“ગુરુ ગ્રંથ સાહિબ જી સીખ ધર્મમાં મુખ્ય ધાર્મિક શાસ્ત્ર છે અને કદાચ સીખો માટે શાશ્વત ગુરુ છે. તે વિવિધ અને વ્યાપક સંગ્રહ છે ભજનો અને કવિતાઓનો, જે સીખ ગુરુઓ અને અન્ય મહાન સંતો અને કવિઓ દ્વારા રચાયેલ છે, જેઓ વિવિધ સંસ્કૃતિક પૃષ્ઠભૂમિ ધરાવતા હતા. આનું સંપાદન ૧૬૦૪ માં પાંચમા સીખ ગુરુ, ગુરુ અર્જન દેવ જી દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું, અને પછી દસમા સીખ ગુરુ, ગુરુ ગોવિંદ સિંહ જી દ્વારા વિસ્તૃત કરવામાં આવ્યું.
ગ્રંથ સાહિબ જી એ ૧૪૩૦ પાનાંવાળું પુસ્તક છે, જેમાં ગુર્મુખી લિપિમાં લખાયેલું લખાણ છે. તેમાં છ સીખ ગુરુઓના ભજનો (શબદ)નો સમાવેશ થાય છે: ગુરુ નાનક દેવ જી, ગુરુ અંગદ દેવ જી, ગુરુ અમરદાસ જી, ગુરુ રામદાસ જી, ગુરુ અર્જન દેવ જી, અને ગુરુ તેઘ બહાદુર જી. આ ઉપરાંત, તેમાં હિન્દુ અને મુસ્લિમ સંતો જેમ કે કબીર, ફરીદ, નામદેવ, રવિદાસ વગેરેનું યોગદાન છે, જે આ આધ્યાત્મિકતા અને ભક્તિના સર્વવ્યાપક સ્વરને સૂચવે છે.”
ਜੀਵਨੈ ਕੀ ਆਸ ਕਰਹਿ ਜਮੁ ਨਿਹਾਰੈ ਸਾਸਾ ॥
વૃદ્ધ થઈને તું હજી પણ તું હજી જીવવાની આશાઓ બનાવી રહ્યો છે અને ત્યાં યમ તારા શ્વાસ પર નજર રાખીને બેસેલ છે તારા શ્વાસ ગણી રહ્યો છે કે ક્યારે સમાપ્ત થાય.
ਲੇ ਰਾਖਿਓ ਰਾਮ ਜਨੀਆ ਨਾਉ ॥੧॥
મારા સત્સંગીઓએ આ જીવને પોતાની અસર હેઠળ લાવીને આ કામ રામની દાસી રાખી દીધું ॥૧॥
ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਜਿ ਚੀਨ੍ਹ੍ਹਸੀ ਆਸਾ ਤੇ ਨ ਭਾਵਸੀ ॥
જે મનુષ્ય પરમાત્માની સાથે જાણ-ઓળખ બનાવી લે છે જે સંત-જનોએ પ્રભુને સ્મરણ કર્યા છે તેને બીજી-બીજી આશાઓ સારી લાગતી નથી.
ਰੇ ਚਿਤ ਚੇਤਸਿ ਕੀ ਨ ਦਯਾਲ ਦਮੋਦਰ ਬਿਬਹਿ ਨ ਜਾਨਸਿ ਕੋਈ ॥
હે મન! તું દયાળુ દામોદર પ્રભુને યાદ કેમ કરતો નથી? પ્રભુ સિવાય કોઈ બીજા સહારાની ઉમ્મીદ ના રાખ
ਧ੍ਰਿਗੁ ਇਵੇਹਾ ਜੀਵਣਾ ਜਿਤੁ ਹਰਿ ਪ੍ਰੀਤਿ ਨ ਪਾਇ ॥
એવા જીવનને તો ધિક્કાર છે જેમાં હરિ સાથે પ્રીતિ લગતી નથી
ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਜੇਤਾ ਪੜਹਿ ਪੜਤ ਗੁਣਤ ਸਦਾ ਦੁਖੁ ਹੋਈ ॥੧॥
જે કંઈ પણ તું દ્વૈતભાવ દ્વારા વાંચે છે આવી રીતે વાંચવા તેમજ વિચાર કરવાથી તને હંમેશા દુઃખ મળે છે ॥૧॥
ਜਾ ਹਰਿ ਪ੍ਰਭ ਭਾਵੈ ਤਾ ਗੁਰਮੁਖਿ ਮੇਲੇ ਜਿਨ੍ਹ੍ਹ ਵਚਨ ਗੁਰੂ ਸਤਿਗੁਰ ਮਨਿ ਭਾਇਆ ॥
જ્યારે હરિ-પ્રભુને સારા લાગે છે ત્યારે તે ગુરુમુખોથી મેળવી દે છે જેના મનને ગુરુ-સદગુરૂની વાણી મધુર લાગે છે
ਖਾਵਹੁ ਖਰਚਹੁ ਤੋਟਿ ਨ ਆਵੈ ਹਲਤ ਪਲਤ ਕੈ ਸੰਗੇ ॥
આ નામ રૂપી ધન ને ખાવાથી તેમજ ખર્ચ કરવાથી પણ ઓછું થતું નથી તથા આગળ લોક-પરલોકમાં પણ હંમેશા સાથે રહે છે
ਜਿਸ ਕਾ ਸਾ ਤਿਨ ਹੀ ਰਖਿ ਲੀਆ ਸਗਲ ਜੁਗਤਿ ਬਣਿ ਆਈ ॥
હું જે પ્રભુનો સેવક બન્યો હતો તેને જ મારી રક્ષા કરેલી છે અને મારી બધી ઉક્તિઓ સંપન્ન થઈ ગઈ છે
ਕੇਸ ਸੰਗਿ ਦਾਸ ਪਗ ਝਾਰਉ ਇਹੈ ਮਨੋਰਥ ਮੋਰ ॥੧॥
પોતાના વાળ થી હું તારા સેવકોના ચરણ સાફ કરું અર્થાત તેની સેવા કરું આ જ મારા જીવનનું મનોરથ છે ॥૧॥
