ଗୁରୁ ଗ୍ରନ୍ଥ ସାହିବ ଜୀ, ଯାହାକୁ ଆଦି ଗ୍ରନ୍ଥ ମଧ୍ଯ଼ କୁହାଯାଏ, ଶିଖମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମୁଖ୍ଯ଼ ପବିତ୍ର ପୁସ୍ତକ | ସେମାନଙ୍କ ଦଶ ଜଣ ମାନବ ଗୁରୁଙ୍କ ପରେ ଏହା ସେମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଶାଶ୍ୱତ ଗୁରୁ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ | ଏହା 1604 ମସିହାରେ ପଞ୍ଚମ ଶିଖ ଗୁରୁ ଅର୍ଜନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସଂକଳିତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ପରେ ଦଶମ ଗୁରୁ, ଗୁରୁ ଗୋବିନ୍ଦ ସିଂହଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସମ୍ପ୍ରସାରିତ ହୋଇଥିଲା। ଏଥିରେ 1430 ପୃଷ୍ଠା ରହିଛି ଏବଂ ଏହା ଗୁରୁମୁଖୀ ଲିପିରେ ଲେଖାଯାଇଛି। ଏହି ପବିତ୍ର ପୁସ୍ତକ ଶିଖ ଗୁରୁ ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ପୃଷ୍ଠଭୂମିରୁ ଏବଂ ଖାଲସା ଧର୍ମର ଆରମ୍ଭରୁ ବିଭିନ୍ନ ସନ୍ଥଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଲିଖିତ ଭଜନଗୁଡ଼ିକର ଏକ ସଂଗ୍ରହ |
ੴ ਸਤਿ ਨਾਮੁ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਨਿਰਭਉ ਨਿਰਵੈਰੁ ਅਕਾਲ ਮੂਰਤਿ ਅਜੂਨੀ ਸੈਭੰ ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ଅକାଳ ପୁରୁଷ ଏକ ଅଟେ, ଯାହାଙ୍କର ନାମ ‘ ଅସ୍ତିତ୍ଵବାଲା’, ଯିଏ ସୃଷ୍ଟିର ରଚକ, ଯିଏ ସବୁଠାରେ ବ୍ୟାପକ, ଭୟ ରହିତ(ନିର୍ଭୟ), ଶତ୍ରୁ ରହିତ( ଶତ୍ରୁହୀନ), ଯାହାର ସ୍ୱରୂପ କାଳରୁ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ଵରେ ଅଟେ, (ଭାବ- ଯାହାର ଶରୀର ନାଶ ରହିତ ଅଟେ), ଯିଏ ଯୋନିରେ ଆସନ୍ତି ନାହିଁ, ଯାହାଙ୍କର ପ୍ରକାଶ ସ୍ଵୟଂ ହୋଇଥାଏ ଆଉ ଯିଏ ସଦଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ମିଳିଥାଏ।
ਸੁਣਿਐ ਦੂਖ ਪਾਪ ਕਾ ਨਾਸੁ॥੯॥
ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ନାମ ଶୁଣିବା ଦ୍ଵାରା ସମସ୍ତ ଦୁଃଖ ଓ ଦୁଷ୍କର୍ମ ନାଶ ହୋଇଯାଏ ॥1॥
ਨਾਨਕ ਜੇ ਕੋ ਆਪੌ ਜਾਣੈ ਅਗੈ ਗਇਆ ਨ ਸੋਹੈ ॥੨੧॥
ହେ ନାନକ! ଯଦି କୌଣସି ତାହାର ଗୁଣ ଜାଣିବା ଅଥବା ନିରଙ୍କାରଙ୍କ ଭେଦ ଜାଣିବା ପାଇଁ ଅଭିମାନ କରିଥାଏ ତାହାହେଲେ ସେ ଏହି ଲୋକରେ କଣ ପରଲୋକରେ ମଧ୍ୟ ସମ୍ମାନ ପାଏ ନାହିଁ। ॥21॥
ਓਹੁ ਵੇਖੈ ਓਨਾ ਨਦਰਿ ਨ ਆਵੈ ਬਹੁਤਾ ਏਹੁ ਵਿਡਾਣੁ ॥
ସେହି ଅକାଳ-ପୁରୁଷ ଏହି ତିନି ଜଣଙ୍କୁ ଆଦି ଓ ଅନ୍ତ ସମୟରେ ଦେଖୁଛନ୍ତି କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କରି ସେହି ଅଦୃଶ୍ୟ ସ୍ୱରୂପ ନିରଙ୍କାର ନଜର ଆସେ ନାହିଁ, ଏହା ଅତି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟର କଥା।
ਗਾਵਨਿ ਤੁਧਨੋ ਜਤੀ ਸਤੀ ਸੰਤੋਖੀ ਗਾਵਨਿ ਤੁਧਨੋ ਵੀਰ ਕਰਾਰੇ ॥
ତୁମର ଗୁଣ ଗାନ ଯତୀ, ସତ୍ୟବାଦୀ ଓ ସନ୍ତୋଷ ବ୍ୟକ୍ତି ମଧ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି ଆଉ ଶୂରବୀର ମଧ୍ୟ ତୁମର ଗୁଣର ପ୍ରଶଂସା କରୁଛନ୍ତି।
ਇਕਿ ਦਾਤੇ ਇਕਿ ਭੇਖਾਰੀ ਜੀ ਸਭਿ ਤੇਰੇ ਚੋਜ ਵਿਡਾਣਾ ॥
ସଂସାରରେ କିଏ ଦାତା ବନିଛି, କିଏ ଭିକ୍ଷୁର ରୂପ ନେଇଛି, ହେ ପରମାତ୍ମା! ଏହାସବୁ ତୁମର ହିଁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଗଣକ କୌତୁକ ଅଟେ।
ਧੂਪੁ ਮਲਆਨਲੋ ਪਵਣੁ ਚਵਰੋ ਕਰੇ ਸਗਲ ਬਨਰਾਇ ਫੂਲੰਤ ਜੋਤੀ ॥੧॥
ମଳୟ ପର୍ବତ ଆଡୁ ଆସୁଥିବା ଚନ୍ଦନର ସୁଗନ୍ଧ ଧୂପ ସମାନ ଅଟେ, ବାୟୁ ଚୱ୍ନର ପରି, ସମସ୍ତ ବନସ୍ପତି ଯେଉଁ ଫୁଲ ଆଦି ଖେଳେ, ଜ୍ୟୋତି ସ୍ୱରୂପ ଅକାଳ-ପୁରୁଷଙ୍କ ଆରତି ପାଇଁ ସମର୍ପିତ ଅଟେ। ॥1॥
ਭੀ ਤੇਰੀ ਕੀਮਤਿ ਨਾ ਪਵੈ ਹਉ ਕੇਵਡੁ ਆਖਾ ਨਾਉ ॥੪॥੨॥
ତାହାହେଲେ ମଧ୍ୟ ତୋର ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ କରିପାରିବି ନାହିଁ, ତୋର ନାମକୁ ମୁଁ କେତେ ମହାନ କଥନ କରୁ, ଅର୍ଥାତ ତୋର ନାମର ମହିମା ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରିବା କଠିନ ଅଟେ।॥4॥2॥
ਹੁਕਮੁ ਸੋਈ ਤੁਧੁ ਭਾਵਸੀ ਹੋਰੁ ਆਖਣੁ ਬਹੁਤੁ ਅਪਾਰੁ ॥
ହେ ଅନନ୍ତ ପରମେଶ୍ଵର! ତୁମର ଇଚ୍ଛାରେ ସାଂସାରିକ କ୍ରିୟା ପାଇଁ ଆଦେଶ ହୋଇଥାଏ, ଅନ୍ୟ ନିରର୍ଥକ କଥା କହିବା ନିଷ୍ଫଳ ଅଟେ।
ਦਰਿ ਘਰਿ ਢੋਈ ਨ ਲਹੈ ਦਰਗਹ ਝੂਠੁ ਖੁਆਰੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ପତି ଠାରେ ବିମୁଖ ହେବା ସ୍ତ୍ରୀକୁ ଘର ନ ମିଳିବା ଭଳି ନିରଙ୍କାରଙ୍କ ବିମୁଖ ହେଲେ ପରଲୋକରେ ମଧ୍ୟ ଅପମାନିତ ହେବାକୁ ପଡେ॥1॥ରୁହ॥