Page 361
ਗੁਰ ਕਾ ਦਰਸਨੁ ਅਗਮ ਅਪਾਰਾ ॥੧॥
પરંતુ ગુરુનું દીધેલું શાસ્ત્ર આ છ શાસ્ત્રોની પહોંચથી ઉપર છે આ છ શાસ્ત્ર ગુરુના શાસ્ત્રનો અંત મેળવી શકતા નથી. ॥૧॥
ਗੁਰ ਕੈ ਦਰਸਨਿ ਮੁਕਤਿ ਗਤਿ ਹੋਇ ॥
ગુરુએ આપેલ શાસ્ત્ર દ્વારા વિકારોથી મુક્તિ થઈ જાય છે
ਸਾਚਾ ਆਪਿ ਵਸੈ ਮਨਿ ਸੋਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તે હંમેશા કાયમ રહેનાર પરમાત્મા પોતે મનમાં આવી વસે છે ॥૧॥ વિરામ॥
ਗੁਰ ਦਰਸਨਿ ਉਧਰੈ ਸੰਸਾਰਾ ॥
પ્રેમ જોડનાર જગત ગુરુના શાસ્ત્રની કૃપાથી વિકારોથી બચી જાય છે.
ਜੇ ਕੋ ਲਾਏ ਭਾਉ ਪਿਆਰਾ ॥
જો કોઈ મનુષ્ય ગુરુના શાસ્ત્રમાં પ્રેમ-પ્યાર જોડે
ਭਾਉ ਪਿਆਰਾ ਲਾਏ ਵਿਰਲਾ ਕੋਇ ॥
પરંતુ કોઈ દુર્લભ મનુષ્ય જ ગુરુના શાસ્ત્રમાં પ્રેમ-પ્યાર કરે છે.
ਗੁਰ ਕੈ ਦਰਸਨਿ ਸਦਾ ਸੁਖੁ ਹੋਇ ॥੨॥
હે ભાઈ! ગુરુના શાસ્ત્રમાં ચિત્ત જોડવાથી હંમેશા આધ્યાત્મિક આનંદ મળે છે ॥૨॥
ਗੁਰ ਕੈ ਦਰਸਨਿ ਮੋਖ ਦੁਆਰੁ ॥
ગુરુના શાસ્ત્રમાં ધ્યાન ટકાવવાથી વિકારોથી મુક્તિ મેળવનાર રસ્તો મળી જાય છે.
ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵੈ ਪਰਵਾਰ ਸਾਧਾਰੁ ॥
જે મનુષ્ય સદ્દગુરૂની શરણે પડે છે તે પોતાના કુટુંબ માટે પણ વિકારોથી બચવા માટે સહારો બની જાય છે.
ਨਿਗੁਰੇ ਕਉ ਗਤਿ ਕਾਈ ਨਾਹੀ ॥
જે મનુષ્ય ગુરુના શરણે પડતો નથી તેને કોઈ ઉચ્ચ આધ્યાત્મિક સ્થિતિ પ્રાપ્ત થતી નથી.
ਅਵਗਣਿ ਮੁਠੇ ਚੋਟਾ ਖਾਹੀ ॥੩॥
હે ભાઈ! જે મનુષ્ય પાપ-કર્મમાં ફસાઈને આધ્યાત્મિક જીવન તરફથી લૂંટાઈ રહ્યા છે તે જીવન-સફરમાં વિકારોનો માર ખાય છે ॥૩॥
ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਸੁਖੁ ਸਾਂਤਿ ਸਰੀਰ ॥
હે ભાઈ! ગુરુના શબ્દમાં જોડાવાથી મનુષ્યના શરીરને સુખ મળે છે શાંતિ મળે છે
ਗੁਰਮੁਖਿ ਤਾ ਕਉ ਲਗੈ ਨ ਪੀਰ ॥
ગુરુની શરણ પડવાથી તેને કોઈ દુઃખ સ્પર્શી શકતું નથી.
ਜਮਕਾਲੁ ਤਿਸੁ ਨੇੜਿ ਨ ਆਵੈ ॥
હે નાનક! જે મનુષ્ય ગુરુની શરણે પડે છે આધ્યાત્મિક મૃત્યુ તેની નજીક ભટકતી નથી.
ਨਾਨਕ ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਾਚਿ ਸਮਾਵੈ ॥੪॥੧॥੪੦॥
તે મનુષ્ય હંમેશા કાયમ રહેનાર પરમાત્મામાં લીન થયેલ રહે છે ॥૪॥૧॥૪૦॥
ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੩ ॥
આશા મહેલ ૧॥
ਸਬਦਿ ਮੁਆ ਵਿਚਹੁ ਆਪੁ ਗਵਾਇ ॥
જે મનુષ્ય ગુરુના શબ્દમાં જોડાઈને માયાના મોહ તરફથી નિર્લિપ થઈ જાય છે તે પોતાની અંદરથી સ્વયં-ભાવ દૂર કરી લે છે.
ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵੇ ਤਿਲੁ ਨ ਤਮਾਇ ॥
જે મનુષ્ય સદ્દગુરૂની શરણ પડે છે તેને માયાની થોડી માત્ર પણ લાલચ રહેતી નથી.
ਨਿਰਭਉ ਦਾਤਾ ਸਦਾ ਮਨਿ ਹੋਇ ॥
તે મનુષ્યના મનમાં તે દાતાર હંમેશાં વસી રહે છે જેને કોઈનો કોઈ ડર નથી.
ਸਚੀ ਬਾਣੀ ਪਾਏ ਭਾਗਿ ਕੋਇ ॥੧॥
પરંતુ કોઈ દુર્લભ મનુષ્ય જ સારા ભાગ્યથી હંમેશા સ્થિર રહેનાર પ્રભુની મહિમાની વાણી દ્વારા તેને મળી શકે છે ॥૧॥
ਗੁਣ ਸੰਗ੍ਰਹੁ ਵਿਚਹੁ ਅਉਗੁਣ ਜਾਹਿ ॥
હે ભાઈ! પોતાની અંદર પરમાત્માના ગુણ એકત્રિત કર. પરમાત્માની મહિમા કરતો રહે મહિમાની કૃપાથી મનમાંથી વિકાર દૂર થઈ જાય છે.
ਪੂਰੇ ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਸਮਾਹਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
સંપૂર્ણ ગુરુના શબ્દથી મહિમા કરીને તું ગુણોના માલિક પ્રભુમાં ટકી રહીશ ॥૧॥ વિરામ॥
ਗੁਣਾ ਕਾ ਗਾਹਕੁ ਹੋਵੈ ਸੋ ਗੁਣ ਜਾਣੈ ॥
જે મનુષ્ય પરમાત્માની મહિમાનો સોદો કરે છે તે પેલી મહિમાની કદર સમજે છે
ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਸਬਦਿ ਨਾਮੁ ਵਖਾਣੈ ॥
તે મનુષ્ય આધ્યાત્મિક જીવન દેનાર ગુરુ શબ્દ દ્વારા પરમાત્માનું નામ સ્મરણ કરતો રહે છે.
ਸਾਚੀ ਬਾਣੀ ਸੂਚਾ ਹੋਇ ॥
હંમેશા સ્થિર રહેનાર પરમાત્માની મહિમાની વાણીની કૃપાથી તે મનુષ્ય પવિત્ર જીવનવાળો થઈ જાય છે.
ਗੁਣ ਤੇ ਨਾਮੁ ਪਰਾਪਤਿ ਹੋਇ ॥੨॥
મહિમાની કૃપાથી તેને પરમાત્માના નામનો સૌદો મળી જાય છે ॥૨॥
ਗੁਣ ਅਮੋਲਕ ਪਾਏ ਨ ਜਾਹਿ ॥
પરમાત્માના ગુણોનું મૂલ્ય પડી શકતું નથી કોઈ પણ કિંમતે મળી શકતું નથી
ਮਨਿ ਨਿਰਮਲ ਸਾਚੈ ਸਬਦਿ ਸਮਾਹਿ ॥
હા હંમેશા સ્થિર રહેનાર પ્રભુની મહિમાનાં શબ્દ દ્વારા આ ગુણ પવિત્ર થયેલ મનમાં આવી વસે છે.
ਸੇ ਵਡਭਾਗੀ ਜਿਨ੍ਹ੍ਹ ਨਾਮੁ ਧਿਆਇਆ ॥
હે ભાઈ! જે લોકોએ પરમાત્માનું નામ સ્મરણ કર્યું છે
ਸਦਾ ਗੁਣਦਾਤਾ ਮੰਨਿ ਵਸਾਇਆ ॥੩॥
પોતાના ગુણોનું દાન દેનાર પ્રભુ પોતાના મનમાં વસાવ્યા છે તે ખૂબ ભાગ્યશાળી છે ॥૩॥
ਜੋ ਗੁਣ ਸੰਗ੍ਰਹੈ ਤਿਨ੍ਹ੍ਹ ਬਲਿਹਾਰੈ ਜਾਉ ॥
હે ભાઈ! જે જે મનુષ્ય પરમાત્માના ગુણ પોતાની અંદર એકત્રિત કરે છે હું તેનાથી બલિહાર જાવ છું
ਦਰਿ ਸਾਚੈ ਸਾਚੇ ਗੁਣ ਗਾਉ ॥
તેની સંગતિની કૃપાથી હું હંમેશા સ્થિર પ્રભુના ઓટલા પર ટકીને તે હંમેશા કાયમ રહેનાર ગુણ ગાઉ છું.
ਆਪੇ ਦੇਵੈ ਸਹਜਿ ਸੁਭਾਇ ॥
ગુણોનું દાન જે મનુષ્યને પ્રભુ પોતે આપે છે તે મનુષ્ય આધ્યાત્મિક સ્થિરતામાં ટકે છે
ਨਾਨਕ ਕੀਮਤਿ ਕਹਣੁ ਨ ਜਾਇ ॥੪॥੨॥੪੧॥
હે નાનક! પ્રેમમાં જોડાઈ રહે છે તેના ઉચ્ચ જીવનના મૂલ્ય કહી શકાતા નથી ॥૪॥૨॥૪૧॥
ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੩ ॥
આશા મહેલ ૩॥
ਸਤਿਗੁਰ ਵਿਚਿ ਵਡੀ ਵਡਿਆਈ ॥
હે ભાઈ! સદ્દગુરૂમાં આ ખુબ મોટો ગુણ છે
ਚਿਰੀ ਵਿਛੁੰਨੇ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਈ ॥
કે તે અનેક જન્મોથી અલગ થયેલ જીવોને પરમાત્માના ચરણોમાં જોડી દે છે.
ਆਪੇ ਮੇਲੇ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਏ ॥
પ્રભુ પોતે જ ગુરુ મળાવે છે ગુરુ મળાવીને પોતાના ચરણોમાં જોડે છે
ਆਪਣੀ ਕੀਮਤਿ ਆਪੇ ਪਾਏ ॥੧॥
અને આ રીતે જીવોના દિલમાં પોતાના નામની કદર પોતે જ ઉત્પન્ન કરે છે ॥૧॥
ਹਰਿ ਕੀ ਕੀਮਤਿ ਕਿਨ ਬਿਧਿ ਹੋਇ ॥
હે ભાઈ! કઈ રીતથી મનુષ્યના મનમાં પરમાત્માના નામની કદર ઉત્પન્ન થાય?
ਹਰਿ ਅਪਰੰਪਰੁ ਅਗਮ ਅਗੋਚਰੁ ਗੁਰ ਕੈ ਸਬਦਿ ਮਿਲੈ ਜਨੁ ਕੋਇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
પરમાત્મા ઉપરથી ઉપર છે પરમાત્મા અગમ્ય પહોંચથી ઉપર છે પરમાત્મા સુધી જ્ઞાન-ઇન્દ્રિય દ્વારા પહોંચ થઈ શકતી નથી. બસ! ગુરુના શબ્દથી જ કોઈ દુર્લભ મનુષ્ય પ્રભુને મળે છે અને તેની અંદર પ્રભુના નામની કદર ઉત્પન્ન થાય છે ॥૧॥વિરામ॥
ਗੁਰਮੁਖਿ ਕੀਮਤਿ ਜਾਣੈ ਕੋਇ ॥
કોઈ દુર્લભ મનુષ્ય ગુરુના શરણ પડીને પરમાત્માના નામની કદર સમજે છે
ਵਿਰਲੇ ਕਰਮਿ ਪਰਾਪਤਿ ਹੋਇ ॥
કોઈ દુર્લભને પરમાત્માની કૃપાથી પરમાત્માનું નામ મળે છે.
ਊਚੀ ਬਾਣੀ ਊਚਾ ਹੋਇ ॥
સૌથી ઉચ્ચ પ્રભુની મહિમાની વાણીની કૃપાથી મનુષ્ય ઉચ્ચ જીવનવાળો બની જાય છે.
ਗੁਰਮੁਖਿ ਸਬਦਿ ਵਖਾਣੈ ਕੋਇ ॥੨॥
કોઈ દુર્લભ ભાગ્યશાળી મનુષ્ય ગુરુના શરણ પડીને ગુરુના શબ્દ દ્વારા પરમાત્માનું નામ સ્મરણ કરે છે ॥૨॥
ਵਿਣੁ ਨਾਵੈ ਦੁਖੁ ਦਰਦੁ ਸਰੀਰਿ ॥
પરમાત્માના નામ સ્મરણ વગર મનુષ્યના શરીરમાં વિકારોનો દુઃખ રોગ ઉત્પન્ન થયેલ રહે છે.
ਸਤਿਗੁਰੁ ਭੇਟੇ ਤਾ ਉਤਰੈ ਪੀਰ ॥
જ્યારે મનુષ્યને ગુરુ મળે છે ત્યારે તેનું આ દુઃખ દૂર થઈ જાય છે.
ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਭੇਟੇ ਦੁਖੁ ਕਮਾਇ ॥
ગુરુને મળ્યા વગર મનુષ્ય તે જ કર્મ કમાય છે જે દુઃખ ઉત્તપન્ન કરે
ਮਨਮੁਖਿ ਬਹੁਤੀ ਮਿਲੈ ਸਜਾਇ ॥੩॥
આ રીતે પોતાના મનની પાછળ ચાલનાર મનુષ્યને હંમેશા ખુબ વધારે સજા મળતી રહે છે ॥૩॥
ਹਰਿ ਕਾ ਨਾਮੁ ਮੀਠਾ ਅਤਿ ਰਸੁ ਹੋਇ ॥
હે ભાઈ! પરમાત્માનું નામ એક એવું અમૃત છે જે મીઠું છે ખુબ રસવાળું છે.
ਪੀਵਤ ਰਹੈ ਪੀਆਏ ਸੋਇ ॥
પરંતુ તે જ મનુષ્ય નામ-રસ પીતો રહે છે જેને તે પરમાત્મા પોતે પીવડાવે.
ਗੁਰ ਕਿਰਪਾ ਤੇ ਹਰਿ ਰਸੁ ਪਾਏ ॥
હે નાનક! ગુરુની કૃપાથી જ મનુષ્ય પરમાત્માના નામ-જળનો આનંદ લે છે
ਨਾਨਕ ਨਾਮਿ ਰਤੇ ਗਤਿ ਪਾਏ ॥੪॥੩॥੪੨॥
નામ-રંગમાં રંગાઇને મનુષ્ય ઉચ્ચ આધ્યાત્મિક સ્થિતિ પ્રાપ્ત કરી લે છે ॥૪॥૩॥૪૨॥
ਆਸਾ ਮਹਲਾ ੩ ॥
આશા મહેલ ૩॥
ਮੇਰਾ ਪ੍ਰਭੁ ਸਾਚਾ ਗਹਿਰ ਗੰਭੀਰ ॥
હે ભાઈ! પ્રેમાળ પ્રભુ હંમેશા કાયમ રહેનાર છે ઊંડો છે અને મોટા જીગરવાળો છે.
ਸੇਵਤ ਹੀ ਸੁਖੁ ਸਾਂਤਿ ਸਰੀਰ ॥
તેનું સ્મરણ કરવાથી શરીરને સુખ મળે છે શાંતિ મળે છે.
ਸਬਦਿ ਤਰੇ ਜਨ ਸਹਜਿ ਸੁਭਾਇ ॥
જે મનુષ્ય ગુરુના માધ્યમથી સ્મરણ કરે છે તે સંસાર સમુદ્રથી પાર થઈ જાય છે.
ਤਿਨ ਕੈ ਹਮ ਸਦ ਲਾਗਹ ਪਾਇ ॥੧॥
તે આધ્યાત્મિક સ્થિરતામાં ટકી રહે છે તે પ્રભુ-પ્રેમમાં જોડાયેલા રહે છે અને હું હંમેશા તેના ચરણોમાં નતમસ્તક થઈએ છીએ થાવ છું ॥૧॥