Page 862
ਮਿਲੁ ਮਿਲੁ ਸਖੀ ਗੁਣ ਕਹੁ ਮੇਰੇ ਪ੍ਰਭ ਕੇ ਲੇ ਸਤਿਗੁਰ ਕੀ ਮਤਿ ਧੀਰ ॥੩॥
હે બહેનપણીઓ! આવો, મળીને સદ્દગુરૂની ધીરજ દેનારી મતિ લઈને મને મારા પ્રભુના ગુણ સંભળાવ ॥૩॥
ਜਨ ਨਾਨਕ ਕੀ ਹਰਿ ਆਸ ਪੁਜਾਵਹੁ ਹਰਿ ਦਰਸਨਿ ਸਾਂਤਿ ਸਰੀਰ ॥੪॥੬॥ ਛਕਾ ੧ ॥
હે હરિ! નાનકની ઇચ્છા પૂર્ણ કર, ત્યારથી તારા દર્શન કરીને જ તેના શરીરને શાંતિ મળે છે ॥૪॥૬॥છ ૧॥
ਰਾਗੁ ਗੋਂਡ ਮਹਲਾ ੫ ਚਉਪਦੇ ਘਰੁ ੧
રાગ ગોંડ મહેલ ૫ ચારપદ ઘર ૧
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਸਭੁ ਕਰਤਾ ਸਭੁ ਭੁਗਤਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
પ્રભુ જ બધું કરનાર તેમજ બધું ભોગનાર છે ॥૧॥વિરામ॥
ਸੁਨਤੋ ਕਰਤਾ ਪੇਖਤ ਕਰਤਾ ॥
તે પોતે જ સાંભળે તેમજ જોવે છે.
ਅਦ੍ਰਿਸਟੋ ਕਰਤਾ ਦ੍ਰਿਸਟੋ ਕਰਤਾ ॥
એક તે જ દ્રશ્ય તેમજ અદ્રશ્ય છે.
ਓਪਤਿ ਕਰਤਾ ਪਰਲਉ ਕਰਤਾ ॥
સૃષ્ટિની રચના અને પ્રલય પણ તે જ કરનાર છે.
ਬਿਆਪਤ ਕਰਤਾ ਅਲਿਪਤੋ ਕਰਤਾ ॥੧॥
તે સર્વવ્યાપક છે પરંતુ પોતે જગતના મોહથી નિર્લિપ્ત છે ॥૧॥
ਬਕਤੋ ਕਰਤਾ ਬੂਝਤ ਕਰਤਾ ॥
પરમાત્મા જ વકતા છે અને તે જ બધું જ જાણે છે.
ਆਵਤੁ ਕਰਤਾ ਜਾਤੁ ਭੀ ਕਰਤਾ ॥
એક તે જ અવતાર લઈને દુનિયામાં આવે છે અને તે જ જાય પણ છે.
ਨਿਰਗੁਨ ਕਰਤਾ ਸਰਗੁਨ ਕਰਤਾ ॥
એક પરમાત્મા જ નિર્ગુણ તેમજ સગુણ રૂપમાં છે.
ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਨਾਨਕ ਸਮਦ੍ਰਿਸਟਾ ॥੨॥੧॥
હે નાનક! તે દ્રષ્ટા પ્રભુ તો ગુરુની કૃપાથી જ મળે છે ॥૨॥૧॥
ਗੋਂਡ ਮਹਲਾ ੫ ॥
ગોંડ મહેલ ૫॥
ਫਾਕਿਓ ਮੀਨ ਕਪਿਕ ਕੀ ਨਿਆਈ ਤੂ ਉਰਝਿ ਰਹਿਓ ਕੁਸੰਭਾਇਲੇ ॥
હે જીવ! તું માછલી તેમજ વાંદરાની જેમ યમના જાળમાં ફસાઈ ચૂક્યો છે અને કુસુંભના ફૂલ જેવી માયાના મોહમાં મુંઝાયેલો છે.
ਪਗ ਧਾਰਹਿ ਸਾਸੁ ਲੇਖੈ ਲੈ ਤਉ ਉਧਰਹਿ ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਇਲੇ ॥੧॥
પોતાના ભાગ્ય પ્રમાણે જ તું પગ રાખે અને શ્વાસ લે છે, જો તું પરમાત્માનું ગુણગાન કરી લે તો તારો ઉદ્ધાર થઈ શકે છે ॥૧॥
ਮਨ ਸਮਝੁ ਛੋਡਿ ਆਵਾਇਲੇ ॥
હે મન! જરા સમજી લે અને દુનિયાનો મોહ છોડી દે.
ਅਪਨੇ ਰਹਨ ਕਉ ਠਉਰੁ ਨ ਪਾਵਹਿ ਕਾਏ ਪਰ ਕੈ ਜਾਇਲੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
પોતાના રહેવા માટે સ્થાન મળ્યું નથી, પછી શા માટે પારકા ઘરે જાય છે ॥૧॥વિરામ॥
ਜਿਉ ਮੈਗਲੁ ਇੰਦ੍ਰੀ ਰਸਿ ਪ੍ਰੇਰਿਓ ਤੂ ਲਾਗਿ ਪਰਿਓ ਕੁਟੰਬਾਇਲੇ ॥
જેમ કામવાસનાએ સ્વાદના હાથીને વશમાં કરી લીધો છે, એવી જ રીતે તું કુટુંબના મોહમાં લાગેલ છે.
ਜਿਉ ਪੰਖੀ ਇਕਤ੍ਰ ਹੋਇ ਫਿਰਿ ਬਿਛੁਰੈ ਥਿਰੁ ਸੰਗਤਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਧਿਆਇਲੇ ॥੨॥
જેમ પક્ષી રાત્રિકાળ વૃક્ષ પર એકત્રિત થઈને સવારે ફરી અલગ થઈ જાય છે, તેમ જ કુટુંબના સભ્યો અલગ થઈ જાય છે. સત્સંગમાં મળીને પરમાત્માનું ધ્યાન કરવાથી સ્થિરતા મળી જાય છે ॥૨॥
ਜੈਸੇ ਮੀਨੁ ਰਸਨ ਸਾਦਿ ਬਿਨਸਿਓ ਓਹੁ ਮੂਠੌ ਮੂੜ ਲੋਭਾਇਲੇ ॥
જેમ જીભના સ્વાદને કારણે માછલી નાશ થઈ જાય છે, તેમ જ મૂર્ખ મનુષ્ય લોભમાં ફસાઈને લૂંટાઈ જાય છે.
ਤੂ ਹੋਆ ਪੰਚ ਵਾਸਿ ਵੈਰੀ ਕੈ ਛੂਟਹਿ ਪਰੁ ਸਰਨਾਇਲੇ ॥੩॥
હે મન! તું કામ, ક્રોધ, લોભ, અહંકાર – આ પાંચ શત્રુઓના વશીભૂત થઈ ગયો છે, પરંતુ પરમાત્માની શરણ લેવાથી છૂટી શકે છે ॥૩॥
ਹੋਹੁ ਕ੍ਰਿਪਾਲ ਦੀਨ ਦੁਖ ਭੰਜਨ ਸਭਿ ਤੁਮ੍ਹ੍ਹਰੇ ਜੀਅ ਜੰਤਾਇਲੇ ॥
હે ગરીબોના દુઃખ નાશક! કૃપાળુ થઈ જા, બધા જીવ તારા ઉત્પન્ન કરેલ છે.
ਪਾਵਉ ਦਾਨੁ ਸਦਾ ਦਰਸੁ ਪੇਖਾ ਮਿਲੁ ਨਾਨਕ ਦਾਸ ਦਸਾਇਲੇ ॥੪॥੨॥
હું હંમેશા તારા દર્શનનું દાન ઇચ્છું છું મને મળ, નાનક તારા દાસોનો દાસ છે ॥૪॥૨॥
ਰਾਗੁ ਗੋਂਡ ਮਹਲਾ ੫ ਚਉਪਦੇ ਘਰੁ ੨
રાગ ગોંડ મહેલ ૫ ચારપદ ઘર ૨
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે સાચા ગુરુની કૃપાથી પ્રાપ્ત થાય છે
ਜੀਅ ਪ੍ਰਾਨ ਕੀਏ ਜਿਨਿ ਸਾਜਿ ॥
જેને બનાવીને આ જીવન તેમજ પ્રાણ આપ્યા છે,
ਮਾਟੀ ਮਹਿ ਜੋਤਿ ਰਖੀ ਨਿਵਾਜਿ ॥
માટી રૂપી શરીરમાં પોતાનો પ્રકાશ રાખીને તને મોટાઇ આપી છે.
ਬਰਤਨ ਕਉ ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਭੋਜਨ ਭੋਗਾਇ ॥
તારા ઉપયોગ માટે બધું જ આપ્યું તેમજ સ્વાદિષ્ટ ભોજન ખવડાવે છે.
ਸੋ ਪ੍ਰਭੁ ਤਜਿ ਮੂੜੇ ਕਤ ਜਾਇ ॥੧॥
હે મૂર્ખ! તે પ્રભુને ત્યાગીને ક્યાં ભટકી રહ્યો છે ॥૧॥
ਪਾਰਬ੍ਰਹਮ ਕੀ ਲਾਗਉ ਸੇਵ ॥
પરબ્રહ્મની સેવામાં લાગી જા,
ਗੁਰ ਤੇ ਸੁਝੈ ਨਿਰੰਜਨ ਦੇਵ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તે નિરંજન દેવની સમજ તો ગુરૂથી જ મળે છે ॥૧॥વિરામ॥
ਜਿਨਿ ਕੀਏ ਰੰਗ ਅਨਿਕ ਪਰਕਾਰ ॥
તેને અનેક પ્રકારની રમત-તમાશા બનાવ્યા છે,
ਓਪਤਿ ਪਰਲਉ ਨਿਮਖ ਮਝਾਰ ॥
એક ક્ષણમાં જ સૃષ્ટિની ઉત્પત્તિ તેમજ પ્રલય કરી દે છે,
ਜਾ ਕੀ ਗਤਿ ਮਿਤਿ ਕਹੀ ਨ ਜਾਇ ॥
તે પરમાત્માની ગતિ તેમજ વિસ્તાર વ્યક્ત કરી શકાતી નથી.
ਸੋ ਪ੍ਰਭੁ ਮਨ ਮੇਰੇ ਸਦਾ ਧਿਆਇ ॥੨॥
હે મન! આવા પ્રભુનું હમેશા ધ્યાન કર ॥૨॥
ਆਇ ਨ ਜਾਵੈ ਨਿਹਚਲੁ ਧਨੀ ॥
તે બધાનો માલિક છે, નિશ્ચલ છે અને જન્મ-મરણના ચક્રથી દૂર છે.
ਬੇਅੰਤ ਗੁਨਾ ਤਾ ਕੇ ਕੇਤਕ ਗਨੀ ॥
તેના ગુણ અનંત છે, જેને ગણી શકાતા નથી.