ગુરૂ ગ્રંથ સાહિબ, જે આદિ ગ્રંથ તરીકે પણ ઓળખાય છે, સિખધર્મનું મુખ્ય પવિત્ર ગ્રંથ છે. આ ગ્રંથ ગુરૂ અર્જન દ્વારા સંકલિત થયું હતું, જે સિખધર્મના પાંચમ ગુરુ હતા. 1604 માં અમ્રિતસરના હરિમંદર સાહિબમાં પ્રથમ વિસ્થારિત કરવામાં આવ્યું હતું, આ ગ્રંથ આધ્યાત્મિક જ્ઞાનનો સાર અને સમગ્ર માનવતાને માર્ગદર્શન આપતું માનવામાં આવે છે.
ગુરૂ ગ્રંથ સાહિબમાં 1,430 પેજ છે અને તેમનાં અંદર ભગવાનનું સ્વરૂપ, સત્યની જીવનશૈલીની મહત્તતા, ભગવાનનાં નામનાં ધ્યાનની મહત્તતા અને અશ્વાસની અને રિટ્યુઅલ્સ અને અંધશ્રદ્ધાની નિષેધ જેવા વિવિધ વિષયો આવે છે.
ਮਨ ਕਾਮਨਾ ਤੀਰਥ ਜਾਇ ਬਸਿਓ ਸਿਰਿ ਕਰਵਤ ਧਰਾਏ ॥
તે પોતાની મનોકામના માટે તીર્થ-સ્થાન પર જઈને પણ વસે છે, પોતાના માથાને આરાની નીચે પણ રખાવે છે,
ਧੰਧਾ ਕਰਤਿਆ ਨਿਹਫਲੁ ਜਨਮੁ ਗਵਾਇਆ ਸੁਖਦਾਤਾ ਮਨਿ ਨ ਵਸਾਇਆ ॥
સાંસારિક કાર્ય કરતા મનુષ્ય પોતાનું જીવન નિષ્ફળ જ ગુમાવી દે છે અને સુખના દાતા પરમાત્માને પોતાના મનમાં વસાવતો નથી.
ਵਿਣੁ ਨਾਵੈ ਸਭਿ ਭਰਮਦੇ ਨਿਤ ਜਗਿ ਤੋਟਾ ਸੈਸਾਰਿ ॥
નામથી વિહીન બધા મનુષ્ય રોજ ભટકતા જ રહે છે અને સંસારમાં તેની ક્ષતિ જ થતી રહે છે.
ਇਉ ਗੁਰਮੁਖਿ ਆਪੁ ਨਿਵਾਰੀਐ ਸਭੁ ਰਾਜੁ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਕਾ ਲੇਇ ॥
આ રીતે પોતાના આત્માભિમાનને મટાડીને ગુરુમુખ આખા વિશ્વનું શાસન પ્રાપ્ત કરી લે છે.
ਨਾਨਕ ਜਿ ਗੁਰਮੁਖਿ ਕਰਹਿ ਸੋ ਪਰਵਾਣੁ ਹੈ ਜੋ ਨਾਮਿ ਰਹੇ ਲਿਵ ਲਾਇ ॥੨॥
હે નાનક! ગુરુમુખ જે કંઈ પણ કરે છે તે સ્વીકાર્ય છે, ત્યારથી તેના સુર પરમાત્માના નામમાં જ લાગી રહે છે ॥૨॥
ਪਿਰ ਕੀ ਸਾਰ ਨ ਜਾਣਈ ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਪਿਆਰੁ ॥
તે તો પોતાના પ્રભુના મહત્વને જાણતી નથી અને દ્વૈતભાવના સ્નેહમાં જ લાગેલી રહે છે
ਤੁਧੁ ਆਪੇ ਸਿਸਟਿ ਸਿਰਜੀਆ ਆਪੇ ਫੁਨਿ ਗੋਈ ॥
તું પોતે જ સૃષ્ટિ-રચના કરે છે અને પોતે જ અંતે તેનો વિનાશ કરે છે
ਇਕ ਬਸਤੁ ਅਗੋਚਰ ਲਹੀਐ ॥
એક વસ્તુ શોધવા અગોચર વસ્તુ શોધવા માટે
ਰਾਜ ਭੁਇਅੰਗ ਪ੍ਰਸੰਗ ਜੈਸੇ ਹਹਿ ਅਬ ਕਛੁ ਮਰਮੁ ਜਨਾਇਆ ॥
જેમ અંધારામાં દોરીને સાપ સમજવાનો પ્રસંગ છે તેમ જ હું ભૂલેલો હતો પરંતુ હવે તે મને તફાવત કહી દીધો છે
ੴ ਸਤਿ ਨਾਮੁ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਨਿਰਭਉ ਨਿਰਵੈਰੁ ਅਕਾਲ ਮੂਰਤਿ ਅਜੂਨੀ ਸੈਭੰ ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે બધી જગ્યાએ વ્યાપ્ત છે ભય રહિત છે વેર હિત છે જેનું સ્વરૂપ કાળથી પરે છે, જે યોનિઓમાં નથી ભટકતો જેનો પ્રકાશ તેની મેળાએ છે અને જે સદગુરૂની કૃપાથી મળે છે
