Page 463
ਮਹਲਾ ੨ ॥
महला २॥
ਜੇ ਸਉ ਚੰਦਾ ਉਗਵਹਿ ਸੂਰਜ ਚੜਹਿ ਹਜਾਰ ॥
जरी शंभर चंद्र उगवले आणि हजारो सूर्य चमकले तरी
ਏਤੇ ਚਾਨਣ ਹੋਦਿਆਂ ਗੁਰ ਬਿਨੁ ਘੋਰ ਅੰਧਾਰ ॥੨॥
जगात इतका प्रकाश असूनही गुरूशिवाय पूर्ण अंधारच असेल म्हणजेच आपण इतर स्त्रोतांकडून विविध प्रकारचे ज्ञान मिळवू शकतो परंतु गुरूशिवाय आपल्याला खरे ज्ञान किंवा दैवी ज्ञान मिळू शकत नाही. ॥ २॥
ਮਃ ੧ ॥
महला १॥
ਨਾਨਕ ਗੁਰੂ ਨ ਚੇਤਨੀ ਮਨਿ ਆਪਣੈ ਸੁਚੇਤ ॥
हे नानक! जे लोक आपल्या गुरूचे स्मरण करत नाहीत आणि आपल्या मनात जे स्वत:ला खूप हुशार मानतात,
ਛੁਟੇ ਤਿਲ ਬੂਆੜ ਜਿਉ ਸੁੰਞੇ ਅੰਦਰਿ ਖੇਤ ॥
ते व्यर्थ समजून शेतात टाकून दिलेल्या तीळासारखे निरुपयोगी मानले जातात.
ਖੇਤੈ ਅੰਦਰਿ ਛੁਟਿਆ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਸਉ ਨਾਹ ॥
गुरु नानक म्हणतात की ते निरुपयोगी तीळ शेतात तसेच टाकून दिले जातात आणि त्यांचे शंभर स्वामी बनतात.
ਫਲੀਅਹਿ ਫੁਲੀਅਹਿ ਬਪੁੜੇ ਭੀ ਤਨ ਵਿਚਿ ਸੁਆਹ ॥੩॥
निरुपयोगी तीळ फुलतात आणि त्यांची भरभराट होत असल्याचे दिसते परंतु त्यांच्यात राख शिवाय काहीही भरलेले नसते. त्याचप्रमाणे जे गुरूंच्या शिकवणीचे पालन करीत नाहीत ते समृद्ध असूनही आध्यात्मिकरित्या मेलेले असतात. ॥ ३॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी॥
ਆਪੀਨ੍ਹ੍ਹੈ ਆਪੁ ਸਾਜਿਓ ਆਪੀਨ੍ਹ੍ਹੈ ਰਚਿਓ ਨਾਉ ॥
परमेश्वर स्वयंभू आहे. त्याने स्वत:च स्वत:ला निर्माण केले आणि त्याने स्वत: त्याचे गौरव निर्माण केले.
ਦੁਯੀ ਕੁਦਰਤਿ ਸਾਜੀਐ ਕਰਿ ਆਸਣੁ ਡਿਠੋ ਚਾਉ ॥
दुसरे म्हणजे, त्याने निसर्गाची निर्मिती केली आणि त्यात बसून तो आपल्या जगाचा विस्तार आनंदाने पाहत आहे.
ਦਾਤਾ ਕਰਤਾ ਆਪਿ ਤੂੰ ਤੁਸਿ ਦੇਵਹਿ ਕਰਹਿ ਪਸਾਉ ॥
हे परमेश्वरा! तू स्वतःच जगाचा दाता आणि सर्व प्राण्यांचे निर्माता आहात आणि आपल्या सुखाने, आपण त्यांच्यावर आपली कृपा प्रदान करता.
ਤੂੰ ਜਾਣੋਈ ਸਭਸੈ ਦੇ ਲੈਸਹਿ ਜਿੰਦੁ ਕਵਾਉ ॥
हे परमेश्वरा! तूच सर्वांचा जाणता आहेस, तुझ्या इच्छेनुसार सर्व प्राणिमात्रांना तू प्राण देतो आणि हरण करतो.
ਕਰਿ ਆਸਣੁ ਡਿਠੋ ਚਾਉ ॥੧॥
आपल्या निर्मितीचे चमत्कार परमेश्वर मोठ्या उत्सुकतेने पाहात आहे.
ਸਲੋਕੁ ਮਃ ੧ ॥
श्लोक महाला १॥
ਸਚੇ ਤੇਰੇ ਖੰਡ ਸਚੇ ਬ੍ਰਹਮੰਡ ॥
हे सर्वशक्तिमान परमेश्वरा! तुझ्या निर्मितीचे सर्व खंड आणि विश्व सत्य आहेत.
ਸਚੇ ਤੇਰੇ ਲੋਅ ਸਚੇ ਆਕਾਰ ॥
सत्य (चिरंतन) आपले जग आहेत आणि आपली निर्मिती सत्य आहे.
ਸਚੇ ਤੇਰੇ ਕਰਣੇ ਸਰਬ ਬੀਚਾਰ ॥
आपली सर्व कृती आणि सर्व विचार सत्य आहेत.
ਸਚਾ ਤੇਰਾ ਅਮਰੁ ਸਚਾ ਦੀਬਾਣੁ ॥
आपली आज्ञा खरी आणि दरबार सत्य आहे.
ਸਚਾ ਤੇਰਾ ਹੁਕਮੁ ਸਚਾ ਫੁਰਮਾਣੁ ॥
तुझी आज्ञा आणि वचन सत्य आहे.
ਸਚਾ ਤੇਰਾ ਕਰਮੁ ਸਚਾ ਨੀਸਾਣੁ ॥
हे परमेश्वरा! तुमची कर्मे सत्य आहेत आणि नामरूपी परवाना देखील सत्य आहे.
ਸਚੇ ਤੁਧੁ ਆਖਹਿ ਲਖ ਕਰੋੜਿ ॥
तुमच्यावर ध्यान करणारे लाखो लोकही तुम्हाला सत्य म्हणतात.
ਸਚੈ ਸਭਿ ਤਾਣਿ ਸਚੈ ਸਭਿ ਜੋਰਿ ॥
परमेश्वराकडेच सर्व शक्ती आणि सामर्थ्य आहे.
ਸਚੀ ਤੇਰੀ ਸਿਫਤਿ ਸਚੀ ਸਾਲਾਹ ॥
तुझा महिमा आणि तुझी प्रतिष्ठा सत्य आहे.
ਸਚੀ ਤੇਰੀ ਕੁਦਰਤਿ ਸਚੇ ਪਾਤਿਸਾਹ ॥
हे परमेश्वरा! तुझा हा स्वभाव सत्य आहे.
ਨਾਨਕ ਸਚੁ ਧਿਆਇਨਿ ਸਚੁ ॥
हे नानक! जे परम सत्याचे चिंतन करतात, तेही सत्य आहेत.
ਜੋ ਮਰਿ ਜੰਮੇ ਸੁ ਕਚੁ ਨਿਕਚੁ ॥੧॥
परंतु जे जीव जन्म आणि मृत्यूच्या चक्रातून जात आहेत ते खोटेपणाने अडकले आहेत आणि ते परमेश्वरामध्ये विलीन होऊ शकत नाहीत. ॥ १॥
ਮਃ ੧ ॥
महला ॥१॥
ਵਡੀ ਵਡਿਆਈ ਜਾ ਵਡਾ ਨਾਉ ॥
परमेश्वराची महानता महान आहे कारण ज्याचे नाव सर्व जगात फार मोठे आहे.
ਵਡੀ ਵਡਿਆਈ ਜਾ ਸਚੁ ਨਿਆਉ ॥
परमेश्वराची उपमा फार महान आहे, ज्याचा न्याय सत्य आहे.
ਵਡੀ ਵਡਿਆਈ ਜਾ ਨਿਹਚਲ ਥਾਉ ॥
परमेश्वराची महानता महान आहे कारण त्याच्या निवासस्थान अटल आहे.
ਵਡੀ ਵਡਿਆਈ ਜਾਣੈ ਆਲਾਉ ॥
परमेश्वराची महानता महान आहे कारण तो आपल्या भक्तांच्या भावना जाणतो.
ਵਡੀ ਵਡਿਆਈ ਬੁਝੈ ਸਭਿ ਭਾਉ ॥
परमेश्वराची महानता महान आहे कारण तो सर्व लोकांच्या प्रेमाच्या भावना जाणतो.
ਵਡੀ ਵਡਿਆਈ ਜਾ ਪੁਛਿ ਨ ਦਾਤਿ ॥
परमेश्वराची स्तुती महान आहे कारण तो कोणाचाही सल्ला न घेता त्याचा आशीर्वाद देतो.
ਵਡੀ ਵਡਿਆਈ ਜਾ ਆਪੇ ਆਪਿ ॥
महान त्याचे वैभव आहे कारण तो स्वत: सर्वस्व आहे.
ਨਾਨਕ ਕਾਰ ਨ ਕਥਨੀ ਜਾਇ ॥
हे नानक! त्या परमेश्वराचे कार्य सांगता येत नाही.
ਕੀਤਾ ਕਰਣਾ ਸਰਬ ਰਜਾਇ ॥੨॥
परमेश्वर त्याच्या इच्छेनुसार तो काही मनुष्यांना मायेतून बाहेर काढतो आणि काही लोकांना मायेच्या जाळ्यात वसवतो.
ਮਹਲਾ ੨ ॥
सांसारिक संलग्नकांमधून कोणाची सुटका केली जाईल हे कोणीही सांगू शकत नाही.
ਇਹੁ ਜਗੁ ਸਚੈ ਕੀ ਹੈ ਕੋਠੜੀ ਸਚੇ ਕਾ ਵਿਚਿ ਵਾਸੁ ॥
हे नानक! हे रहस्य फक्त गुरूंनाच कळते, ज्याला परमेश्वर स्वतः ज्ञानाचा प्रकाश देतो. ॥३॥
ਇਕਨ੍ਹ੍ਹਾ ਹੁਕਮਿ ਸਮਾਇ ਲਏ ਇਕਨ੍ਹ੍ਹਾ ਹੁਕਮੇ ਕਰੇ ਵਿਣਾਸੁ ॥
पउडी ॥
ਇਕਨ੍ਹ੍ਹਾ ਭਾਣੈ ਕਢਿ ਲਏ ਇਕਨ੍ਹ੍ਹਾ ਮਾਇਆ ਵਿਚਿ ਨਿਵਾਸੁ ॥
हे नानक! जीवांची उत्पत्ती केल्यावर परमेश्वराने धर्मराजांना त्यांच्या कर्माचा हिशेब देण्यासाठी नेमले आहे.
ਏਵ ਭਿ ਆਖਿ ਨ ਜਾਪਈ ਜਿ ਕਿਸੈ ਆਣੇ ਰਾਸਿ ॥
तेथे मनुष्यांचा केवळ सत्याच्या आणि सत्याच्या आधारे न्याय केला जातो; खोट्या (वाईट व्यक्ती) चिन्हांकित केल्या जातात आणि खऱ्या लोकांपासून त्यांना विभक्त केले जाते.
ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਜਾਣੀਐ ਜਾ ਕਉ ਆਪਿ ਕਰੇ ਪਰਗਾਸੁ ॥੩॥
खोट्या लोकांनापरमेश्वराच्या दरबारात स्थान मिळत नाही आणि त्यांना मोठ्या अपमानात त्रास सहन करावा लागला आहे.
ਪਉੜੀ ॥
हे परमेश्वरा! ज्याच्या मनात तुमचे नाव आहे ते जीवनाचा खेळ जिंकतात आणि जे अप्रामाणिक आहेत ते जीवनाचा खेळ हरतात.
ਨਾਨਕ ਜੀਅ ਉਪਾਇ ਕੈ ਲਿਖਿ ਨਾਵੈ ਧਰਮੁ ਬਹਾਲਿਆ ॥
मनुष्याच्या कर्माचा लेखाजोखा लिहिण्यासाठी परमेश्वराने धर्मराजाची नेमणूक केली आहे. ॥ २॥
ਓਥੈ ਸਚੇ ਹੀ ਸਚਿ ਨਿਬੜੈ ਚੁਣਿ ਵਖਿ ਕਢੇ ਜਜਮਾਲਿਆ ॥
हे परमेश्वरा ! तुम्ही तयार केलेले नाद आणि तुम्ही रचलेले वेद अद्भुत आहेत.
ਥਾਉ ਨ ਪਾਇਨਿ ਕੂੜਿਆਰ ਮੁਹ ਕਾਲ੍ਹ੍ਹੈ ਦੋਜਕਿ ਚਾਲਿਆ ॥
परमेश्वराने निर्माण केलेले अद्भुत प्राणी आहेत आणि त्यांची विविध प्रजाती आश्चर्यकारक आहे.
ਤੇਰੈ ਨਾਇ ਰਤੇ ਸੇ ਜਿਣਿ ਗਏ ਹਾਰਿ ਗਏ ਸਿ ਠਗਣ ਵਾਲਿਆ ॥
विविध प्रकारचे आकार आणि रंग आश्चर्यकारक आहे.
ਲਿਖਿ ਨਾਵੈ ਧਰਮੁ ਬਹਾਲਿਆ ॥੨॥
सदैव नग्न अवस्थेत फिरणारे ते सर्व प्राणी पाहून मला फार आश्चर्यचकित होतो.
ਸਲੋਕ ਮਃ ੧ ॥
ਵਿਸਮਾਦੁ ਨਾਦ ਵਿਸਮਾਦੁ ਵੇਦ ॥
ਵਿਸਮਾਦੁ ਜੀਅ ਵਿਸਮਾਦੁ ਭੇਦ ॥
ਵਿਸਮਾਦੁ ਰੂਪ ਵਿਸਮਾਦੁ ਰੰਗ ॥
ਵਿਸਮਾਦੁ ਨਾਗੇ ਫਿਰਹਿਜੰਤ ॥