Page 549
ਮਨਮੁਖ ਮੂਲਹੁ ਭੁਲਾਇਅਨੁ ਵਿਚਿ ਲਬੁ ਲੋਭੁ ਅਹੰਕਾਰੁ ॥
ସ୍ଵେଚ୍ଛାଚାରୀ ଜୀବ ଆଦି କାଳରୁ ହିଁ କୁମାର୍ଗଗାମୀ ହୋଇଛି, କାରଣ ତାହା ଭିତରେ ଲାଳସା, ଲୋଭ ଏବଂ ଅହଂକାର ଭରି ରହିଛି।
ਝਗੜਾ ਕਰਦਿਆ ਅਨਦਿਨੁ ਗੁਦਰੈ ਸਬਦਿ ਨ ਕਰੈ ਵੀਚਾਰੁ ॥
ଝଗଡା କରି ତାହାର ରାତି ଦିନ ବିତିଯାଇଥାଏ ଏବଂ ସେ ଶବ୍ଦର ଚିନ୍ତନ କରେ ନାହିଁ।
ਸੁਧਿ ਮਤਿ ਕਰਤੈ ਹਿਰਿ ਲਈ ਬੋਲਨਿ ਸਭੁ ਵਿਕਾਰੁ ॥
ରଚୟିତା ପ୍ରଭୁ ତାହାର ଶୁଦ୍ଧ ବୁଦ୍ଧି ନେଇ ଯାଇଛନ୍ତି, ତେଣୁ ତାହାର ସବୁ ବଚନ ବିକାର ଦ୍ଵାରା ଭରି ରହିଛି।
ਦਿਤੈ ਕਿਤੈ ਨ ਸੰਤੋਖੀਅਨਿ ਅੰਤਰਿ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਬਹੁਤੁ ਅਗ੍ਯ੍ਯਾਨੁ ਅੰਧਾਰੁ ॥
ଏପରି ଲୋକକୁ ଯେତେ ଏଲେ ମଧ୍ୟ ସେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୁଏନାହିଁ, କାରଣ ତାହାର ଅନ୍ତର୍ମନରେ ତୃଷ୍ଣା ତଥା ଅତ୍ୟଧିକ ଅଜ୍ଞାନତାର ଅନ୍ଧକାର ରହିଛି।
ਨਾਨਕ ਮਨਮੁਖਾ ਨਾਲਹੁ ਤੁਟੀਆ ਭਲੀ ਜਿਨਾ ਮਾਇਆ ਮੋਹਿ ਪਿਆਰੁ ॥੧॥
ହେ ନାନକ! ଏହି ସ୍ଵେଚ୍ଛାଚାରୀ ଜୀବ ସହିତ ତୋର ସମ୍ପର୍କ ମଧ୍ୟ ଭଲ ଅଛି, ଯାହା ଠାରେ ମାୟା-ମୋହ ସହିତ ପ୍ରେମ ଅଛି॥1॥
ਮਃ ੩ ॥
ମହଲା 3 ॥
ਤਿਨ੍ਹ੍ਹ ਭਉ ਸੰਸਾ ਕਿਆ ਕਰੇ ਜਿਨ ਸਤਿਗੁਰੁ ਸਿਰਿ ਕਰਤਾਰੁ ॥
ଯେଉଁ ସେବକର ରକ୍ଷାକାରୀ ସଦଗୁରୁ ଅଟନ୍ତି, ତାହାକୁ ଭୟ ଏବଂ ସଂଶୟ କିପରି ପ୍ରଭାବିତ କରିପାରିବ?
ਧੁਰਿ ਤਿਨ ਕੀ ਪੈਜ ਰਖਦਾ ਆਪੇ ਰਖਣਹਾਰੁ ॥
ଆଦିକାଳରୁ ନିଜେ ହିଁ ରକ୍ଷକ ପରମାତ୍ମା ତାହାର ମାନ ରଖିଛନ୍ତି।
ਮਿਲਿ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ਸਚੈ ਸਬਦਿ ਵੀਚਾਰਿ ॥
ସେ ସଚ୍ଚା ଶବ୍ଦର ଚିନ୍ତନ କରିଥାଏ ଆଉ ନିଜ ପ୍ରିୟତମଙ୍କ ସହିତ ମିଶି ସୁଖର ଅନୁଭୂତି କରିଥାଏ।
ਨਾਨਕ ਸੁਖਦਾਤਾ ਸੇਵਿਆ ਆਪੇ ਪਰਖਣਹਾਰੁ ॥੨॥
ହେ ନାନକ! ଆମେ ସେହି ସୁଖଦାତା ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ଉପାସନା କରିଛୁ, ଯାହା ତୁମେ ହିଁ ପରୀକ୍ଷା କରିବା ବାଲା ଅଟ॥2॥
ਪਉੜੀ ॥
ପଉଡି ॥
ਜੀਅ ਜੰਤ ਸਭਿ ਤੇਰਿਆ ਤੂ ਸਭਨਾ ਰਾਸਿ ॥
ହେ ଇଶ୍ଵର! ଏହି ସବୁ ଜୀବ-ଜନ୍ତୁ ତୋର ହିଁ ଅଟନ୍ତି ଏବଂ ତୁ ଏହି ସବୁଙ୍କ ପୁଞ୍ଜି ଅଟୁ।
ਜਿਸ ਨੋ ਤੂ ਦੇਹਿ ਤਿਸੁ ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਮਿਲੈ ਕੋਈ ਹੋਰੁ ਸਰੀਕੁ ਨਾਹੀ ਤੁਧੁ ਪਾਸਿ ॥
ଯାହାକୁ ତୁ ନିଜ ଦାନ ଦେଉ, ତାହାକୁ ସବୁ କିଛି ମିଳିଯାଏ ଏବଂ ତୋ’ ସମକକ୍ଷ କୌଣସି ପ୍ରତିଦ୍ଵନ୍ଦୀ ନାହାନ୍ତି।
ਤੂ ਇਕੋ ਦਾਤਾ ਸਭਸ ਦਾ ਹਰਿ ਪਹਿ ਅਰਦਾਸਿ ॥
ହେ ହରି! ତୋ’ ପାଖରେ ମୋର ପ୍ରାର୍ଥନା ଯେ ତୁ ହିଁ ସବୁ ଜୀବଙ୍କ ଏକ ଦାତା ଅଟୁ।
ਜਿਸ ਦੀ ਤੁਧੁ ਭਾਵੈ ਤਿਸ ਦੀ ਤੂ ਮੰਨਿ ਲੈਹਿ ਸੋ ਜਨੁ ਸਾਬਾਸਿ ॥
ଯାହାର ପ୍ରାର୍ଥନା ତୋତେ ଭଲ ଲାଗିଥାଏ, ତାହାର ପ୍ରାର୍ଥନା ତୁମେ ମଞ୍ଜୁର କର ଏବଂ ଏପରି ଭକ୍ତ ବଡ ଭାଗ୍ୟଶାଳୀ ଅଟେ।
ਸਭੁ ਤੇਰਾ ਚੋਜੁ ਵਰਤਦਾ ਦੁਖੁ ਸੁਖੁ ਤੁਧੁ ਪਾਸਿ ॥੨॥
ହେ ସ୍ଵାମୀ! ପ୍ରତି ଜାଗାରେ ତୋର ହିଁ କୌତୁକ ରହିଛି, ଜୀବର ଦୁଃଖ ତୋର ହିଁ ସମ୍ମୁଖରେ ଅଛି॥2॥
ਸਲੋਕ ਮਃ ੩ ॥
ଶ୍ଳୋକ ମହଲା 3 ॥
ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਚੈ ਭਾਵਦੇ ਦਰਿ ਸਚੈ ਸਚਿਆਰ ॥
ସଚ୍ଚା ପରମାତ୍ମାଙ୍କୁ ଗୁରୁମୁଖୀ ମନୁଷ୍ୟ ବହୁତ ଭଲ ଲାଗିଥାଏ ଏବଂ ସତ୍ୟର ଦରବାରରେ ତାହାକୁ ସତ୍ୟବାଦୀ କୁହାଯାଏ।
ਸਾਜਨ ਮਨਿ ਆਨੰਦੁ ਹੈ ਗੁਰ ਕਾ ਸਬਦੁ ਵੀਚਾਰ ॥
ଏପରି ସଜ୍ଜନର ମନରେ ଆନନ୍ଦ ଭରି ରହିଥାଏ, ସେ ସର୍ବଦା ଗୁରୁଙ୍କ ଶବ୍ଦ ବିଚାର କରିଥାଏ।
ਅੰਤਰਿ ਸਬਦੁ ਵਸਾਇਆ ਦੁਖੁ ਕਟਿਆ ਚਾਨਣੁ ਕੀਆ ਕਰਤਾਰਿ ॥
ସେ ନିଜ ଅନ୍ତର୍ମନରେ ଶବ୍ଦକୁ ସ୍ଥାପନ କରିଥାଏ, ଯାହା ଦ୍ଵାରା ତାହାର ଦୁଃଖ ଦୂର ହୋଇଯାଏ ଏବଂ କର୍ତ୍ତା ତାହାର ଭିତରେ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରକାଶ କରି ଦେଇଥାନ୍ତି।
ਨਾਨਕ ਰਖਣਹਾਰਾ ਰਖਸੀ ਆਪਣੀ ਕਿਰਪਾ ਧਾਰਿ ॥੧॥
ହେ ନାନକ! ସାରା ଦୁନିଆର ରକ୍ଷାକାରୀ ପରମାତ୍ମା ନିଜ କୃପା ଧାରଣ କରି ତାହାର ରକ୍ଷା କରିଥାନ୍ତି॥1॥
ਮਃ ੩ ॥
ମହଲା 3 ॥
ਗੁਰ ਕੀ ਸੇਵਾ ਚਾਕਰੀ ਭੈ ਰਚਿ ਕਾਰ ਕਮਾਇ ॥
ଗୁରୁଙ୍କ ସେବା ତାହାଙ୍କ ଭୟରେ ରହି ହିଁ କରିବା ଉଚିତ।
ਜੇਹਾ ਸੇਵੈ ਤੇਹੋ ਹੋਵੈ ਜੇ ਚਲੈ ਤਿਸੈ ਰਜਾਇ ॥
ଯିଏ ନିଜ ଗୁରୁଙ୍କ ଇଚ୍ଛାରେ ଚାଲିଥାଏ, ସେ ସେପରି ହିଁ ହୋଇଯାଏ, ଯେପରି ସେ ସେବା କରିଥାଏ।
ਨਾਨਕ ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਆਪਿ ਹੈ ਅਵਰੁ ਨ ਦੂਜੀ ਜਾਇ ॥੨॥
ହେ ନାନକ! ପରମାତ୍ମା ନିଜେ ହିଁ ସବୁ କିଛି ଏବଂ ତାହାଙ୍କ ବିନା ଆଉ କିଛି ଆଶ୍ରୟ ନାହିଁ॥2॥
ਪਉੜੀ ॥
ପଉଡି ॥
ਤੇਰੀ ਵਡਿਆਈ ਤੂਹੈ ਜਾਣਦਾ ਤੁਧੁ ਜੇਵਡੁ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਈ ॥
ହେ ଇଶ୍ଵର! ନିଜ ବଡିମାକୁ ତୁ ନିଜେ ହିଁ ଜାଣୁ ଏବଂ ତୋ’ ଭଳି ଆଉ କେହି ନାହାନ୍ତି।
ਤੁਧੁ ਜੇਵਡੁ ਹੋਰੁ ਸਰੀਕੁ ਹੋਵੈ ਤਾ ਆਖੀਐ ਤੁਧੁ ਜੇਵਡੁ ਤੂਹੈ ਹੋਈ ॥
ତୋ’ ଭଳି ମହାନ ଯଦି ଆଉ କିଏ ଅଛନ୍ତି, ଆମକୁ କୁହ, କିନ୍ତୁ ତୋ’ ଭଳି ମହାନ ତୁ ନିଜେ ଅଟୁ।
ਜਿਨਿ ਤੂ ਸੇਵਿਆ ਤਿਨਿ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ਹੋਰੁ ਤਿਸ ਦੀ ਰੀਸ ਕਰੇ ਕਿਆ ਕੋਈ ॥
ହେ ପ୍ରଭୁ! ଯିଏ ମଧ୍ୟ ତୋର ଉପାସନା କରିଛି, ତାହାକୁ ସୁଖ ହିଁ ଉପଲବ୍ଧ ହୋଇଛି, ଆଉ କେହି ତାହାର ସମକକ୍ଷ ହୋଇ ପାରିବ?
ਤੂ ਭੰਨਣ ਘੜਣ ਸਮਰਥੁ ਦਾਤਾਰੁ ਹਹਿ ਤੁਧੁ ਅਗੈ ਮੰਗਣ ਨੋ ਹਥ ਜੋੜਿ ਖਲੀ ਸਭ ਹੋਈ ॥
ହେ ଦାତା, ତୁ ନିର୍ମାଣ ଏବଂ ବିନାଶ କରିବାରେ ସର୍ବଶକ୍ତିମାନ ଅଟୁ ଏବଂ ତୋ’ ସମ୍ମୁଖରେ ସାରା ଦୁନିଆ ହାତ ଯୋଡି ମାଗିବା ପାଇଁ ଦଣ୍ଡାୟମାନ ହୋଇଛନ୍ତି।
ਤੁਧੁ ਜੇਵਡੁ ਦਾਤਾਰੁ ਮੈ ਕੋਈ ਨਦਰਿ ਨ ਆਵਈ ਤੁਧੁ ਸਭਸੈ ਨੋ ਦਾਨੁ ਦਿਤਾ ਖੰਡੀ ਵਰਭੰਡੀ ਪਾਤਾਲੀ ਪੁਰਈ ਸਭ ਲੋਈ ॥੩॥
ତୋ’ ଭଳି ଦାନବୀର ମୋ’ ନଜରରେ କେହି ନାହାନ୍ତି, ତୁହିଁ ଖଣ୍ଡ, ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ, ପାତାଳ, ପୁର, ସବୁ ଲୋକ ତଥା ସବୁ ଜୀବଙ୍କୁ ଦାନ ପ୍ରଦାନ କରିଛୁ॥3॥
ਸਲੋਕ ਮਃ ੩ ॥
ଶ୍ଳୋକ ମହଲା 3
ਮਨਿ ਪਰਤੀਤਿ ਨ ਆਈਆ ਸਹਜਿ ਨ ਲਗੋ ਭਾਉ ॥
ହେ ଜୀବ! ଯଦି ତୋର ମନରେ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ପ୍ରତି ଆସ୍ଥା ନାହିଁ, ତାହାହେଲେ ସ୍ଵାଭାବିକ ଅବସ୍ଥାରେ ତୁମେ ତାହାକୁ ସ୍ନେହ କର ନାହିଁ।
ਸਬਦੈ ਸਾਦੁ ਨ ਪਾਇਓ ਮਨਹਠਿ ਕਿਆ ਗੁਣ ਗਾਇ ॥
ତୁ ଶବ୍ଦର ସ୍ଵାଦକୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରି ନାହୁଁ, ପୁଣି ଜିଦି ମନ ନେଇ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଯଶୋଗାନ କିପରି କରିବୁ?
ਨਾਨਕ ਆਇਆ ਸੋ ਪਰਵਾਣੁ ਹੈ ਜਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਚਿ ਸਮਾਇ ॥੧॥
ହେ ନାନକ! ଏହି ଦୁନିଆରେ ସେହି ଜୀବର ଆଗମନ ସଫଳ ହୋଇଛି, ଯିଏ ଗୁରୁମୁଖୀ ବନି ସତ୍ୟରେ ରହିଥାଏ॥1॥
ਮਃ ੩ ॥
ମହଲା 3 ॥
ਆਪਣਾ ਆਪੁ ਨ ਪਛਾਣੈ ਮੂੜਾ ਅਵਰਾ ਆਖਿ ਦੁਖਾਏ ॥
ବିମୂଢ ଜୀବ ନିଜକୁ ନିଜେ (ଅହଂକୁ) ଜାଣିପାରେ ନାହିଁ, କିନ୍ତୁ ଅନ୍ୟ ଲୋକକୁ ମନ୍ଦ ବଚନ ଦ୍ଵାରା ଦୁଃଖୀ କରିଥାଏ।
ਮੁੰਢੈ ਦੀ ਖਸਲਤਿ ਨ ਗਈਆ ਅੰਧੇ ਵਿਛੁੜਿ ਚੋਟਾ ਖਾਏ ॥
ବିମୂଢ ଜୀବର ମୂଳ ସ୍ଵଭାବ ବଦଳେ ନାହିଁ ଏବଂ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ଠାରୁ ବିଚ୍ଛେଦ ହୋଇ ସେ ଦଣ୍ଡ ଭୋଗ କରିଥାଏ।
ਸਤਿਗੁਰ ਕੈ ਭੈ ਭੰਨਿ ਨ ਘੜਿਓ ਰਹੈ ਅੰਕਿ ਸਮਾਏ ॥
ସଚ୍ଚା ଗୁରୁଙ୍କ ଭୟ ଦ୍ଵାରା ସେ ନିଜ ସ୍ଵଭାବକୁ ବଦଳାଇ ସୁଧାର କରି ନାହିଁ, ଯାହା ଦ୍ଵାରା ସେ ପ୍ରଭୁଙ୍କ କୋଳରେ ଲୀନ ହୋଇଛି।