ଗୁରୁ ଗ୍ରନ୍ଥ ସାହିବ ଜୀଙ୍କ ସମସ୍ତ ଭଜନ ବିଭିନ୍ନ ରାଗରେ ସଜ୍ଜିତ ହୋଇଛି, ଯାହା ବିଭିନ୍ନ ଭାବପ୍ରବଣ ଏବଂ ଆଧ୍ଯ଼ାତ୍ମିକ ଅବସ୍ଥାକୁ ଜାଗ୍ରତ କରେ | ତେଣୁ, ସଙ୍ଗୀତ ବ୍ଯ଼ବସ୍ଥା ପାଠକ ଏବଂ/କିମ୍ବା ଶ୍ରୋତାଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ଅଧିକ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ, କିମ୍ବା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ, ଆଧ୍ଯ଼ାତ୍ମିକ ଅନୁଭୂତି ଆଣିଥାଏ। ଗୁରୁ ଗ୍ରନ୍ଥ ସାହିବ ଜୀ ଆତ୍ମ-ଉପଲବ୍ଧି ଶିକ୍ଷା ଦିଅନ୍ତି ଏବଂ ମଣିଷକୁ ଏହା କହି ଲୋକମାନଙ୍କୁ ନିଜ ଆତ୍ମା ଆଡ଼କୁ ଆଗେଇ ନିଅନ୍ତି ଯେ ମାନବିକତା ମାଧ୍ଯ଼ମରେ ସୃଷ୍ଟିକର୍ତ୍ତାଙ୍କୁ ସେବା କରିବା ସହିତ ଏକ ଧାର୍ମିକ ଜୀବନଯାପନ କରିବାରେ ପ୍ରକୃତ ଆଧ୍ଯ଼ାତ୍ମିକତା ନିହିତ।
ଗୁରୁ ଗ୍ରନ୍ଥ ସାହିବ 1,430 ପୃଷ୍ଠା ଲମ୍ବା ଏବଂ ଭଗବାନଙ୍କ ପ୍ରକୃତି, ସଚ୍ଚୋଟ ଜୀବନର ଗୁରୁତ୍ୱ, ଭଗବାନଙ୍କ ନାମ ଉପରେ ଧ୍ଯ଼ାନର ମୂଲ୍ଯ଼, ଏବଂ ଅନ୍ଧବିଶ୍ୱାସ ଏବଂ ରୀତିନୀତି ପ୍ରତ୍ଯ଼ାଖ୍ଯ଼ାନ ସମେତ ବିସ୍ତୃତ ବିଷଯ଼ବସ୍ତୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରେ |
ਕਲਮਲ ਦੁਖ ਜਾਰੇ ਪ੍ਰਭੂ ਚਿਤਾਰੇ ਮਨ ਕੀ ਦੁਰਮਤਿ ਨਾਸੀ ॥
ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଚିନ୍ତନ କରି ସାରା ଦୁଃଖ ଏବଂ ପାପ ଜଳାଇ ଦେଇଛି ଆଉ ମନର ଦୁର୍ମତି ନାଶ ହୋଇ ଯାଇଛି।
ਪੇਖਿ ਦਰਸਨੁ ਨਾਨਕ ਬਿਗਸੇ ਆਪਿ ਲਏ ਮਿਲਾਏ ॥੪॥੫॥੮॥
ହେ ନାନକ! ତାହାଙ୍କ ଦର୍ଶନ କରି ମୁଁ ପ୍ରସନ୍ନ ହୋଇ ଯାଇଛି ଆଉ ସେ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ଜୀବକୁ ନିଜ ସାଥିରେ ମିଳାଇ ଥାଆନ୍ତି||4||5||8||
ਪ੍ਰਭੁ ਅਬਿਨਾਸੀ ਹਉ ਤਿਸ ਕੀ ਦਾਸੀ ਮਰੈ ਨ ਆਵੈ ਜਾਏ ॥
ମୁଁ ଅବିନାଶୀ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଦାସୀ ଅଟେ, ଯିଏ ଜନ୍ମ-ମରଣରୁ ମୁକ୍ତ ଅଟନ୍ତି।
ਸੂਹੈ ਵੇਸਿ ਪਿਰੁ ਕਿਨੈ ਨ ਪਾਇਓ ਮਨਮੁਖਿ ਦਝਿ ਮੁਈ ਗਾਵਾਰਿ ॥
ମିଥ୍ୟା ଲାଲ ବେଶରେ କେହି ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ପାଇନାହାନ୍ତି ଆଉ ବୋକା ମନମୁଖୀ ଜୀବ-ସ୍ତ୍ରୀ ମାୟାର ମୋହରେ ଜଳି ନାଶ ହୋଇ ଯାଇଛି।
ਗੁਰ ਸਬਦੀ ਸਚੁ ਪਾਇਆ ਸਚਾ ਗਹਿਰ ਗੰਭੀਰੁ ॥
ଗୁରୁଙ୍କ ଉପଦେଶ ଦ୍ଵାରା ସତ୍ୟକୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରାଯାଇ ପାରେ, ଯାହା ଗହନ ଗମ୍ଭୀର ଏବଂ ଶାଶ୍ଵତ ଅଟେ।
ਸਲੋਕ ਮਃ ੧ ॥
ଶ୍ଳୋକ ମହଲା 1॥
ਥਾਕੇ ਨੈਨ ਸ੍ਰਵਨ ਸੁਨਿ ਥਾਕੇ ਥਾਕੀ ਸੁੰਦਰਿ ਕਾਇਆ ॥
ହେ ଜୀବ! ଦେଖି ଦେଖି ତୋର ନୟନ ଥକି ଯାଇଛି, ଶୁଣି ଶୁଣି ତୋର କାନ ମଧ୍ୟ ଥକି ଯାଇଛି ଆଉ ତୋର ସୁନ୍ଦର କାୟା ମଧ୍ୟ ଥକି ଯାଇଛି।
ਜੋ ਤੂ ਦੇਹਿ ਸੁ ਕਹਾ ਸੁਆਮੀ ਮੈ ਮੂਰਖ ਕਹਣੁ ਨ ਜਾਈ ॥੧॥
ହେ ସ୍ଵାମୀ! ଯେଉଁ ଜ୍ଞାନ ତୁ ଦେଉ, ମୁଁ ତାହା କହିଥାଏ, ଅନ୍ୟଥା ମୋ’ ଦ୍ଵାରା କିଛି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ॥1॥
ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਣੇ ਸਿ ਮਨਮੁਖ ਕਹੀਅਹਿ ਨਾ ਉਰਵਾਰਿ ਨ ਪਾਰੇ ॥੩॥
ତାହାକୁ ମନମୁଖୀ କୁହାଯାଏ, ଯିଏ ଭ୍ରମରେ ଫସି କୁମାର୍ଗଗାମୀ ହୋଇଯାଏ ଆଉ ଏହିପରି ବ୍ୟକ୍ତି ଲୋକ-ପରଲୋକରେ କେଉଁଠି ମଧ୍ୟ ରହନ୍ତି ନାହିଁ॥3॥
ਮਸਤਕਿ ਲਿਖਤ ਲਿਖੇ ਗੁਰੁ ਪਾਇਆ ਹਰਿ ਹਿਰਦੈ ਹਰਿ ਬਸਨਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
କପାଳରେ ଲେଖା ହୋଇଥିବା ଭାଗ୍ୟ ଅନୁସାରେ ମୁଁ ଗୁରୁଙ୍କୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଛି ଆଉ ହୃଦୟରେ ଭଗବାନଙ୍କ ନିବାସ ହୋଇ ଯାଇଛି॥1॥ରୁହ॥
