ଗୁରୁ ଗ୍ରନ୍ଥ ସାହିବ ହେଉଛି ଶିଖ ଗୁରୁ ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ପୃଷ୍ଠଭୂମିର ଅନ୍ଯ଼ ସନ୍ଥମାନଙ୍କ ମନ୍ତ୍ର କିମ୍ବା ଭଜନଗୁଡ଼ିକର ଏକ ସଂଗ୍ରହ, ଯାହା ଶେଷରେ 1708 ରେ ଦଶମ ଶିଖ ଗୁରୁ ଗୁରୁ ଗୋବିନ୍ଦ ସିଂଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଏହାର ବର୍ତ୍ତମାନର ରୂପରେ ସଂକଳନ କରାଯାଇଥିଲା। “ପଞ୍ଚମ ସଂସ୍କରଣ” ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା, ଏହା 1604 ରେ ପଞ୍ଚମ ଶିଖ ଗୁରୁ ଗୁରୁ ଅର୍ଜନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଏକ ପୂର୍ବ ସଂକଳନକୁ ଅତିରିକ୍ତ ଭଜନ ସହିତ ଏକତ୍ର କରେ | ଏଥିରେ 1,430 ପୃଷ୍ଠାର ଗୁରୁମୁଖୀ ଧର୍ମଗ୍ରନ୍ଥ ରହିଛି, ଯେଉଁଥିରେ କେବଳ ପ୍ରଥମ ପାଞ୍ଚ ଜଣ ଶିଖ ଗୁରୁଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ନୁହେଁ ବରଂ ଗୁରୁ ତେଗ ବାହାଦୂର ମଧ୍ଯ଼ ସାମିଲ ଅଛନ୍ତି। ବାସ୍ତବରେ, ଏଥିରେ ଅନେକ ହିନ୍ଦୁ ଏବଂ ମୁସଲମାନ ସନ୍ଥ ଏବଂ କବିଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ରହିଛି, ଯାହା ଏକ ସାର୍ବଜନୀନ ବାର୍ତ୍ତା ଦର୍ଶାଉଛି।
ਰੂੜੋ ਠਾਕੁਰ ਮਾਹਰੋ ਰੂੜੀ ਗੁਰਬਾਣੀ ॥
ମୋର ଠାକୁର ସୁନ୍ଦର ଏବଂ ସର୍ବୋପରି ଅଟନ୍ତି ଆଉ ଗୁରୁବାଣୀ ମଧ୍ୟ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସୁନ୍ଦର ଅଟେ।
ਤਾ ਕੇ ਰੂਪ ਨ ਜਾਹੀ ਲਖਣੇ ਕਿਆ ਕਰਿ ਆਖਿ ਵੀਚਾਰੀ ॥੨॥
ତାହାଙ୍କ ରୂପ ଜାଣି ହୋଇପାରେ ନାହିଁ, ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବା ଭାବିବା ଦ୍ଵାରା ମନୁଷ୍ୟ କଣ କରିପାରିବ?॥2॥
ਸੁਣਿ ਮਨ ਮੰਨਿ ਵਸਾਇ ਤੂੰ ਆਪੇ ਆਇ ਮਿਲੈ ਮੇਰੇ ਭਾਈ ॥
ହେ ମୋର ମନ! ତୁ ଗୁରୁଙ୍କୁ ଠାରୁ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ନାମ ଶୁଣି ତାହାକୁ ନିଜ ଅନ୍ତରରେ ସ୍ଥାପନ କର, ହେ ମୋର ଭାଇ! ସେହି ପରମାତ୍ମା ନିଜେ ହିଁ ଆସି ମିଳିଯାନ୍ତି।
ਏ ਮਨ ਰੂੜ੍ਹ੍ਹੇ ਰੰਗੁਲੇ ਤੂੰ ਸਚਾ ਰੰਗੁ ਚੜਾਇ ॥
ହେ ମୋର ସୁନ୍ଦର ରଙ୍ଗିଲା ମନ! ତୁ ନିଜ ଉପରେ ସଚ୍ଚା ରଙ୍ଗ ଦିଅ।
ਸਦ ਸੁਣਦਾ ਸਦ ਵੇਖਦਾ ਸਬਦਿ ਰਹਿਆ ਭਰਪੂਰਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ପ୍ରଭୁ ସଦା ଶୁଣିଥାନ୍ତି, ସଦା ଦେଖିଥାନ୍ତି ଆଉ ଗୁରୁଙ୍କ ବାଣୀରେ ସେ ସଦା ଭରପୁର ରହିଥାନ୍ତି॥1॥ରୁହ॥
ਦਰਸਨ ਕੀ ਪਿਆਸ ਘਣੀ ਚਿਤਵਤ ਅਨਿਕ ਪ੍ਰਕਾਰ ॥
ହେ ଭଗବାନ! ମୋତେ ତୋର ଦର୍ଶନର ତୀବ୍ର ଲାଳସା ଲାଗିଛି ଆଉ ମୁଁ ଅନେକ ପ୍ରକାର ସ୍ମରଣ କରିଥାଏ।
ਛਛੈ ਛਾਇਆ ਵਰਤੀ ਸਭ ਅੰਤਰਿ ਤੇਰਾ ਕੀਆ ਭਰਮੁ ਹੋਆ ॥
ଛ- ହେ ଭଗବାନ! ତୋର ହିଁ ମାୟା ରୂପୀ ଛାୟା ସମସ୍ତ ଜୀବର ଭିତରେ ଅଗ୍ରସର ଅଛି, ତୋ’ ଦ୍ଵାରା ହିଁ ଭ୍ରମ ବନା ହୋଇଛି।
ਸਾਈ ਪੁਤ੍ਰੀ ਜਜਮਾਨ ਕੀ ਸਾ ਤੇਰੀ ਏਤੁ ਧਾਨਿ ਖਾਧੈ ਤੇਰਾ ਜਨਮੁ ਗਇਆ ॥੬॥
ଯଜମାନର ପୁତ୍ରୀ ତୋର ନିଜର ହିଁ ପୁତ୍ରୀ ଅଟେ ଆଉ ତାହାର ବିବାହ କରାଇ ଦାନ ନେଇ ପାପ କରିଛୁ, ଏହି ଧନକୁ ନେଇ ତୁ ନିଜ ଜନ୍ମର ସତ୍ୟନାଶ କରି ଦେଇଛୁ॥6॥
ਕਾਮੁ ਕਰੋਧੁ ਕਪਟੁ ਬਿਖਿਆ ਤਜਿ ਸਚੁ ਨਾਮੁ ਉਰਿ ਧਾਰੇ ॥
କାମ, କ୍ରୋଧ, କପଟ ଏବଂ ବିକାରକୁ ଛାଡି ପ୍ରାଣୀ ସତ୍ୟନାମକୁ ନିଜ ହୃଦୟରେ ପାଇ ନିଏ।
ਓਹੁ ਜੇਵ ਸਾਇਰ ਦੇਇ ਲਹਰੀ ਬਿਜੁਲ ਜਿਵੈ ਚਮਕਏ ॥
ସେହି ଫଳ ଏପରି ଅଟେ, ଯେପରି ସମୁଦ୍ରର ଲହଡି ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥାଏ ଆଉ ବିଜୁଳି ଆଲୋକ ଭଳି ଅସ୍ଥାୟୀ ଅଟେ।
