ଗୁରୁ ଗ୍ରନ୍ଥ ସାହିବ ହେଉଛି ସେହି ଧାର୍ମିକ ପୁସ୍ତକ ଯାହାର ଶିକ୍ଷା ଶିଖ ଧର୍ମ ମଧ୍ଯ଼ରେ ନୈତିକତା ଏବଂ ନୈତିକ ମୂଲ୍ଯ଼ବୋଧର ଗଭୀର ଉତ୍ସ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ଯ଼ କରେ ତଥାପି ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ସତ୍ଯ଼ ସନ୍ଧାନକାରୀଙ୍କୁ ପ୍ରେରଣା ଦିଏ | ଏହା ହେଉଛି ଆଧ୍ଯ଼ାତ୍ମିକ ଜ୍ଞାନର ଏକ କାଳଜଯ଼ୀ ସଂଗ୍ରହ, ଯାହା ବିଶ୍ୱାସୀମାନଙ୍କୁ ନମ୍ରତା, ସେବା ଏବଂ ସହାନୁଭୂତି ସହିତ ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନଯାପନ କରିବା ଦିଗରେ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ କରିଥାଏ।
ଏଥିରେ 1,430 ପୃଷ୍ଠାର ଗୁରୁମୁଖୀ ଧର୍ମଗ୍ରନ୍ଥ ରହିଛି, ଯେଉଁଥିରେ କେବଳ ପ୍ରଥମ ପାଞ୍ଚ ଜଣ ଶିଖ ଗୁରୁଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ନୁହେଁ ବରଂ ଗୁରୁ ତେଗ ବାହାଦୂର ମଧ୍ଯ଼ ସାମିଲ ଅଛନ୍ତି। ବାସ୍ତବରେ, ଏଥିରେ ଅନେକ ହିନ୍ଦୁ ଏବଂ ମୁସଲମାନ ସନ୍ଥ ଏବଂ କବିଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ରହିଛି, ଯାହା ଏକ ସାର୍ବଜନୀନ ବାର୍ତ୍ତା ଦର୍ଶାଉଛି।
ਯਕ ਅਰਜ ਗੁਫਤਮ ਪੇਸਿ ਤੋ ਦਰ ਗੋਸ ਕੁਨ ਕਰਤਾਰ ॥
ହେ କର୍ତ୍ତା! ମୁଁ ତୋ’ ପାଖରେ ଏକ ପ୍ରାର୍ଥନା କରେ, ଏହାକୁ କାନ ଦେଇ ଶୁଣ।
ਖੂਨ ਕੇ ਸੋਹਿਲੇ ਗਾਵੀਅਹਿ ਨਾਨਕ ਰਤੁ ਕਾ ਕੁੰਗੂ ਪਾਇ ਵੇ ਲਾਲੋ ॥੧॥
ନାନକଙ୍କ କଥନ ଯେ ହେ ଲାଲୋ! ଏହି ଖୁଣି ବିବାହରେ ସଇଦପୁର ନଗର ଭିତରେ ଖୁନର ମଙ୍ଗଳ ଗୀତ ଗାନ କରାଯାଉଛି ଅର୍ଥାତ ସବୁଆଡେ ବିଳାପ ହେଉଛି ଆଉ ରକ୍ତର କେଶର ଛିଟକା ମାରିଛି॥1॥
ਰਾਇਸਾ ਪਿਆਰੇ ਕਾ ਰਾਇਸਾ ਜਿਤੁ ਸਦਾ ਸੁਖੁ ਹੋਈ ॥ ਰਹਾਉ ॥
ସେହି ପ୍ରିୟ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଗୁଣଗାନ କର, ଯାହାଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ସଦା ସୁଖ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ॥ରୁହ॥
ਜੀਵਤ ਲਉ ਬਿਉਹਾਰੁ ਹੈ ਜਗ ਕਉ ਤੁਮ ਜਾਨਉ ॥
ଏହି ଜଗତକୁ ତୁମେ ଏପରି ଜାଣ ଯେ ଏହାର ବ୍ୟବହାର ମନୁଷ୍ୟର ଜୀବନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହିଁ ରହିଥାଏ।
ਉਜਲੁ ਕੈਹਾ ਚਿਲਕਣਾ ਘੋਟਿਮ ਕਾਲੜੀ ਮਸੁ ॥
କାଂସ୍ୟ ଧାତୁ ବହୁତ ଉଜ୍ଜଳ ଚକ ଚକ ହୋଇଥାଏ, କିନ୍ତୁ ଏହାକୁ ଘଷିଲେ ଭିତରେ କଳା ଦେଖାଯାଇ
ਘਟ ਹੀ ਭੀਤਰਿ ਸੋ ਸਹੁ ਤੋਲੀ ਇਨ ਬਿਧਿ ਚਿਤੁ ਰਹਾਵਾ ॥੨॥
ନିଜ ମାଲିକଙ୍କୁ ମୁଁ ନିଜ ହୃଦୟରେ ହିଁ ତଉଲିଥାଏ ତଥା ଏହି ବିଧି ଦ୍ଵାରା ମୁଁ ନିଜ ଚିତ୍ତ ସେଥିରେ ଲଗାଇ ରଖିଥାଏ॥2॥
ਜੇ ਸਉ ਲੋਚੈ ਰੰਗੁ ਨ ਹੋਵੈ ਕੋਇ ॥੩॥
ଯଦି ସେ ଶହେ ଥର ମଧ୍ୟ ଅଭିଳାଷ କରିଥାଏ, ତାହାର ମନରେ କୌଣସି ପ୍ରେମ-ରଙ୍ଗ ଲାଗେ ନାହିଁ॥3॥
ਤੇਰੇ ਕਵਨ ਕਵਨ ਗੁਣ ਕਹਿ ਕਹਿ ਗਾਵਾ ਤੂ ਸਾਹਿਬ ਗੁਣੀ ਨਿਧਾਨਾ ॥
ହେ ଇଶ୍ଵର! ତୁ ଆମ ସବୁଙ୍କ ମାଲିକ ଅଟୁ, ଗୁଣର ଭଣ୍ଡାର ଅଟୁ, ପୁଣି ମୁଁ ତୋହର କେଉଁ କେଉଁ ଗୁଣ କହି କହି ତୋର ଗାନ କରିବି?
ਜਿਸ ਨੋ ਲਾਇ ਲਏ ਸੋ ਲਾਗੈ ॥
ଯାହାକୁ ପରମାତ୍ମା ସ୍ଵୟଂ ନିଜ ସାଥିରେ ଲଗାଇ ଥାଆନ୍ତି, ସେ ତାହାଙ୍କ ଠାରେ ଲାଗିଥାଏ।
ਘਰ ਮਹਿ ਠਾਕੁਰੁ ਨਦਰਿ ਨ ਆਵੈ ॥
ଅଜ୍ଞାନର ହୃଦୟ-ଘରେ ବିଦ୍ୟମାନ ଥିବା ଠାକୁର ନଜରରେ ଆସନ୍ତି ନାହିଁ ଏବଂ