ગુરુ ગ્રંથ સાહિબ સિખિસમાં પ્રધાન ધાર્મિક ગ્રંથ છે; તે પરમેશ્વરનું છેલ્લું વ્યાખ્યાન, શાસ્ત્ર અને ચાલક માનવ અને જીવન સાંગ્રહીત છે. 1604 માં ગુરુ અરજન, પાંચમું સિખ ગુરુ, તેને તૈયાર કર્યું હતું. તે સિખ ગુરુઓના સ્તોત્રો સાથે વિવિધ ધાર્મિક અને સાંસ્કૃતિક પ્રમુખોના સંગ્રહો છે. આ ગ્રંથ 1,430 પૃષ્ઠો (અંગ)થી બનાવવામાં આવેલ છે, જે જીવન અને આધ્યાત્મિકતાના વિવિધ આયામને પ્રતિષ્ઠા આપે છે, જેમણે પરમેશ્વરની ભક્તિ, સત્ય અને નૈતિક જીવન, અને એક માનવતા પર જોર આપે છે.
ગુરુ ગ્રંથ સાહિબ ગુરમુખી લિપિમાં લખાયું હોય છે અને તેમને સિખ ગુરુઓ, અન્ય સંતો, અને વિવિધ મૂળપંથી કવિઓના ગ્રંથો સહિત સમાવેશ થાય છે, જેમણે દિવ્ય એકતા, પ્રેમ અને દયાનું સંદેશ મારફતે શક્તિશાળી લેખની હોય છે. તે 1,430 પૃષ્ઠો (અંગ)માં વહેંચવામાં આવેલ છે અને સંગીતમાં રાગ કહેવામાં આવેલ માપદંડના આધારે સ્થિત કરવામાં આવેલ છે.
ਜਨਮ ਜਨਮ ਕੇ ਕਿਲਬਿਖ ਦੁਖ ਕਾਟੇ ਆਪੇ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਈ ॥ ਰਹਾਉ ॥
તે તેના જન્મ-જન્માંતરોના પાપ તેમજ કષ્ટ મિટાવી દે છે અને તેને પોતે જ પોતાની સાથે મળાવી લે છે ॥વિરામ॥
ਸਬਦਿ ਮਰਹੁ ਫਿਰਿ ਜੀਵਹੁ ਸਦ ਹੀ ਤਾ ਫਿਰਿ ਮਰਣੁ ਨ ਹੋਈ ॥
ગુરુના શબ્દ મગ્ન થઈને અહંકારને મારીશ તો પછી હંમેશા જ જીવંત રહીશ અને પછી બીજી વાર મૃત્યુ થશે નહીં.
ਜਿਉ ਆਪਿ ਚਲਾਏ ਤਿਉ ਚਲੀਐ ਪਿਆਰੇ ਜਿਉ ਹਰਿ ਪ੍ਰਭ ਮੇਰੇ ਭਾਇਆ ॥
હે પ્રેમાળ! જેમ તે પોતે ચલાવે છે, તેમ જ અમે ચાલીએ છીએ, જેમ મારા હરિ-પ્રભુને સારું લાગે છે.
ਜਿਸ ਨੋ ਦਾਤਿ ਕਰਹਿ ਸੋ ਪਾਏ ਜਨ ਨਾਨਕ ਅਵਰੁ ਨ ਕੋਈ ॥੫॥੯॥
હે પ્રભુ! નાનકનું કહેવું છે કે જેને તું દાન આપે છે, તે જ આને પ્રાપ્ત કરે છે. બીજો કોઈ નહિ જે આને તારા વગર પ્રાપ્ત કરી લે ॥૫॥૯॥
ਨਾਨਕ ਕਉ ਗੁਰੁ ਪੂਰਾ ਭੇਟਿਓ ਸਗਲੇ ਦੂਖ ਬਿਨਾਸੇ ॥੪॥੫॥
નાનકનો સંપૂર્ણ ગુરૂથી મેળાપ થઈ ગયો છે અને તેના બધા દુઃખ-કલેશ નષ્ટ થઈ ગયા છે ॥૪॥૫॥
ਪਾਵ ਮਲੋਵਾ ਮਲਿ ਮਲਿ ਧੋਵਾ ਇਹੁ ਮਨੁ ਤੈ ਕੂ ਦੇਸਾ ॥
હું તારા પગની માલીશ કરું અને સારી રીતે ઘસી-ઘસીને તેને ધોવ છું. હું આ મન તને જ અર્પણ કરું છું.
ਅਨਦੁ ਭਇਆ ਪੇਖਤ ਹੀ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰਤਾਪ ਪੁਰਖ ਨਿਰਬਾਣੀ ॥੪॥੭॥੧੮॥
નિર્લિપ્ત પરમાત્માનો તેજ-પ્રતાપ જોઇને નાનકના મનમાં આનંદ ઉત્પન્ન થઈ ગયો ॥૪॥૭॥૧૮॥
ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਅਪੁਨੋ ਕਰਿ ਲੀਨਾ ਮਨਿ ਵਸਿਆ ਅਬਿਨਾਸੀ ॥੨॥
તેને પોતાની કૃપા કરીને મને પોતાનો બનાવી લીધો છે અને અવિનાશી પ્રભુ મારા મનમાં નિવાસ કરી ગયો છે ॥૨॥
ਤਿਨ ਕੀ ਧੂਰਿ ਨਾਨਕੁ ਦਾਸੁ ਬਾਛੈ ਜਿਨ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਰਿਦੈ ਪਰੋਈ ॥੨॥੫॥੩੩॥
દાસ નાનક તેની ચરણ-ધૂળની ઈચ્છા કરે છે, જેને હરિનું નામ પોતાના હૃદયમાં પરોવેલ છે ॥૨॥૫॥૩૩॥
ਪਾਰਬ੍ਰਹਮਿ ਪ੍ਰਭਿ ਕਿਰਪਾ ਧਾਰੀ ਅਪਣਾ ਬਿਰਦੁ ਸਮਾਰਿਆ ॥੧॥
પરબ્રહ્મ-પ્રભુએ પોતાની કૃપા કરી છે અને પોતાના જન્મજાત સ્વભાવનું પાલન કર્યું છે ॥૧॥
