Page 1110
ਨਾਨਕ ਅਹਿਨਿਸਿ ਰਾਵੈ ਪ੍ਰੀਤਮੁ ਹਰਿ ਵਰੁ ਥਿਰੁ ਸੋਹਾਗੋ ॥੧੭॥੧॥
ଗୁରୁ ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ସେ ଦିନରାତି ପ୍ରିୟତମ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ସହିତ ରମଣ କରିଥାନ୍ତି ଏବଂ ତାହାଙ୍କ ପ୍ରଭୁ ରୂପୀ ସୋହାଗ ଅଟଳ ଅଟେ||17||
ਤੁਖਾਰੀ ਮਹਲਾ ੧ ॥
ତୁଖାରୀ ମହଲା 1॥
ਪਹਿਲੈ ਪਹਰੈ ਨੈਣ ਸਲੋਨੜੀਏ ਰੈਣਿ ਅੰਧਿਆਰੀ ਰਾਮ ॥
ହେ ସୁନ୍ଦର ନୟନ ବାଲା ଜୀବ-ସ୍ତ୍ରୀ! ଜୀବନ ରୂପୀ ପ୍ରଥମ ପ୍ରହରରେ ଅଜ୍ଞାନ ରୂପୀ ରାତ୍ରିର ଅନ୍ଧକାର ବନି ରହିଥାଏ।
ਵਖਰੁ ਰਾਖੁ ਮੁਈਏ ਆਵੈ ਵਾਰੀ ਰਾਮ ॥
ଜନ୍ମ ମିଳିଲେ ପାଳି ଆସିବା ପରେ ମୃତ୍ୟୁ ନିଶ୍ଚିତ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ, ଏଣୁ ନାମ ରୂପୀ ସଉଦା ରଖ (ଅର୍ଥାତ ହରିନାମ ଜପ କର)
ਵਾਰੀ ਆਵੈ ਕਵਣੁ ਜਗਾਵੈ ਸੂਤੀ ਜਮ ਰਸੁ ਚੂਸਏ ॥
ମୃତ୍ୟୁ ସମୟରେ ଜାଗ୍ରତ ଅଥବା ଶୟନ ରତ ମନୁଷ୍ୟକୁ ଯମ ସମାପ୍ତ କରି ଦେଇଥାଏ।
ਰੈਣਿ ਅੰਧੇਰੀ ਕਿਆ ਪਤਿ ਤੇਰੀ ਚੋਰੁ ਪੜੈ ਘਰੁ ਮੂਸਏ ॥
ଅଜ୍ଞାନ ରୂପୀ ରାତ୍ର ଅନ୍ଧକାର ଅଟେ, ପାଞ୍ଚ ବିକାର ଲୁଟି ରହିଥାନ୍ତି।
ਰਾਖਣਹਾਰਾ ਅਗਮ ਅਪਾਰਾ ਸੁਣਿ ਬੇਨੰਤੀ ਮੇਰੀਆ ॥
ମୋର ବିନତି ଶୁଣ; ଅଗମ୍ୟ-ଅପାର ପରମେଶ୍ଵର ହିଁ ରକ୍ଷା କରିବା ବାଲା ଅଟନ୍ତି।
ਨਾਨਕ ਮੂਰਖੁ ਕਬਹਿ ਨ ਚੇਤੈ ਕਿਆ ਸੂਝੈ ਰੈਣਿ ਅੰਧੇਰੀਆ ॥੧॥
ଗୁରୁ ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ମୂର୍ଖ ଜୀବ କେବେ ଜାଗ୍ରତ ହୁଏନାହିଁ ଏବଂ ତାହାକୁ ଅଜ୍ଞାନ ରୂପୀ ଅନ୍ଧକାରର ଜ୍ଞାନ ହୁଏନାହିଁ||1||
ਦੂਜਾ ਪਹਰੁ ਭਇਆ ਜਾਗੁ ਅਚੇਤੀ ਰਾਮ ॥
ହେ ବିଚରା! ଜାଗ୍ରତ ହୁଅ, ଜୀବନର ଦ୍ଵିତୀୟ ପ୍ରହର ଆସି ଯାଇଛି।
ਵਖਰੁ ਰਾਖੁ ਮੁਈਏ ਖਾਜੈ ਖੇਤੀ ਰਾਮ ॥
ନାମ ରୂପୀ ସଉଦା ସଞ୍ଚୟ କର, କାରଣ ଗୁଣର ଫସଲ ଅନ୍ୟ ମାନେ ଖାଇ ଦେଇଥାନ୍ତି।
ਰਾਖਹੁ ਖੇਤੀ ਹਰਿ ਗੁਰ ਹੇਤੀ ਜਾਗਤ ਚੋਰੁ ਨ ਲਾਗੈ ॥
ପ୍ରଭୁଙ୍କ ସହିତ ପ୍ରେମ ଲଗାଇ ଫସଲ ରକ୍ଷାକର, ଜାଗ୍ରତ ରହିବା ଦ୍ଵାରା ପଶୁ ରୂପୀ ବିକାର କ୍ଷତି କରିପାରେ ନାହିଁ।
ਜਮ ਮਗਿ ਨ ਜਾਵਹੁ ਨਾ ਦੁਖੁ ਪਾਵਹੁ ਜਮ ਕਾ ਡਰੁ ਭਉ ਭਾਗੈ ॥
ମୃତ୍ୟୁର ମାର୍ଗରେ ଯାଅ ନାହିଁ, ନା ଦୁଃଖ ପ୍ରାପ୍ତ କର; ଏହି ପ୍ରକାରେ ଯମର ଭୟରୁ ନିବୃତ୍ତ ହୋଇ ଯାଅ।
ਰਵਿ ਸਸਿ ਦੀਪਕ ਗੁਰਮਤਿ ਦੁਆਰੈ ਮਨਿ ਸਾਚਾ ਮੁਖਿ ਧਿਆਵਏ ॥
ଗୁରୁ-ଉପଦେଶ ଦ୍ଵାରା ସୂର୍ଯ୍ୟ-ଚନ୍ଦ୍ର ରୂପୀ ଜ୍ଞାନର ଦୀପକ ଜାଗ୍ରତ ହେବ, ଏଣୁ ମନ ଓ ମୁଖରେ ସଚ୍ଚା ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଭଜନ କର।
ਨਾਨਕ ਮੂਰਖੁ ਅਜਹੁ ਨ ਚੇਤੈ ਕਿਵ ਦੂਜੈ ਸੁਖੁ ਪਾਵਏ ॥੨॥
ଗୁରୁ ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ହେ ମୂର୍ଖ! ଏ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତୁ ସାବଧାନ ହୋଇ ନାହୁଁ, ପୁଣି ଜୀବନର ଆଗାମୀ ଭାଗରେ କିପରି ସୁଖ ଉପଲବ୍ଧ ହେବ॥2॥
ਤੀਜਾ ਪਹਰੁ ਭਇਆ ਨੀਦ ਵਿਆਪੀ ਰਾਮ ॥
ଜୀବନର ତୃତୀୟ ପ୍ରହରରେ ମୋହର ନିଦ୍ରା ବନି ରହିଥାଏ।
ਮਾਇਆ ਸੁਤ ਦਾਰਾ ਦੂਖਿ ਸੰਤਾਪੀ ਰਾਮ ॥
ପୁତ୍ର-ପତ୍ନୀ ଦ୍ଵାରା ମାୟା ଦୁଃଖ-ସଂତାପ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ।
ਮਾਇਆ ਸੁਤ ਦਾਰਾ ਜਗਤ ਪਿਆਰਾ ਚੋਗ ਚੁਗੈ ਨਿਤ ਫਾਸੈ ॥
ପୁତ୍ର-ପତ୍ନୀ ସାଂସାରିକ ପ୍ରେମରେ ଜୀବ ଦାନା ଖାଇଥାଏ ଏବଂ ନିତ୍ୟ ମାୟାର ଜାଲରେ ଫସିଥାଏ।
ਨਾਮੁ ਧਿਆਵੈ ਤਾ ਸੁਖੁ ਪਾਵੈ ਗੁਰਮਤਿ ਕਾਲੁ ਨ ਗ੍ਰਾਸੈ ॥
ଯଦି ହରିନାମର ଭଜନ କରାଯାଏ, ସୁଖ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇପାରେ, ଗୁରୁ ଉପଦେଶ ଅନୁସାରେ ଜୀବନ ବିତାଇବା ବାଳାକୁ କାଳ ଗ୍ରାସ କରିଥାଏ।
ਜੰਮਣੁ ਮਰਣੁ ਕਾਲੁ ਨਹੀ ਛੋਡੈ ਵਿਣੁ ਨਾਵੈ ਸੰਤਾਪੀ ॥
ହରିନାମ ବିନା ଜୀବ ଦୁଃଖ-ଯନ୍ତ୍ରଣା ଭୋଗ କରିଥାଏ, କାଳ ତାହାକୁ ଛାଡେ ନାହିଁ ଏବଂ ସେ ଜନ୍ମ ମରଣରେ ପଡି ରହିଥାଏ।
ਨਾਨਕ ਤੀਜੈ ਤ੍ਰਿਬਿਧਿ ਲੋਕਾ ਮਾਇਆ ਮੋਹਿ ਵਿਆਪੀ ॥੩॥
ଗୁରୁ ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ଜୀବନର ତୃତୀୟ ପ୍ରହରରେ ଲୋକମାନେ ତ୍ରିଗୁଣାତ୍ମକ ମାୟାର ମୋହରେ ବ୍ୟାପ୍ତ ରହିଥାନ୍ତି||3||
ਚਉਥਾ ਪਹਰੁ ਭਇਆ ਦਉਤੁ ਬਿਹਾਗੈ ਰਾਮ ॥
ଜୀବନର ଚତୁର୍ଥ ପ୍ରହରରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଉଦୟ ହୋଇ ଯାଇଛି ଅର୍ଥାତ ବାର୍ଦ୍ଧକ୍ୟ ଆସି ଯାଇଛି, ଜୀବନ-ଅବଧି ସମାପ୍ତ ହୋଇ ଯାଇଛି।
ਤਿਨ ਘਰੁ ਰਾਖਿਅੜਾ ਜੋੁ ਅਨਦਿਨੁ ਜਾਗੈ ਰਾਮ ॥
ଯିଏ ଦିନରାତି ସାବଧାନ ରହିଥାଏ, ତାହାର ଘରକୁ ରକ୍ଷା କରିଥାଏ।
ਗੁਰ ਪੂਛਿ ਜਾਗੇ ਨਾਮਿ ਲਾਗੇ ਤਿਨਾ ਰੈਣਿ ਸੁਹੇਲੀਆ ॥
ଯିଏ ଗୁରୁଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ଅନୁସାରେ ସାବଧାନ ହୋଇ ହରିନାମର ଭଜନ କରିଥାଏ, ତାହାର ଜୀବନ ରୂପୀ ରାତ୍ରି ସୁଖମୟ ହୋଇଯାଏ।
ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਕਮਾਵਹਿ ਜਨਮਿ ਨ ਆਵਹਿ ਤਿਨਾ ਹਰਿ ਪ੍ਰਭੁ ਬੇਲੀਆ ॥
ସେ ଶବ୍ଦ-ଗୁରୁଙ୍କ ଅନୁସାରେ ଆଚରଣ କରିଥାଏ, ଜୀବନ-ମୃତ୍ୟୁର ବନ୍ଧନରୁ ମୁକ୍ତି ମିଳିଥାଏ ଏବଂ ପ୍ରଭୁ ହିଁ ତାହାର ସଚ୍ଚା ସାଥି ବନିଥାଏ।
ਕਰ ਕੰਪਿ ਚਰਣ ਸਰੀਰੁ ਕੰਪੈ ਨੈਣ ਅੰਧੁਲੇ ਤਨੁ ਭਸਮ ਸੇ ॥
ଅନ୍ୟଥା ଏହି ବୟସରେ ହାତ-ପାଦ ଥର ଥର ହୋଇଥାଏ, ଦୃଷ୍ଟିଶକ୍ତି କମିଠାଏ, ଶେଷରେ ଶରୀର ସମାପ୍ତ ହୋଇଯାଏ।
ਨਾਨਕ ਦੁਖੀਆ ਜੁਗ ਚਾਰੇ ਬਿਨੁ ਨਾਮ ਹਰਿ ਕੇ ਮਨਿ ਵਸੇ ॥੪॥
ଗୁରୁ ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ମନରେ ହରିନାମ ବାସ କରିବା ବିନା ଚାରିଯୁଗରେ କେବଳ ଦୁଃଖ ହିଁ ମିଳିଥାଏ||4||
ਖੂਲੀ ਗੰਠਿ ਉਠੋ ਲਿਖਿਆ ਆਇਆ ਰਾਮ ॥
ଏହି ପ୍ରକାରେ ମୃତ୍ୟୁକୁ ବୋଲାଯାଇଥାଏ, କର୍ମର ହିସାବ-କିତାବ ହୋଇଥାଏ।
ਰਸ ਕਸ ਸੁਖ ਠਾਕੇ ਬੰਧਿ ਚਲਾਇਆ ਰਾਮ ॥
ସ୍ଵାଦ ଏବଂ ସୁଖର ସମାପ୍ତି କରି ମୃତ୍ୟୁ ବାନ୍ଧି ସାଥିରେ ନେଇଯାଏ।
ਬੰਧਿ ਚਲਾਇਆ ਜਾ ਪ੍ਰਭ ਭਾਇਆ ਨਾ ਦੀਸੈ ਨਾ ਸੁਣੀਐ ॥
ଯେତେବେଳେ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ସ୍ଵୀକାର ହୋଇଥାଏ, ଜୀବକୁ ବାନ୍ଧି ନିଆଯାଏ, ସେହି ହୁକୁମ ଶୁଣା କିମ୍ବା ଦେଖାଯାଏ ନାହିଁ।
ਆਪਣ ਵਾਰੀ ਸਭਸੈ ਆਵੈ ਪਕੀ ਖੇਤੀ ਲੁਣੀਐ ॥
ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜୀବ ନିଜ ପାଳି ଆସିବା ପରେ ଆସିଥାନ୍ତି ଏବଂ ନିଜର ଉତ୍ତମ କର୍ମର ଫଳ ଭୋଗ କରିଥାନ୍ତି।
ਘੜੀ ਚਸੇ ਕਾ ਲੇਖਾ ਲੀਜੈ ਬੁਰਾ ਭਲਾ ਸਹੁ ਜੀਆ ॥
ଏକ କ୍ଷଣର କର୍ମର ହିସାବ ନିଆଯାଇ ଥାଏ ଏବଂ ସମସ୍ତ ଜୀବକୁ ଭଲମନ୍ଦ ସହ୍ୟ କରିବାକୁ ପଡିଥାଏ।
ਨਾਨਕ ਸੁਰਿ ਨਰ ਸਬਦਿ ਮਿਲਾਏ ਤਿਨਿ ਪ੍ਰਭਿ ਕਾਰਣੁ ਕੀਆ ॥੫॥੨॥
ଗୁରୁ ନାନକ କହନ୍ତି ଯେ ଶବ୍ଦ ଦ୍ଵାରା ଈଶ୍ଵର ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ସନ୍ଥଙ୍କୁ ନିଜ ସହିତ ବିଲୀନ କରିଥାନ୍ତି ଏବଂ ପ୍ରଭୁ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ କାରଣ ବନାଇଛନ୍ତି||5||2||
ਤੁਖਾਰੀ ਮਹਲਾ ੧ ॥
ତୁଖାରୀ ମହଲା 1॥
ਤਾਰਾ ਚੜਿਆ ਲੰਮਾ ਕਿਉ ਨਦਰਿ ਨਿਹਾਲਿਆ ਰਾਮ ॥
ଯାହା ଉପରେ ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ କୃପାଦୃଷ୍ଟି ହୋଇଯାଏ, ତାହାର ଜୀବନ ରୂପୀ ଅନ୍ଧକାରରେ ଜ୍ଞାନର ଲମ୍ବା ତାର ଥାଏ।
ਸੇਵਕ ਪੂਰ ਕਰੰਮਾ ਸਤਿਗੁਰਿ ਸਬਦਿ ਦਿਖਾਲਿਆ ਰਾਮ ॥
ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାଗ୍ୟବାନ ସେବକକୁ ସଦଗୁରୁ ଶବ୍ଦ ଦ୍ଵାରା ଜ୍ଞାନର ତାର ଦେଖାଇ ଦେଇଛନ୍ତି।
ਗੁਰ ਸਬਦਿ ਦਿਖਾਲਿਆ ਸਚੁ ਸਮਾਲਿਆ ਅਹਿਨਿਸਿ ਦੇਖਿ ਬੀਚਾਰਿਆ ॥
ଶବ୍ଦ ଗୁରୁ ଜ୍ଞାନର ତାର ଦେଖାଇଛନ୍ତି, ସତ୍ୟକୁ ସ୍ମରଣ କରି ଦିନରାତି ସେ ତାହାର ମନନ କରିଛନ୍ତି।
ਧਾਵਤ ਪੰਚ ਰਹੇ ਘਰੁ ਜਾਣਿਆ ਕਾਮੁ ਕ੍ਰੋਧੁ ਬਿਖੁ ਮਾਰਿਆ ॥
ତାହାର ହୃଦୟ-ଘରୁ ପାଞ୍ଚ ବିକାର ଚାଲି ଯାଇଛନ୍ତି ଏବଂ କାମ, କ୍ରୋଧ ରୂପୀ ବେଶର ଅନ୍ତ ହୋଇ ଯାଇଛି।
ਅੰਤਰਿ ਜੋਤਿ ਭਈ ਗੁਰ ਸਾਖੀ ਚੀਨੇ ਰਾਮ ਕਰੰਮਾ ॥
ଗୁରୁଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ଦ୍ଵାରା ଅନ୍ତର୍ମନରେ ସତ୍ୟର ଜ୍ୟୋତି ପ୍ରଜ୍ଵଳିତ ହୋଇଯାଏ ଏବଂ ସେ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଲୀଳାର ପରିଚୟ ପାଇଯାଏ।