रेमळ भक्तीने परमेश्वराचे नामस्मरण करतात, ज्यांना परमेश्वराची कृपा लाभते.
ਭਿੰਨੀ ਰੈਣਿ ਜਿਨ੍ਹ੍ਹਾ ਮਨਿ ਚਾਉ ॥
ज्यांच्या मनात परमेश्वराला संतुष्ट करण्याची तीव्र इच्छा आहे; ते लोक आपले जीवन आनंदाने जगतात.
ਸਿਖੀ ਸਿਖਿਆ ਗੁਰ ਵੀਚਾਰਿ ॥
गुरूंचा विचार करताना, ज्यांनी ही शिकवण शिकली आहे;
ਨਦਰੀ ਕਰਮਿ ਲਘਾਏ ਪਾਰਿ ॥
परमेश्वर त्यांच्यावर कृपा करून त्यांना दुर्गुणांच्या सांसारिक महासागर पार करण्यास मदत करतो.
ਕੋਲੂ ਚਰਖਾ ਚਕੀ ਚਕੁ ॥
अनेक तेलाच्या घाण्या, चरक, पीठ गिरण्या आणि चाके आहेत.
ਥਲ ਵਾਰੋਲੇ ਬਹੁਤੁ ਅਨੰਤੁ ॥
वाळवंटात असंख्य, अगणित वादळे येतात.
ਲਾਟੂ ਮਾਧਾਣੀਆ ਅਨਗਾਹ ॥
धान्य काढण्यासाठी अनेक यंत्रे आहेत.
ਪੰਖੀ ਭਉਦੀਆ ਲੈਨਿ ਨ ਸਾਹ ॥
पक्षी फिरतांना श्वास घेत नाहीत.
ਸੂਐ ਚਾੜਿ ਭਵਾਈਅਹਿ ਜੰਤ ॥
अनेक वस्तू आणि लोखंडी उपकरणे कठड्यावर ठेवून फिरवल्या जातात.
ਨਾਨਕ ਭਉਦਿਆ ਗਣਤ ਨ ਅੰਤ ॥
आणि आता, यंत्र आणि गोल फिरणाऱ्या वस्तू यांची संख्या मोजणीला अंत नाही.
ਬੰਧਨ ਬੰਧਿ ਭਵਾਏ ਸੋਇ ॥
जे प्राणी मायेच्या बंधनात अडकतात, त्यांना धर्मराज त्यांच्या कर्मांनुसार फिरवतात.
ਪਇਐ ਕਿਰਤਿ ਨਚੈ ਸਭੁ ਕੋਇ ॥
प्रत्येकजण त्याच्या मागील कर्मांवर आधारित नियतीनुसार कर्म करत असतात.
ਨਚਿ ਨਚਿ ਹਸਹਿ ਚਲਹਿ ਸੇ ਰੋਇ ॥
जे आयुष्यभर धावतात ते त्यांच्या अंतिम प्रवासावर रडू शकतात.
ਉਡਿ ਨ ਜਾਹੀ ਸਿਧ ਨ ਹੋਹਿ ॥
ते उच्च आध्यात्मिक स्थिती प्राप्त करीत नाहीत किंवा ते सांसारिक कार्यात कुशल होत नाहीत.
ਨਚਣੁ ਕੁਦਣੁ ਮਨ ਕਾ ਚਾਉ ॥
त्यांचे सर्व नृत्य आणि उडी मारणे हे केवळ मनाचे मनोरंजन आहे.
ਨਾਨਕ ਜਿਨ੍ਹ੍ਹ ਮਨਿ ਭਉ ਤਿਨ੍ਹ੍ਹਾ ਮਨਿ ਭਾਉ ॥੨॥
हे नानक! ज्यांच्या अंतःकरणात परमेश्वराचे भय असते, त्यांच्या हृदयातच त्याचे प्रेम असते. ॥ २॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਨਾਉ ਤੇਰਾ ਨਿਰੰਕਾਰੁ ਹੈ ਨਾਇ ਲਇਐ ਨਰਕਿ ਨ ਜਾਈਐ ॥
हे परमेश्वरा! तुझे नाव निराकार आहे आणि जर तुझे प्रेमळ भक्तीने नामस्मरण केले तर मनुष्याला सर्व दु:खातून मुक्ती मिळते.
ਜੀਉ ਪਿੰਡੁ ਸਭੁ ਤਿਸ ਦਾ ਦੇ ਖਾਜੈ ਆਖਿ ਗਵਾਈਐ ॥
आत्मा आणि शरीर हे सर्व त्याचे आहेत; त्याला आपल्याला निर्वासित करण्यास सांगणे हा एक अपव्यय आहे.
ਜੇ ਲੋੜਹਿ ਚੰਗਾ ਆਪਣਾ ਕਰਿ ਪੁੰਨਹੁ ਨੀਚੁ ਸਦਾਈਐ ॥
आपण आपल्या कल्याणासाठी तळमळ असल्यास, सद्गुणी कृत्ये करा आणि नम्र राहा.
ਜੇ ਜਰਵਾਣਾ ਪਰਹਰੈ ਜਰੁ ਵੇਸ ਕਰੇਦੀ ਆਈਐ ॥
जरी एखाद्या शक्तिशाली व्यक्तीला म्हातारपण दूर ठेवायचे असले तरी म्हातारपण त्याच्याच वेषात येते.
ਕੋ ਰਹੈ ਨ ਭਰੀਐ ਪਾਈਐ ॥੫॥
जेव्हा माणसाच्या आयुष्य तास संपते तेव्हा या जगात कोणीही जगू शकत नाही, म्हणजेच आयुष्य संपल्यानंतर फक्त मृत्यू येतो. ॥ ५॥
ਸਲੋਕ ਮਃ ੧ ॥
श्लोक महला १॥
ਮੁਸਲਮਾਨਾ ਸਿਫਤਿ ਸਰੀਅਤਿ ਪੜਿ ਪੜਿ ਕਰਹਿ ਬੀਚਾਰੁ ॥
मुस्लिम इस्लामिक कायद्याचे कौतुक करतात; ते वाचतात आणि त्याचे पालन करतात.
ਬੰਦੇ ਸੇ ਜਿ ਪਵਹਿ ਵਿਚਿ ਬੰਦੀ ਵੇਖਣ ਕਉ ਦੀਦਾਰੁ ॥
त्यांच्या मते, परमेश्वराचा सेवक केवळ तेच आहेत जे परमेश्वराला पाहण्यासाठी इस्लामिक नियमांचे काटेकोरपणे पालन करतो.
ਹਿੰਦੂ ਸਾਲਾਹੀ ਸਾਲਾਹਨਿ ਦਰਸਨਿ ਰੂਪਿ ਅਪਾਰੁ ॥
हिंदू त्यांच्या शास्त्रवचनांद्वारे प्रशंसनीय, सुंदर आणि अमर्याद परमेश्वराची स्तुती करतात.
ਤੀਰਥਿ ਨਾਵਹਿ ਅਰਚਾ ਪੂਜਾ ਅਗਰ ਵਾਸੁ ਬਹਕਾਰੁ ॥
ते तीर्थयात्रेच्या पवित्र मंदिरात स्नान करतात, फुलांचे अर्पण करतात आणि मूर्तीसमोर धूप जाळतात.
ਜੋਗੀ ਸੁੰਨਿ ਧਿਆਵਨ੍ਹ੍ਹਿ ਜੇਤੇ ਅਲਖ ਨਾਮੁ ਕਰਤਾਰੁ ॥
योगी समाधी (ध्यान) लावून परमेश्वराचे चिंतन करतात आणि सृष्टीनिर्मात्याला ‘अलख’ नावाने संबोधतात.