Page 1400
ਤਾਰਣ ਤਰਣ ਸਮ੍ਰਥੁ ਕਲਿਜੁਗਿ ਸੁਨਤ ਸਮਾਧਿ ਸਬਦ ਜਿਸੁ ਕੇਰੇ ॥
કળિયુગમાં તે એકલો જ પોતાની જાતને સંસારના બંધનોમાંથી મુક્ત કરવા તેમજ બધી કલા સક્ષમ છે, તેમના પવિત્ર ઉપદેશો સાંભળીને આત્મા ઈશ્વરના ધ્યાનમાં લીન થઈ જાય છે.
ਫੁਨਿ ਦੁਖਨਿ ਨਾਸੁ ਸੁਖਦਾਯਕੁ ਸੂਰਉ ਜੋ ਧਰਤ ਧਿਆਨੁ ਬਸਤ ਤਿਹ ਨੇਰੇ ॥
તે સુખ આપનાર સૂર્ય છે, જે તેની સંભાળ રાખે છે, ગુરુ (રામદાસ) તેની પાસે રહે છે અને પછી દુઃખોનો નાશ થાય છે.
ਪੂਰਉ ਪੁਰਖੁ ਰਿਦੈ ਹਰਿ ਸਿਮਰਤ ਮੁਖੁ ਦੇਖਤ ਅਘ ਜਾਹਿ ਪਰੇਰੇ ॥
તે સંપૂર્ણ પુરુષ છે, તે મનમાં ઈશ્વરનું સ્મરણ કરે છે, તેના દર્શનથી પાપો અને દુર્ગુણો દૂર થાય છે.
ਜਉ ਹਰਿ ਬੁਧਿ ਰਿਧਿ ਸਿਧਿ ਚਾਹਤ ਗੁਰੂ ਗੁਰੂ ਗੁਰੁ ਕਰੁ ਮਨ ਮੇਰੇ ॥੫॥੯॥
જો તમારે બુદ્ધિ, રિદ્ધિ-સિદ્ધિ અને ભગવાનની પ્રાપ્તિ કરવી હોય, તો હે મન! ગુરુની સ્તુતિ કરો, ગુરુ-ગુરુનો જપ કરતા રહો.|| ૫ || ૯ ||
ਗੁਰੂ ਮੁਖੁ ਦੇਖਿ ਗਰੂ ਸੁਖੁ ਪਾਯਉ ॥
જ્યારે ગુરુ અમરદાસજીના ભાઈ જેઠા એટલે કે ગુરુ રામદાસજીના દર્શન થયા ત્યારે તેમને અત્યંત આનંદ થયો.
ਹੁਤੀ ਜੁ ਪਿਆਸ ਪਿਊਸ ਪਿਵੰਨ ਕੀ ਬੰਛਤ ਸਿਧਿ ਕਉ ਬਿਧਿ ਮਿਲਾਯਉ ॥
તેમના મનમાં વર્ષોથી અમૃતની ઈચ્છા હતી તેની પરિપૂર્ણતા માટે, ભગવાને ભાઈ જેઠા એટલે કે ગુરુ રામદાસજીને ગુરુ અમરદાસ સાથે પુનઃમિલન કરાવ્યું, જે શાંતિના દીપક છે.
ਪੂਰਨ ਭੋ ਮਨ ਠਉਰ ਬਸੋ ਰਸ ਬਾਸਨ ਸਿਉ ਜੁ ਦਹੰ ਦਿਸਿ ਧਾਯਉ ॥
જે મન વાસનાઓને અનુસરીને દસ દિશાઓમાં દોડતું હતું તે ગુરુના મિલનથી સંતુષ્ટ થઈ ગયું.
ਗੋਬਿੰਦ ਵਾਲੁ ਗੋਬਿੰਦ ਪੁਰੀ ਸਮ ਜਲੵਨ ਤੀਰਿ ਬਿਪਾਸ ਬਨਾਯਉ ॥
વ્યાસ નદીના કિનારે, નમ્રતા અને પ્રેમની મૂર્તિ, જેને ગુરુ અમરદાસજીએ વૈકુંઠ જેવું ગોબિંદવાલ શહેર બનાવ્યું હતું,
ਗਯਉ ਦੁਖੁ ਦੂਰਿ ਬਰਖਨ ਕੋ ਸੁ ਗੁਰੂ ਮੁਖੁ ਦੇਖਿ ਗਰੂ ਸੁਖੁ ਪਾਯਉ ॥੬॥੧੦॥
તે ગુરુના દર્શનથી ગુરુ રામદાસજીને ઘણું સુખ મળ્યું અને તેમના વર્ષોના દુ:ખ દૂર થઈ ગયા. ||૬ || ૧૦ ||
ਸਮਰਥ ਗੁਰੂ ਸਿਰਿ ਹਥੁ ਧਰੵਉ ॥
સમર્થ ગુરુ અમરદાસે ગુરુ રામદાસના માથા પર હાથ મૂક્યો (એટલે કે તેમને આશીર્વાદ આપ્યા અને તેમને શિષ્ય બનાવ્યા),
ਗੁਰਿ ਕੀਨੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਦੀਅਉ ਜਿਸੁ ਦੇਖਿ ਚਰੰਨ ਅਘੰਨ ਹਰ੍ਉ ॥
તે ગુરુએ કૃપા કરીને તેમને હરિનામ આપ્યું છે, જેની દયા સદ્દગુરુ અમરદાસના ચરણોના દર્શનથી પાપો દૂર થાય છે.
ਨਿਸਿ ਬਾਸੁਰ ਏਕ ਸਮਾਨ ਧਿਆਨ ਸੁ ਨਾਮ ਸੁਨੇ ਸੁਤੁ ਭਾਨ ਡਰ੍ਉ ॥
પછી રાત-દિવસ તે હરિના ધ્યાનમાં લીન રહેવા લાગ્યો, હરિનામ સાંભળીને યમરાજનો સૂર્ય પુત્ર પણ ત્યાંથી પસાર થવામાં ડરતો હતો.
ਭਨਿ ਦਾਸ ਸੁ ਆਸ ਜਗਤ੍ਰ ਗੁਰੂ ਕੀ ਪਾਰਸੁ ਭੇਟਿ ਪਰਸੁ ਕਰ੍ਉ ॥
દાસ નલ્હ કહે છે કે તેમને જગતગુરુની જ આશા હતી, પારસ જેવા મહાન માણસ ગુરુ અમરદાસને મળીને તેઓ પારસ જેવા મહાન બન્યા.
ਰਾਮਦਾਸੁ ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਸਤਿ ਕੀਯਉ ਸਮਰਥ ਗੁਰੂ ਸਿਰਿ ਹਥੁ ਧਰ੍ਉ ॥੭॥੧੧॥
ઈશ્વરે ગુરુ રામદાસજીને અનિવાર્ય બનાવ્યા, સમર્થ ગુરુ અમરદાસે તેમના માથા પર હાથ મૂક્યો હતો. ||૭||૧૧||
ਅਬ ਰਾਖਹੁ ਦਾਸ ਭਾਟ ਕੀ ਲਾਜ ॥
હે સંપૂર્ણ ગુરુ! હવે આ રીતે દાસ નલ્હ ભાટની લાજ બચાવો.
ਜੈਸੀ ਰਾਖੀ ਲਾਜ ਭਗਤ ਪ੍ਰਹਿਲਾਦ ਕੀ ਹਰਨਾਖਸ ਫਾਰੇ ਕਰ ਆਜ ॥
જેવી રીતે ભક્ત પ્રહલાદની લાજ બચાવી હતી અને દુષ્ટ હિરણ્યકશિપુને પોતાના નખથી ફાડી નાખ્યો હતો.
ਫੁਨਿ ਦ੍ਰੋਪਤੀ ਲਾਜ ਰਖੀ ਹਰਿ ਪ੍ਰਭ ਜੀ ਛੀਨਤ ਬਸਤ੍ਰ ਦੀਨ ਬਹੁ ਸਾਜ ॥
હે પ્રભુ! ફરીથી તમે દ્રૌપદીની લાજ બચાવી, તેના વસ્ત્રો છીનવાઈ રહ્યા હતા, તેથી તમે તેને ઘણા વસ્ત્રો આપ્યા.
ਸੋਦਾਮਾ ਅਪਦਾ ਤੇ ਰਾਖਿਆ ਗਨਿਕਾ ਪੜ੍ਹਤ ਪੂਰੇ ਤਿਹ ਕਾਜ ॥
સુદામા મુસીબતોમાંથી બચી ગયા અને રામ નામ વાંચનાર ગણિકાનું જીવન સફળ થયું.
ਸ੍ਰੀ ਸਤਿਗੁਰ ਸੁਪ੍ਰਸੰਨ ਕਲਜੁਗ ਹੋਇ ਰਾਖਹੁ ਦਾਸ ਭਾਟ ਕੀ ਲਾਜ ॥੮॥੧੨॥
હે શ્રી સદ્દગુરુ! હવે આ કળિયુગમાં સુખી થાઓ, દાસ નલ્હ ભાટની પણ લાજ બચાવો ||૮ ||૧૨||
ਝੋਲਨਾ ॥
ઝોલના ||
ਗੁਰੂ ਗੁਰੁ ਗੁਰੂ ਗੁਰੁ ਗੁਰੂ ਜਪੁ ਪ੍ਰਾਨੀਅਹੁ ॥
હે આત્માઓ, હંમેશા 'ગુરુ-ગુરુ-ગુરુ' જાપ કરતા રહો,
ਸਬਦੁ ਹਰਿ ਹਰਿ ਜਪੈ ਨਾਮੁ ਨਵ ਨਿਧਿ ਅਪੈ ਰਸਨਿ ਅਹਿਨਿਸਿ ਰਸੈ ਸਤਿ ਕਰਿ ਜਾਨੀਅਹੁ ॥
તે પણ માત્ર હરિનામનો જાપ કરે છે, તે પોતાના શિષ્યોને સુખના ભંડારનું જ નામ આપે છે અને જિજ્ઞાસુઓ દિવસ-રાત પોતાની જીભથી હરિનામનો જાપ કરે છે, આ સત્ય સ્વીકારો.
ਫੁਨਿ ਪ੍ਰੇਮ ਰੰਗ ਪਾਈਐ ਗੁਰਮੁਖਹਿ ਧਿਆਈਐ ਅੰਨ ਮਾਰਗ ਤਜਹੁ ਭਜਹੁ ਹਰਿ ਗੵਾਨੀਅਹੁ ॥
ગુરુ પાસેથી ઉપદેશ મેળવીને જે ધ્યાન કરે છે, તે પ્રેમના રંગને પ્રાપ્ત કરે છે. હે જ્ઞાની ! બીજો કોઈ રસ્તો છોડીને પરમાત્માની ભક્તિ કરતા રહો.
ਬਚਨ ਗੁਰ ਰਿਦਿ ਧਰਹੁ ਪੰਚ ਭੂ ਬਸਿ ਕਰਹੁ ਜਨਮੁ ਕੁਲ ਉਧਰਹੁ ਦ੍ਵਾਰਿ ਹਰਿ ਮਾਨੀਅਹੁ ॥
ગુરુના વચનને હૃદયમાં ધારણ કરવાથી પાંચ અવગુણો કાબૂમાં આવે છે, જન્મ સફળ થાય છે અને સમગ્ર પરિવારનો ઉદ્ધાર થાય છે અને પ્રભુના દ્વારે માન-સન્માન મળે છે.
ਜਉ ਤ ਸਭ ਸੁਖ ਇਤ ਉਤ ਤੁਮ ਬੰਛਵਹੁ ਗੁਰੂ ਗੁਰੁ ਗੁਰੂ ਗੁਰੁ ਗੁਰੂ ਜਪੁ ਪ੍ਰਾਨੀਅਹੁ ॥੧॥੧੩॥
હે મનુષ્યો, જો તમારે પરલોકમાં સર્વ સુખ મેળવવું હોય તો 'ગુરુ-ગુરુ-ગુરુ' જપતા રહો ||૧||૧૩||
ਗੁਰੂ ਗੁਰੁ ਗੁਰੂ ਗੁਰੁ ਗੁਰੂ ਜਪਿ ਸਤਿ ਕਰਿ ॥
ગુરુને સાચા માની તેનો જાપ સદાકાળ કરો અને ગુરુ-ગુરુનો જાપ કરતા રહો.
ਅਗਮ ਗੁਨ ਜਾਨੁ ਨਿਧਾਨੁ ਹਰਿ ਮਨਿ ਧਰਹੁ ਧੵਾਨੁ ਅਹਿਨਿਸਿ ਕਰਹੁ ਬਚਨ ਗੁਰ ਰਿਦੈ ਧਰਿ ॥
અનંત ગુણોને જાણીને તમારા મનમાં સુખ નિધાન હરિને ગ્રહણ કરો, ગુરુના વચનને દિવસ-રાત તમારા હૃદયમાં રાખો.
ਫੁਨਿ ਗੁਰੂ ਜਲ ਬਿਮਲ ਅਥਾਹ ਮਜਨੁ ਕਰਹੁ ਸੰਤ ਗੁਰਸਿਖ ਤਰਹੁ ਨਾਮ ਸਚ ਰੰਗ ਸਰਿ ॥
ગુરુના અગમ્ય શુદ્ધ જળના મહાસાગરમાં ફરી સ્નાન કરો, હે મુનિઓ, ગુરુના શિષ્યો! સાચા નામના સરોવરમાં તરતા રહો.
ਸਦਾ ਨਿਰਵੈਰੁ ਨਿਰੰਕਾਰੁ ਨਿਰਭਉ ਜਪੈ ਪ੍ਰੇਮ ਗੁਰ ਸਬਦ ਰਸਿ ਕਰਤ ਦ੍ਰਿੜੁ ਭਗਤਿ ਹਰਿ ॥
જે ગુરુ (રામદાસ) હંમેશા નિરાકાર, નિરાકાર, નિર્ભય પરમાત્માનો જપ કરે છે, તે જ હરિ-ભક્તિને શબ્દ-ગુરુના પ્રેમ અને રસમાં દૃઢ બનાવે છે.
ਮੁਗਧ ਮਨ ਭ੍ਰਮੁ ਤਜਹੁ ਨਾਮੁ ਗੁਰਮੁਖਿ ਭਜਹੁ ਗੁਰੂ ਗੁਰੁ ਗੁਰੂ ਗੁਰੁ ਗੁਰੂ ਜਪੁ ਸਤਿ ਕਰਿ ॥੨॥੧੪॥
હે મૂર્ખ મન! ભ્રમ છોડીને ગુરુ-પરમેશ્વરની પૂજા કરો, ગુરુને સત્ય માનીને જપ કરો, ગુરુ-ગુરુનો જપ કરતા રહો || ૨ || ૧૪ ||