Page 863
ਲਾਲ ਨਾਮ ਜਾ ਕੈ ਭਰੇ ਭੰਡਾਰ ॥
તેના નામરૂપી રત્નોનાં ભંડાર ભરેલા છે.
ਸਗਲ ਘਟਾ ਦੇਵੈ ਆਧਾਰ ॥੩॥
તે બધા જીવોને આધાર દે છે ॥૩॥
ਸਤਿ ਪੁਰਖੁ ਜਾ ਕੋ ਹੈ ਨਾਉ ॥
જેનું નામ સત્યસ્વરૂપ છે,
ਮਿਟਹਿ ਕੋਟਿ ਅਘ ਨਿਮਖ ਜਸੁ ਗਾਉ ॥
ક્ષણમાત્ર તેનું યશોગાન કરવાથી કરોડો જ પાપ મટી જાય છે.
ਬਾਲ ਸਖਾਈ ਭਗਤਨ ਕੋ ਮੀਤ ॥
તે બાળમિત્ર તેમજ ભક્તજનોનો ગાઢ મિત્ર છે.
ਪ੍ਰਾਨ ਅਧਾਰ ਨਾਨਕ ਹਿਤ ਚੀਤ ॥੪॥੧॥੩॥
એકમાત્ર તે જ નાનકનો પ્રાણાધાર તેમજ શુભચિંતક છે ॥૪॥૧॥૩॥
ਗੋਂਡ ਮਹਲਾ ੫ ॥
ગોંડ મહેલ ૫॥
ਨਾਮ ਸੰਗਿ ਕੀਨੋ ਬਿਉਹਾਰੁ ॥
નામથી વ્યાપાર કર્યો છે અને
ਨਾਮੋੁ ਹੀ ਇਸੁ ਮਨ ਕਾ ਅਧਾਰੁ ॥
નામ જ આ મનનો આધાર છે.
ਨਾਮੋ ਹੀ ਚਿਤਿ ਕੀਨੀ ਓਟ ॥
નામને પોતાના મનનો સહારો બનાવી લીધો છે.
ਨਾਮੁ ਜਪਤ ਮਿਟਹਿ ਪਾਪ ਕੋਟਿ ॥੧॥
નામ જપવાથી કરોડો જ પાપ મટી જાય છે ॥૧॥
ਰਾਸਿ ਦੀਈ ਹਰਿ ਏਕੋ ਨਾਮੁ ॥
પ્રભુએ મને ફક્ત નામની જ રાશિ દીધી છે.
ਮਨ ਕਾ ਇਸਟੁ ਗੁਰ ਸੰਗਿ ਧਿਆਨੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
મનનો ઇષ્ટ આ જ છે કે ગુરુની સાથે મળીને નામનું ધ્યાન કરાય ॥૧॥વિરામ॥
ਨਾਮੁ ਹਮਾਰੇ ਜੀਅ ਕੀ ਰਾਸਿ ॥
પરમાત્માનું નામ જ અમારા જીવનની રાશિ છે.
ਨਾਮੋ ਸੰਗੀ ਜਤ ਕਤ ਜਾਤ ॥
નામ મારો મિત્ર છે અને જ્યાં ક્યાંય પણ જાવ છું, મારી સાથે જાય છે.
ਨਾਮੋ ਹੀ ਮਨਿ ਲਾਗਾ ਮੀਠਾ ॥
પરમાત્માનું નામ મારા મનમાં મીઠું લાગી ગયું છે અને
ਜਲਿ ਥਲਿ ਸਭ ਮਹਿ ਨਾਮੋ ਡੀਠਾ ॥੨॥
જળ તેમજ ધરતી બધામાં મેં નામ જ જોયું છે ॥૨॥
ਨਾਮੇ ਦਰਗਹ ਮੁਖ ਉਜਲੇ ॥
નામ દ્વારા જ પ્રભુ-દરબારમાં શોભા પ્રાપ્ત થાય છે અને
ਨਾਮੇ ਸਗਲੇ ਕੁਲ ਉਧਰੇ ॥
નામ દ્વારા બધા કુળનો જ ઉદ્ધાર થઈ જાય છે.
ਨਾਮਿ ਹਮਾਰੇ ਕਾਰਜ ਸੀਧ ॥
નામે અમારા બધા કાર્ય સંપૂર્ણ દીધા છે અને
ਨਾਮ ਸੰਗਿ ਇਹੁ ਮਨੂਆ ਗੀਧ ॥੩॥
હવે મારુ આ મન પરમાત્માના નામથી કંપાય ગયું છે ॥૩॥
ਨਾਮੇ ਹੀ ਹਮ ਨਿਰਭਉ ਭਏ ॥
નામથી અમે નીડર થઈ ગયા છીએ અને
ਨਾਮੇ ਆਵਨ ਜਾਵਨ ਰਹੇ ॥
નામ દ્વારા અમારી આવક જાવક મટી ગઈ છે.
ਗੁਰਿ ਪੂਰੈ ਮੇਲੇ ਗੁਣਤਾਸ ॥
સંપૂર્ણ ગુરુએ ગુણોના ભંડારથી મળાવી દીધો છે.
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਸੁਖਿ ਸਹਜਿ ਨਿਵਾਸੁ ॥੪॥੨॥੪॥
હે નાનક! હવે સરળ સુખમાં નિવાસ થઈ ગયો ॥૪॥૨॥૪॥
ਗੋਂਡ ਮਹਲਾ ੫ ॥
ગોંડ મહેલ ૫॥
ਨਿਮਾਨੇ ਕਉ ਜੋ ਦੇਤੋ ਮਾਨੁ ॥
જે ગરીબને પણ સન્માન દે છે,
ਸਗਲ ਭੂਖੇ ਕਉ ਕਰਤਾ ਦਾਨੁ ॥
બધા ભૂખ્યાઓને પણ ભોજન-દાન દે છે,
ਗਰਭ ਘੋਰ ਮਹਿ ਰਾਖਨਹਾਰੁ ॥
ભયાનક ગર્ભમાં પણ જીવની રક્ષા કરનાર છે,
ਤਿਸੁ ਠਾਕੁਰ ਕਉ ਸਦਾ ਨਮਸਕਾਰੁ ॥੧॥
તે પ્રભુને અમારું હંમેશા શત-શત નમન છે ॥૧॥
ਐਸੋ ਪ੍ਰਭੁ ਮਨ ਮਾਹਿ ਧਿਆਇ ॥
તેથી આવા પ્રભુનું મનમાં ધ્યાન કરતો રહે,
ਘਟਿ ਅਵਘਟਿ ਜਤ ਕਤਹਿ ਸਹਾਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
જે સુખ-દુ:ખ દરેક જગ્યાએ સહાયતા કરે છે ॥૧॥વિરામ॥
ਰੰਕੁ ਰਾਉ ਜਾ ਕੈ ਏਕ ਸਮਾਨਿ ॥
જેની દૃષ્ટિમાં ભિખારી તેમજ રાજા એક સમાન છે,
ਕੀਟ ਹਸਤਿ ਸਗਲ ਪੂਰਾਨ ॥
તે કીડી તેમજ હાથી બધામાં પુષ્કળ છે.
ਬੀਓ ਪੂਛਿ ਨ ਮਸਲਤਿ ਧਰੈ ॥
તે કોઈથી પૂછીને કોઈ સલાહ કરતો નથી.
ਜੋ ਕਿਛੁ ਕਰੈ ਸੁ ਆਪਹਿ ਕਰੈ ॥੨॥
તે જે જાણી કરે છે, પોતાની મરજીથી જ કરે છે ॥૨॥
ਜਾ ਕਾ ਅੰਤੁ ਨ ਜਾਨਸਿ ਕੋਇ ॥
જે પરમાત્માનું રહસ્ય કોઈ જાણતું નથી,
ਆਪੇ ਆਪਿ ਨਿਰੰਜਨੁ ਸੋਇ ॥
તે નિરંજન પોતે જ બધું જ છે.
ਆਪਿ ਅਕਾਰੁ ਆਪਿ ਨਿਰੰਕਾਰੁ ॥
તે પોતે જ સફળ અને પોતે જ નિરાકાર છે.
ਘਟ ਘਟ ਘਟਿ ਸਭ ਘਟ ਆਧਾਰੁ ॥੩॥
આ સર્વવ્યાપક છે અને બધાના જીવનનો આધાર છે ॥૩॥
ਨਾਮ ਰੰਗਿ ਭਗਤ ਭਏ ਲਾਲ ॥
નામના રંગમાં રંગાઇને ભક્ત લાલ થઈ ગયો છે અને
ਜਸੁ ਕਰਤੇ ਸੰਤ ਸਦਾ ਨਿਹਾਲ ॥
સંતજન તેનું યશ કરતો હંમેશા નિહાળે છે.
ਨਾਮ ਰੰਗਿ ਜਨ ਰਹੇ ਅਘਾਇ ॥
નામના રંગમાં સંતજન તૃપ્ત રહે છે અને
ਨਾਨਕ ਤਿਨ ਜਨ ਲਾਗੈ ਪਾਇ ॥੪॥੩॥੫॥
નાનક તો તે સંતજનોના ચરણોમાં જ લાગે છે ॥૪॥૩॥૫॥
ਗੋਂਡ ਮਹਲਾ ੫ ॥
ગોંડ મહેલ ૫॥
ਜਾ ਕੈ ਸੰਗਿ ਇਹੁ ਮਨੁ ਨਿਰਮਲੁ ॥
જેની સાથે રહેવાથી આ મન નિર્મળ થઈ જાય છે,
ਜਾ ਕੈ ਸੰਗਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਸਿਮਰਨੁ ॥
જેની સંગતમાં પ્રભુનું સ્મરણ થાય છે,
ਜਾ ਕੈ ਸੰਗਿ ਕਿਲਬਿਖ ਹੋਹਿ ਨਾਸ ॥
જેની સુસંગતિમાં બધા પાપ નાશ થઈ જાય છે,
ਜਾ ਕੈ ਸੰਗਿ ਰਿਦੈ ਪਰਗਾਸ ॥੧॥
જેની સંગતમાં હૃદયમાં પ્રકાશ થઈ જાય છે ॥૧॥
ਸੇ ਸੰਤਨ ਹਰਿ ਕੇ ਮੇਰੇ ਮੀਤ ॥
તે હરિનો સંતજન મારો પરમ મિત્ર છે,
ਕੇਵਲ ਨਾਮੁ ਗਾਈਐ ਜਾ ਕੈ ਨੀਤ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
જેની સાથે ફક્ત નામનું જ ગુણગાન કરાય છે ॥૧॥વિરામ॥
ਜਾ ਕੈ ਮੰਤ੍ਰਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਮਨਿ ਵਸੈ ॥
જેના મંત્ર દ્વારા પરમેશ્વર મનમાં આવી વસે છે,
ਜਾ ਕੈ ਉਪਦੇਸਿ ਭਰਮੁ ਭਉ ਨਸੈ ॥
જેના ઉપદેશ દ્વારા બધા ભ્રમ તેમજ ભય નાશ થઈ જાય છે,
ਜਾ ਕੈ ਕੀਰਤਿ ਨਿਰਮਲ ਸਾਰ ॥
જેના હૃદયમાં પ્રભુની નિર્મળ કીર્તિ છે,
ਜਾ ਕੀ ਰੇਨੁ ਬਾਂਛੈ ਸੰਸਾਰ ॥੨॥
તેની ચરણ-ધૂળને આખું સંસાર જ ઇચ્છુક છે ॥૨॥
ਕੋਟਿ ਪਤਿਤ ਜਾ ਕੈ ਸੰਗਿ ਉਧਾਰ ॥
જેની સુસંગતિ દ્વારા કરોડો જ પાપીઓનો ઉદ્ધાર થઈ જાય છે,
ਏਕੁ ਨਿਰੰਕਾਰੁ ਜਾ ਕੈ ਨਾਮ ਅਧਾਰ ॥
એક પરમાત્મા જ તેના હૃદયમાં વસે છે, જેના નામનો તેને આશરો છે.
ਸਰਬ ਜੀਆਂ ਕਾ ਜਾਨੈ ਭੇਉ ॥
તે બધા જીવોનો તફાવત જાણે છે અને
ਕ੍ਰਿਪਾ ਨਿਧਾਨ ਨਿਰੰਜਨ ਦੇਉ ॥੩॥
નિરજંન પરમાત્મા કૃપાનો ભંડાર છે ॥૩॥
ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਜਬ ਭਏ ਕ੍ਰਿਪਾਲ ॥
જ્યારે પરબ્રહ્મ કૃપાળુ થયો
ਤਬ ਭੇਟੇ ਗੁਰ ਸਾਧ ਦਇਆਲ ॥
તો જ દયાળુ ગુરુ-સાધુથી મેળાપ થયો.