Page 1099
ਖਟੁ ਦਰਸਨ ਭ੍ਰਮਤੇ ਫਿਰਹਿ ਨਹ ਮਿਲੀਐ ਭੇਖੰ ॥
ଛଅ ଦର୍ଶନ ବାଲା ଯୋଗୀ, ଜଙ୍ଗମ, ସନ୍ନ୍ୟାସୀ, ବୈରାଗୀ ପଥଭ୍ରଷ୍ଟ ରହିଥାନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ବେଷ ଧାରଣ ଦ୍ଵାରା ଭଗବାନ ମିଳନ୍ତି ନାହିଁ।
ਵਰਤ ਕਰਹਿ ਚੰਦ੍ਰਾਇਣਾ ਸੇ ਕਿਤੈ ਨ ਲੇਖੰ ॥
କିଛି ଲୋକ ଚନ୍ଦ୍ରାୟଣ ବ୍ରତ ରଖିଥାନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ତାହା କୌଣସି କାମରେ ଆସେ ନାହିଁ।
ਬੇਦ ਪੜਹਿ ਸੰਪੂਰਨਾ ਤਤੁ ਸਾਰ ਨ ਪੇਖੰ ॥
କିଛି ବିଦ୍ଵାନ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ବେଦ ପାଠ କରିଥାନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ସେମାନେ ମଧ୍ୟ ସାର ତତ୍ତ୍ଵ ଦେଖନ୍ତି ନାହିଁ।
ਤਿਲਕੁ ਕਢਹਿ ਇਸਨਾਨੁ ਕਰਿ ਅੰਤਰਿ ਕਾਲੇਖੰ ॥
ଯିଏ ସ୍ନାନ କରି ନିଜ କପାଳରେ ତିଳକ ଲଗାଇ ଥାଏ, ତାହାର ମନରେ ପାପ ରୂପୀ କାଳିମା ଭରି ରହିଥାଏ।
ਭੇਖੀ ਪ੍ਰਭੂ ਨ ਲਭਈ ਵਿਣੁ ਸਚੀ ਸਿਖੰ ॥
ସଚ୍ଚା ଶିକ୍ଷା ବିନା ଗର୍ବ କିମ୍ବା ଆଡମ୍ବର ଦ୍ଵାରା ପ୍ରଭୁ ମିଳନ୍ତି ନାହିଁ।
ਭੂਲਾ ਮਾਰਗਿ ਸੋ ਪਵੈ ਜਿਸੁ ਧੁਰਿ ਮਸਤਕਿ ਲੇਖੰ ॥
ଯାହାର କପାଳରେ ଭାଗ୍ୟ ଅଛି ସେହି ପଥଭ୍ରଷ୍ଟ ମନୁଷ୍ୟ ସତମାର୍ଗ ପାଇ ନିଏ।
ਤਿਨਿ ਜਨਮੁ ਸਵਾਰਿਆ ਆਪਣਾ ਜਿਨਿ ਗੁਰੁ ਅਖੀ ਦੇਖੰ ॥੧੩॥
ଯିଏ ଗୁରୁଙ୍କ ସାକ୍ଷାତ ଦର୍ଶନ କରିଛି, ସେ ନିଜ ଜୀବନ ସଫଳ କରି ନେଇଛି||13|
ਡਖਣੇ ਮਃ ੫ ॥
ଦକ୍ଷିଣ ମହଲା 5॥
ਸੋ ਨਿਵਾਹੂ ਗਡਿ ਜੋ ਚਲਾਊ ਨ ਥੀਐ ॥
ମିତ୍ର ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ନିଜ ହୃଦୟରେ ସ୍ଥାପନ କର, ଯିଏ ତୋର ସାଥି ଛାଡନ୍ତି ନାହିଁ।
ਕਾਰ ਕੂੜਾਵੀ ਛਡਿ ਸੰਮਲੁ ਸਚੁ ਧਣੀ ॥੧॥
ମିଥ୍ୟା କାର୍ଯ୍ୟ ଛାଡି ସଚ୍ଚା ମାଲିକଙ୍କ ବନ୍ଦନା କର||1||
ਮਃ ੫ ॥
ମହଲା 5॥
ਹਭ ਸਮਾਣੀ ਜੋਤਿ ਜਿਉ ਜਲ ਘਟਾਊ ਚੰਦ੍ਰਮਾ ॥
ଯେପରି ଜଳ ଭରା ପାତ୍ରରେ ଚନ୍ଦ୍ରମାର ପ୍ରତିବିମ୍ବ ହୋଇଥାଏ, ସେପରି ହିଁ ସବୁଙ୍କ ଠାରେ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ଜ୍ୟୋତି ରହିଥାଏ।
ਪਰਗਟੁ ਥੀਆ ਆਪਿ ਨਾਨਕ ਮਸਤਕਿ ਲਿਖਿਆ ॥੨॥
ହେ ନାନକ ପ୍ରଭୁ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ତାହାର ହୃଦୟରେ ପ୍ରକଟ ହୋଇଛନ୍ତି, ଯାହାର କପାଳରେ ଭାଗ୍ୟ ଲେଖା ହୋଇଛି||2||
ਮਃ ੫ ॥
ମହଲା 5॥
ਮੁਖ ਸੁਹਾਵੇ ਨਾਮੁ ਚਉ ਆਠ ਪਹਰ ਗੁਣ ਗਾਉ ॥
ନାମ ଜପିବା ଦ୍ଵାରା ହିଁ ମୁଖ ସୁନ୍ଦର ହୋଇଥାଏ, ଏଣୁ ଆଠ ପ୍ରହର ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଗୁଣଗାନ କର।
ਨਾਨਕ ਦਰਗਹ ਮੰਨੀਅਹਿ ਮਿਲੀ ਨਿਥਾਵੇ ਥਾਉ ॥੩॥
ହେ ନାନକ! ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ଦରବାରରେ ହିଁ ଶୋଭା ହାସଲ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ନିରାଶ୍ରୟକୁ ଆଶ୍ରୟ ମିଳିଥାଏ||3||
ਪਉੜੀ ॥
ପଉଡୀ॥
ਬਾਹਰ ਭੇਖਿ ਨ ਪਾਈਐ ਪ੍ਰਭੁ ਅੰਤਰਜਾਮੀ ॥
ପ୍ରଭୁ ଅନ୍ତର୍ଯାମୀ ଅଟନ୍ତି, ଏଣୁ ବାହ୍ୟ ଢଙ୍ଗ ଏବଂ ଅହଂକାର ଦ୍ଵାରା ତାହାଙ୍କୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରାଯାଇ ପାରେ ନାହିଁ।
ਇਕਸੁ ਹਰਿ ਜੀਉ ਬਾਹਰੀ ਸਭ ਫਿਰੈ ਨਿਕਾਮੀ ॥
ଏକ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ବିନା ସମସ୍ତେ ଅଯଥା ପଥଭ୍ରଷ୍ଟ ରହିଥାନ୍ତି।
ਮਨੁ ਰਤਾ ਕੁਟੰਬ ਸਿਉ ਨਿਤ ਗਰਬਿ ਫਿਰਾਮੀ ॥
ଯେଉଁ ଲୋକର ମନ ନିଜ ପରିବାରର ପ୍ରେମରେ ଲୀନ ରହିଥାଏ, ସେ ନିତ୍ୟ ଅହଂକାରରେ ପଥଭ୍ରଷ୍ଟ ରହିଥାଏ।
ਫਿਰਹਿ ਗੁਮਾਨੀ ਜਗ ਮਹਿ ਕਿਆ ਗਰਬਹਿ ਦਾਮੀ ॥
ଯେଉଁ ଲୋକ ସଂସାରରେ ଧନବାନ ବନିଥାଏ, ସେ କାହିଁକି ଧନ ପାଇଁ ଗର୍ବ କରିଥାଏ?
ਚਲਦਿਆ ਨਾਲਿ ਨ ਚਲਈ ਖਿਨ ਜਾਇ ਬਿਲਾਮੀ ॥
ଏହି ଧନ କାହିଁକି ସଂସାରରେ ଚାଲୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ସହିତ ଯାଏ ନାହିଁ ଏବଂ ତାହା ଏକ କ୍ଷଣରେ ଅନ୍ୟ ପାଖକୁ ଚାଲିଯାଏ।
ਬਿਚਰਦੇ ਫਿਰਹਿ ਸੰਸਾਰ ਮਹਿ ਹਰਿ ਜੀ ਹੁਕਾਮੀ ॥
ସତ୍ୟ ଏହା ଯେ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ହୁକୁମ ଦ୍ଵାରା ଏପରି ବ୍ୟକ୍ତି ସଂସାରରେ ପଥଭ୍ରଷ୍ଟ ରହିଥାଏ।
ਕਰਮੁ ਖੁਲਾ ਗੁਰੁ ਪਾਇਆ ਹਰਿ ਮਿਲਿਆ ਸੁਆਮੀ ॥
ଯାହାର ଭାଗ୍ୟ ଉଦୟ ହୋଇଯାଏ, ସେ ଗୁରୁଙ୍କୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରିନିଏ ଏବଂ ଗୁରୁଙ୍କ ସାନ୍ନିଧ୍ୟରେ ତାହାକୁ ସ୍ଵାମୀ ପ୍ରଭୁ ମିଳିଯାନ୍ତି।
ਜੋ ਜਨੁ ਹਰਿ ਕਾ ਸੇਵਕੋ ਹਰਿ ਤਿਸ ਕੀ ਕਾਮੀ ॥੧੪॥
ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ଉପାସକ ଅଟେ, ସେ ତାହାର ସବୁ କାର୍ଯ୍ୟ ସଫଳ କରିଥାନ୍ତି||14||
ਡਖਣੇ ਮਃ ੫ ॥
ଦକ୍ଷିଣ ମହଲା 5॥
ਮੁਖਹੁ ਅਲਾਏ ਹਭ ਮਰਣੁ ਪਛਾਣੰਦੋ ਕੋਇ ॥
ମୁଖରେ ସମସ୍ତେ ବଡ ବଡ କଥା କହିଥାନ୍ତି, କିନ୍ତୁ କେହି ବିରଳ ହିଁ ମୃତ୍ୟୁର ରହସ୍ୟକୁ ଜାଣିଥାଏ।
ਨਾਨਕ ਤਿਨਾ ਖਾਕੁ ਜਿਨਾ ਯਕੀਨਾ ਹਿਕ ਸਿਉ ॥੧॥
ହେ ନାନକ! ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ଠାରେ ଯାହାର ବିଶ୍ଵାସ ଥାଏ, ତାହାଙ୍କ ଚରଣ-ଧୂଳି ହିଁ ଚାହିଁ ଥାଏ॥1॥
ਮਃ ੫ ॥
ମହଲା 5॥
ਜਾਣੁ ਵਸੰਦੋ ਮੰਝਿ ਪਛਾਣੂ ਕੋ ਹੇਕੜੋ ॥
ଏହି କଥା ଜାଣ ଯେ ପରମାତ୍ମା ସବୁଙ୍କ ଠାରେ ସ୍ଥିତ ଅଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ କେହି ବିରଳ ହିଁ ତାହାଙ୍କ ପରିଚୟ ପାଇଥାଏ।
ਤੈ ਤਨਿ ਪੜਦਾ ਨਾਹਿ ਨਾਨਕ ਜੈ ਗੁਰੁ ਭੇਟਿਆ ॥੨॥
ହେ ନାନକ! ଗୁରୁଙ୍କ ସହିତ ଯାହାର ସାକ୍ଷାତ ହୋଇଥାଏ, ତାହା ପାଖରେ ଭ୍ରମର ପରଦା ରହେ ନାହିଁ||2||
ਮਃ ੫ ॥
ମହଲା 5॥
ਮਤੜੀ ਕਾਂਢਕੁ ਆਹ ਪਾਵ ਧੋਵੰਦੋ ਪੀਵਸਾ ॥
ମୁଁ ସେହି ମହାପୁରୁଷଙ୍କ ଚରଣ ଧୋଇ ପିଇବି, ଯିଏ ଯିଏ ମନ୍ଦ ବୁଦ୍ଧି ମନରୁ ବାହାର କରି ଦେଇଥାଏ।
ਮੂ ਤਨਿ ਪ੍ਰੇਮੁ ਅਥਾਹ ਪਸਣ ਕੂ ਸਚਾ ਧਣੀ ॥੩॥
ମୋର ମନ-ତନରେ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଦର୍ଶନ କରିବା ପାଇଁ ଅଥଳ ପ୍ରେମ ଅଛି, ଯିଏ ଜଗତର ସଚ୍ଚା ମାଲିକ ଅଟନ୍ତି||3||
ਪਉੜੀ ॥
ପଉଡୀ॥
ਨਿਰਭਉ ਨਾਮੁ ਵਿਸਾਰਿਆ ਨਾਲਿ ਮਾਇਆ ਰਚਾ ॥
ଯିଏ ନିରଭିୟ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ନାମ ଭୁଲି ଯାଇଥାଏ ଏବଂ ମାୟା ସାଥିରେ ଲୀନ ରହିଥାଏ,
ਆਵੈ ਜਾਇ ਭਵਾਈਐ ਬਹੁ ਜੋਨੀ ਨਚਾ ॥
ସେ ଜନ୍ମ-ମରଣରେ ପଥଭ୍ରଷ୍ଟ ରହି ଅନେକ ଯୋନିର ଶିକାର ହୋଇଥାଏ।
ਬਚਨੁ ਕਰੇ ਤੈ ਖਿਸਕਿ ਜਾਇ ਬੋਲੇ ਸਭੁ ਕਚਾ ॥
ସେ ଯାହା ମଧ୍ୟ ବଚନ କରିଥାଏ, ସେଥିରୂ ନିବୃତ୍ତ ରହିଥାଏ, ଏହି ପ୍ରକାର ମିଥ୍ୟା ହିଁ ବୋଲିଥାଏ।
ਅੰਦਰਹੁ ਥੋਥਾ ਕੂੜਿਆਰੁ ਕੂੜੀ ਸਭ ਖਚਾ ॥
ଏପରି ମିଥ୍ୟା ମନୁଷ୍ୟ ମନରେ ଫମ୍ପା ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ସମସ୍ତ ମିଥ୍ୟା କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲୀନ ରହିଥାଏ।
ਵੈਰੁ ਕਰੇ ਨਿਰਵੈਰ ਨਾਲਿ ਝੂਠੇ ਲਾਲਚਾ ॥
ସେ ମିଥ୍ୟା ଲାଳସାରେ ଫସି ନିଃଶତ୍ରୁଙ୍କ ସହିତ ମଧ୍ୟ ଶତ୍ରୁତା କରିଥାଏ।
ਮਾਰਿਆ ਸਚੈ ਪਾਤਿਸਾਹਿ ਵੇਖਿ ਧੁਰਿ ਕਰਮਚਾ ॥
ତାହାର ମନ୍ଦ କର୍ମ ଦେଖି ହିଁ ସଚ୍ଚା ବାଦଶାହ ପ୍ରଭୁ ତାହାକୁ ମାରିଥାନ୍ତି।
ਜਮਦੂਤੀ ਹੈ ਹੇਰਿਆ ਦੁਖ ਹੀ ਮਹਿ ਪਚਾ ॥
ଯମଦୂତ ତାହାକୁ ନିର୍ଯ୍ୟାତନା ଦେଇଥାଏ ଏବଂ ସେ ଦୁଃଖରେ ଲୀନ ରହିଥାଏ।
ਹੋਆ ਤਪਾਵਸੁ ਧਰਮ ਕਾ ਨਾਨਕ ਦਰਿ ਸਚਾ ॥੧੫॥
ହେ ନାନକ! ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ସଚ୍ଚା ଦରବାରରେ ଧର୍ମର ହିଁ ନ୍ୟାୟ ହୋଇଥାଏ||15||
ਡਖਣੇ ਮਃ ੫ ॥
ଦକ୍ଷିଣ ମହଲା 5॥
ਪਰਭਾਤੇ ਪ੍ਰਭ ਨਾਮੁ ਜਪਿ ਗੁਰ ਕੇ ਚਰਣ ਧਿਆਇ ॥
ପ୍ରାତଃ କାଳରେ ଉଠି ପ୍ରଭୁଙ୍କ ନାମ ଜପ କର, ଗୁରୁଙ୍କ ଚରଣର ଧ୍ୟାନ କର।
ਜਨਮ ਮਰਣ ਮਲੁ ਉਤਰੈ ਸਚੇ ਕੇ ਗੁਣ ਗਾਇ ॥੧॥
ଭଗବାନଙ୍କ ଗୁଣଗାନ କରିବା ଦ୍ଵାରା ଜନ୍ମ-ମରଣର ସାରା ମଇଳା ଦୂର ହୋଇଯାଏ||1||
ਮਃ ੫ ॥
ମହଲା 5॥
ਦੇਹ ਅੰਧਾਰੀ ਅੰਧੁ ਸੁੰਞੀ ਨਾਮ ਵਿਹੂਣੀਆ ॥
ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ନାମ ବିହୀନ ମାନବ-ଦେହ ଅନ୍ଧକାରମୟ, ଗୁଣହୀନ ଏବଂ ଜ୍ଞାନହୀନ ଅଟେ।
ਨਾਨਕ ਸਫਲ ਜਨੰਮੁ ਜੈ ਘਟਿ ਵੁਠਾ ਸਚੁ ਧਣੀ ॥੨॥
ହେ ନାନକ! ଯାହାର ହୃଦୟରେ ସଚ୍ଚା ମାଲିକଙ୍କ ସ୍ମୃତି ବାସ କରିଥାଏ, ତାହାର ହିଁ ଜନ୍ମ ସଫଳ ହୋଇଥାଏ||2||
ਮਃ ੫ ॥
ମହଲା 5॥
ਲੋਇਣ ਲੋਈ ਡਿਠ ਪਿਆਸ ਨ ਬੁਝੈ ਮੂ ਘਣੀ ॥
ଏହି ନେତ୍ରରେ ପ୍ରଭୁ-ଜ୍ୟୋତି ହିଁ ଦେଖିଅଛି, କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ମଧ୍ୟ ତାହାଙ୍କ ଦର୍ଶନର ଅତ୍ୟଧିତ ତୃଷ୍ଣା ଲାଗି ରହିଛି, ଯାହା ମେଣ୍ଟୁ ନାହିଁ।