ગુરુ ગ્રંથ સાહિબ એ એક સંગ્રહ છે જેમણા સિખ ગુરુઓ અને વિવિધ પ્રાંતોના સંતોના ગીતો અને ભજનો જોવા મળતા હોય છે, જેને અંતમાં ગુરુ ગોબિંદ સિંહ, દસમા સિખ ગુરુ, દ્વારા 1708 માં હાલની રૂપરેખામાં સંકલન કરવામાં આવ્યું હતું. આવું ઓળખાય છે કે ‘પાંચમું સંસ્કરણ’, જે ગુરુ અર્જન, પાંચમા સિખ ગુરુ, દ્વારા 1604 માં તેમના અગાઉના સંકલનને જોડે છે, તથા વધુ ભજનો જોડવામાં આવ્યા છે. આમંત્રિત હોવું પરમેશ્વર એક છે; પરમેશ્વરનું નામ ધ્યાન કરવું છે. જીવન સત્ય, દયા, અને સેવાને મુજબ જીવવું છે. આ સમાજ ધર્મ માટે સિખો માટે ગુરુ ગ્રંથ સાહિબ એ તેમનો શાશ્વત ગુરુ છે. આ એક ભજનોનો સંગ્રહ છે, જેમણે તેમના રાગો અને સંગીત માપને આધારે વ્યવસ્થિત કરેલો છે, અને તેમના વિશેષ આધ્યાત્મિક સંદેશો, નૈતિક માર્ગદર્શનો અને સમકાલીન સામાજિક રીતિનોકીય અને આત્મીય વ્યાખ્યાઓને સમાવતા હશે. આવા કારણે, ટેક્સ્ટ માત્ર ધાર્મિક શાસ્ત્ર તરીકે કાર્ય કરે છે પરંતુ વિશ્વમાં લાખો સિખોને પ્રેરિત અને માર્ગદર્શિત કરે છે.
ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਦੇਖੁ ਜੈਸੇ ਹਰਿਚੰਦਉਰੀ ਇਕੁ ਰਾਮ ਭਜਨੁ ਲੈ ਲਾਹਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તમારી આંખોથી જુઓ કે આ વસ્તુઓ રાજા હરિચંદની નગરી જેવી છે, તો એક રામની પૂજાનો લાભ મેળવો. 1 ॥ રહો
ਘੂਮਨ ਘੇਰ ਅਗਾਹ ਗਾਖਰੀ ਗੁਰ ਸਬਦੀ ਪਾਰਿ ਉਤਰੀਐ ਰੇ ॥੨॥
આમ અનેક વિકારોની ભટકણ-ફેલાવો ચાલી રહી છે આ અથાહ છે આમાંથી પાર થવું ખુબ મુશ્કેલ છે. હા હે ભાઈ! ગુરુના શબ્દ દ્વારા જ આમાંથી પાર થઈ શકાય છે ॥૨॥
ਤਨੁ ਧਨੁ ਤੇਰਾ ਤੂੰ ਪ੍ਰਭੁ ਮੇਰਾ ਹਮਰੈ ਵਸਿ ਕਿਛੁ ਨਾਹਿ ॥
હે પ્રભુ! મારૂં આ શરીર, મારું આ ધન, બધું જ તારું જ દીધેલું છે તું જ મારો માલિક છે. અમે જીવ પોતાના પ્રયત્નથી તારું નામ જપવાને યોગ્ય પણ નથી અમારા વશમાં કાંઈ પણ નથી.
ਪ੍ਰਭ ਸੰਗਿ ਮਿਲੀਜੈ ਇਹੁ ਮਨੁ ਦੀਜੈ ॥
પરંતુ હે ભાઈ! આ પ્રેમનું મૂલ્ય પણ દેવું પડે છે પ્રભુના ચરણોમાં ત્યારે જ મળી શકાય છે જો પોતાનું આ મન તેના હવાલે કરી દે આ વાત પરમાત્માની કૃપાથી જ થઈ શકે છે
ਬਿਨਸਿ ਨ ਜਾਇ ਮਰਿ ਹਾਂ ॥
હે મન! તે પરમાત્માથી પ્રેમ નાખ જે ક્યારેય નાશ થતો નથી જે ના જન્મે છે ના મરે છે.
ਸਭਿ ਜਪ ਸਭਿ ਤਪ ਸਭ ਚਤੁਰਾਈ ॥
જે મનુષ્ય બધા જપ કરે છે બધા તપ સાધે છે શાસ્ત્ર વગેરેને સમજવા માટે દરેક પ્રકારની સમજદારી તેમજ બુદ્ધિનું પ્રદર્શન પણ કરે છે.
ਕੰਚਨ ਕਾਇਆ ਜੋਤਿ ਅਨੂਪੁ ॥
જે પરમાત્મા શુદ્ધ સોના જેવી પવિત્ર હસ્તીવાળો છે જે ફક્ત પ્રકાશ જ પ્રકાશ છે જેના જેવું બીજું કોઈ નથી
ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਰਾਮ ਨਾਮੁ ਕਤ ਲਹੀਐ ॥
જે મનુષ્ય શરીરના નાશ થવા પછી પણ પોતાની સાથે લઈ જઈ શકે છે પરંતુ પરમાત્માનું નામ-ધન ગુરુ વગર કોઈ બીજાથી મળી શકતું નથી.
ਥਾਨ ਮੁਕਾਮ ਜਲੇ ਬਿਜ ਮੰਦਰ ਮੁਛਿ ਮੁਛਿ ਕੁਇਰ ਰੁਲਾਇਆ ॥
પરંતુ તેના આક્રમણ કર્યા પછી પણ તેના જાદુ-ટોણાની શક્તિ પ્રદર્શન છતાં પણ કોઈ તફાવત પડ્યો નહિ ઉલટાનું મુઘલો દ્વારા લગાવેલી આગથી પાક્કા જગ્યા-મકાન પાક્કા મહેલ પણ સળગીને રાખ થઈ ગયા.
ਠਗਿ ਮੁਠੀ ਕੂੜਿਆਰ ਬੰਨ੍ਹ੍ਹਿ ਚਲਾਈਐ ॥੭॥
અસત્યની વ્યાપારણ જીવ-સ્ત્રી મમતા-મોહમાં જ ઠગાઈ જાય છે લૂંટાઈ જાય છે મોહની ફાંસીમાં બંધાયેલી જ અહીંથી પરલોક તરફ મોકલી દેવામાં આવે છે ॥૭॥
