Page 915
ਤੁਮਰੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਤੇ ਲਾਗੀ ਪ੍ਰੀਤਿ ॥
તારી કૃપાથી જ તારાથી મારો પ્રેમ લાગ્યો છે.
ਦਇਆਲ ਭਏ ਤਾ ਆਏ ਚੀਤਿ ॥
જયારે તું દયાળુ થયો તો જ તું યાદ આવ્યો છે.
ਦਇਆ ਧਾਰੀ ਤਿਨਿ ਧਾਰਣਹਾਰ ॥
દયાળુ પ્રભુએ જ્યારે કૃપા કરી તો
ਬੰਧਨ ਤੇ ਹੋਈ ਛੁਟਕਾਰ ॥੭॥
મારો બંધનોથી છુટકારો થઈ ગયો ॥૭॥
ਸਭਿ ਥਾਨ ਦੇਖੇ ਨੈਣ ਅਲੋਇ ॥
મેં આંખો ખોલીને બધા સ્થાન જોઈ લીધા છે,
ਤਿਸੁ ਬਿਨੁ ਦੂਜਾ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਇ ॥
તે પરમાત્મા સિવાય બીજું કોઈ નજર આવતું નથી.
ਭ੍ਰਮ ਭੈ ਛੂਟੇ ਗੁਰ ਪਰਸਾਦ ॥
ગુરુની કૃપાથી બધા ભય તેમજ ભ્રમ દૂર થઈ ગયા છે.
ਨਾਨਕ ਪੇਖਿਓ ਸਭੁ ਬਿਸਮਾਦ ॥੮॥੪॥
હે નાનક! તે પ્રભુની અદભૂત લીલા જ બધી જગ્યાએ દેખાઈ દઈ રહી છે ॥૮॥૪॥
ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੫ ॥
રામકલી મહેલ ૫॥
ਜੀਅ ਜੰਤ ਸਭਿ ਪੇਖੀਅਹਿ ਪ੍ਰਭ ਸਗਲ ਤੁਮਾਰੀ ਧਾਰਨਾ ॥੧॥
હે પ્રભુ! આ બધા જીવ-જંતુ જે દેખાઈ રહ્યા છે, બધાને તે જ ધારણ કરેલ છે ॥૧॥
ਇਹੁ ਮਨੁ ਹਰਿ ਕੈ ਨਾਮਿ ਉਧਾਰਨਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
આ મનનો ઉદ્ગાર હરિના નામથી જ થાય છે ॥૧॥વિરામ॥
ਖਿਨ ਮਹਿ ਥਾਪਿ ਉਥਾਪੇ ਕੁਦਰਤਿ ਸਭਿ ਕਰਤੇ ਕੇ ਕਾਰਨਾ ॥੨॥
આખી કુદરત પ્રભુની રચના છે, તે ક્ષણમાં જ બનાવ તેમજ મટાડનાર છે ॥૨॥
ਕਾਮੁ ਕ੍ਰੋਧੁ ਲੋਭੁ ਝੂਠੁ ਨਿੰਦਾ ਸਾਧੂ ਸੰਗਿ ਬਿਦਾਰਨਾ ॥੩॥
સાધુઓની સંગતિ દ્વારા વાસના, ક્રોધ, લોભ, અસત્ય તેમજ નિંદાને નાશ કરી શકાય છે ॥૩॥
ਨਾਮੁ ਜਪਤ ਮਨੁ ਨਿਰਮਲ ਹੋਵੈ ਸੂਖੇ ਸੂਖਿ ਗੁਦਾਰਨਾ ॥੪॥
પ્રભુનું નામ જપવાથી મન નિર્મળ થઈ જાય છે અને આખું જીવન સુખમાં જ વીતે છે ॥૪॥
ਭਗਤ ਸਰਣਿ ਜੋ ਆਵੈ ਪ੍ਰਾਣੀ ਤਿਸੁ ਈਹਾ ਊਹਾ ਨ ਹਾਰਨਾ ॥੫॥
જે પ્રાણી ભક્તની શરણમાં આવી જાય છે, તે લોક-પરલોકમાં પોતાની જીવન રમત હારતો નથી ॥૫॥
ਸੂਖ ਦੂਖ ਇਸੁ ਮਨ ਕੀ ਬਿਰਥਾ ਤੁਮ ਹੀ ਆਗੈ ਸਾਰਨਾ ॥੬॥
હે પરમેશ્વર! આ મનની સુખ-દુઃખની વેદના તારી સમક્ષ છે, કલ્યાણ કરજે ॥૬॥
ਤੂ ਦਾਤਾ ਸਭਨਾ ਜੀਆ ਕਾ ਆਪਨ ਕੀਆ ਪਾਲਨਾ ॥੭॥
તું બધા જીવોનો દાતા છે અને પોતે જ પાલન-પોષણ કરે છે ॥૭॥
ਅਨਿਕ ਬਾਰ ਕੋਟਿ ਜਨ ਊਪਰਿ ਨਾਨਕੁ ਵੰਞੈ ਵਾਰਨਾ ॥੮॥੫॥
નાનક તારા ભક્તજનો પર કરોડો વાર બલિહાર જાય છે ॥૮॥૫॥
ਰਾਮਕਲੀ ਮਹਲਾ ੫ ਅਸਟਪਦੀ
રામકલી મહેલ ૫ અષ્ટપદ
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਦਰਸਨੁ ਭੇਟਤ ਪਾਪ ਸਭਿ ਨਾਸਹਿ ਹਰਿ ਸਿਉ ਦੇਇ ਮਿਲਾਈ ॥੧॥
ગુરુના દર્શન તેમજ સાક્ષાત્કારથી બધા પાપ દૂર થઈ જાય છે અને તે પ્રભુથી મળાવી દે છે ॥૧॥
ਮੇਰਾ ਗੁਰੁ ਪਰਮੇਸਰੁ ਸੁਖਦਾਈ ॥
મારો ગુરુ-પરમાત્મા સુખ દેનાર છે,
ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਕਾ ਨਾਮੁ ਦ੍ਰਿੜਾਏ ਅੰਤੇ ਹੋਇ ਸਖਾਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તે પરબ્રહ્મનું નામ સ્મરણ કરાવે છે અને અંતમાં સહાયક બને છે ॥૧॥વિરામ॥
ਸਗਲ ਦੂਖ ਕਾ ਡੇਰਾ ਭੰਨਾ ਸੰਤ ਧੂਰਿ ਮੁਖਿ ਲਾਈ ॥੨॥
જેને સંત-ગુરુની ચરણ-ધૂળ પોતાના મુખ પર લગાવી છે, તેના બધા દુ:ખોના પહાડ નાશ થઈ ગયા છે ॥૨॥
ਪਤਿਤ ਪੁਨੀਤ ਕੀਏ ਖਿਨ ਭੀਤਰਿ ਅਗਿਆਨੁ ਅੰਧੇਰੁ ਵੰਞਾਈ ॥੩॥
તેને ક્ષણમાં જ પાપીઓને પવિત્ર કરી દીધા છે અને તેનો અજ્ઞાનનો અંધકાર મટાડી દીધો છે ॥૩॥
ਕਰਣ ਕਾਰਣ ਸਮਰਥੁ ਸੁਆਮੀ ਨਾਨਕ ਤਿਸੁ ਸਰਣਾਈ ॥੪॥
હે નાનક! મારો સ્વામી કરવા-કરાવવામાં સમર્થ છે, આથી તેની શરણ લીધી છે ॥૪॥
ਬੰਧਨ ਤੋੜਿ ਚਰਨ ਕਮਲ ਦ੍ਰਿੜਾਏ ਏਕ ਸਬਦਿ ਲਿਵ ਲਾਈ ॥੫॥
તેને બધા બંધન તોડીને પ્રભુના ચરણ-કમળ મનમાં વસાવી દીધા છે અને એક શબ્દમાં લગન લગાવી દીધી છે ॥૫॥
ਅੰਧ ਕੂਪ ਬਿਖਿਆ ਤੇ ਕਾਢਿਓ ਸਾਚ ਸਬਦਿ ਬਣਿ ਆਈ ॥੬॥
ગુરુએ અંધકારમાંથી માયાનું ઝેર દૂર કર્યું છે અને હવે સાચા શબ્દમાંથી પ્રેમ ઉત્પન્ન થયો છે ॥૬॥
ਜਨਮ ਮਰਣ ਕਾ ਸਹਸਾ ਚੂਕਾ ਬਾਹੁੜਿ ਕਤਹੁ ਨ ਧਾਈ ॥੭॥
મારા જન્મ-મરણની શંકા દૂર થઈ ગઈ છે અને હવે અહીં-તહીં ભટકતો નથી ॥૭॥
ਨਾਮ ਰਸਾਇਣਿ ਇਹੁ ਮਨੁ ਰਾਤਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤੁ ਪੀ ਤ੍ਰਿਪਤਾਈ ॥੮॥
આ મન નામ-રસમાં લીન રહે છે અને નામ અમૃતને પીને તૃપ્ત થઈ ચુક્યું છે ॥૮॥
ਸੰਤਸੰਗਿ ਮਿਲਿ ਕੀਰਤਨੁ ਗਾਇਆ ਨਿਹਚਲ ਵਸਿਆ ਜਾਈ ॥੯॥
સંતોની સાથે મળીને પરમાત્માનું કીર્તિગાન કર્યું છે અને નિશ્ચલ સ્થાનમાં વાસ થઈ ગયો છે ॥૯॥
ਪੂਰੈ ਗੁਰਿ ਪੂਰੀ ਮਤਿ ਦੀਨੀ ਹਰਿ ਬਿਨੁ ਆਨ ਨ ਭਾਈ ॥੧੦॥
સંપૂર્ણ ગુરુએ પૂર્ણ ઉપદેશ આપ્યો છે કે પરમાત્મા વગર બીજો કોઈ આધાર નથી ॥૧૦॥
ਨਾਮੁ ਨਿਧਾਨੁ ਪਾਇਆ ਵਡਭਾਗੀ ਨਾਨਕ ਨਰਕਿ ਨ ਜਾਈ ॥੧੧॥
હે નાનક! જે ભાગ્યશાળીએ નામરૂપી ભંડાર પ્રાપ્ત કર્યો છે, તે નરકમાં જતો નથી ॥૧૧॥
ਘਾਲ ਸਿਆਣਪ ਉਕਤਿ ਨ ਮੇਰੀ ਪੂਰੈ ਗੁਰੂ ਕਮਾਈ ॥੧੨॥
મારી પાસે કોઈ સાધના, બુદ્ધિમાની તેમજ ચતુરાઈ નથી, ફક્ત પૂર્ણ ગુરૂની આપેલી નામની કમાણી છે ॥૧૨॥
ਜਪ ਤਪ ਸੰਜਮ ਸੁਚਿ ਹੈ ਸੋਈ ਆਪੇ ਕਰੇ ਕਰਾਈ ॥੧੩॥
જે પ્રભુ કરે તેમજ કરાવે છે, મારા માટે તે જ જપ, તપ, સંયમ તેમજ શુભ કર્મ છે ॥૧૩॥
ਪੁਤ੍ਰ ਕਲਤ੍ਰ ਮਹਾ ਬਿਖਿਆ ਮਹਿ ਗੁਰਿ ਸਾਚੈ ਲਾਇ ਤਰਾਈ ॥੧੪॥
પુત્ર, પત્ની વગેરે મહાવિકારોમાં પણ સાચા ગુરુએ સંસાર-સમુદ્રથી પાર કરાવી દીધો છે ॥૧૪॥