શાસ્ત્રમાં સમાવિષ્ટ સંગીતો પણ છે જે સૃષ્ટિને મહિમા આપે છે અને પ્રતિભાવની ઉપસ્થિતિને પ્રતિભાવિત કરે છે. તે યાદ કરાવે છે કે સામર્થ્યપૂર્ણ અસ્તિત્વ પ્રકૃતિનો સાથે આપે છે અને સમાજિક ન્યાય અને સમાનતાને માગે છે. આપણા બધા શિક્ષાઓથી માટે, ગુરૂ ગ્રંથ સાહિબ ખરેખર એવી ધાર્મિક પુસ્તક અને નૈતિક-નૈતિક મૂલ્યોની મહાન જીવંત સ્રોત બની છે જે સિખિસમ અને સત્યારાધકોને વિશ્વમાં કદાચ વિભ્રાંતિ કરાવવા માટે સતત વાયબ્રેટ કરતી છે.
ગુરુ ગ્રંથ સાહિબ 1,430 પૃષ્ઠોનો સમાવેશ કરે છે અને તે વિષયોની વિશાળ શ્રેણીને આવરી લે છે, જેમાં ભગવાનની પ્રકૃતિ, સત્ય જીવનનું મહત્વ, ભગવાનના નામ પર ધ્યાનનું મૂલ્ય અને અંધશ્રદ્ધા અને ધાર્મિક વિધિઓનો અસ્વીકાર શામેલ છે.
ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ਲਗਿ ਦਾਸਹ ਪਾਇ ॥
એને પ્રભુના ભક્તોના ચરણોમાં પડીને આધ્યાત્મિક આનંદ મેળવ્યો છે.
ਕਵਨ ਗੁਨ ਪ੍ਰਾਨਪਤਿ ਮਿਲਉ ਮੇਰੀ ਮਾਈ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
હે માં! હું ક્યાં ગુણોના બળ પર પોતાની જીવાત્માનાં માલિક પ્રભુને મળી શકું? મારામાં તો કોઈ પણ ગુણ નથી ॥૧॥ વિરામ॥
ਕਰਿ ਕਰਿ ਹਾਰਿਓ ਅਨਿਕ ਬਹੁ ਭਾਤੀ ਛੋਡਹਿ ਕਤਹੂੰ ਨਾਹੀ ॥
હે પિતા પ્રભુ! આ પાંચેય યોજનાઓથી બચવા માટે હું અનેક બીજા કેટલાય પ્રકારના પ્રયત્ન કરી કરીને થાકી ગયો છું. આ કોઈ રીતે પણ મારો છુટકારો નથી કરતા
ਦੀਖਿਆ ਗੁਰ ਕੀ ਮੁੰਦ੍ਰਾ ਕਾਨੀ ਦ੍ਰਿੜਿਓ ਏਕੁ ਨਿਰੰਕਾਰਾ ॥੧॥
મેં પોતાના ગુરુનો ઉપદેશ પોતાના હૃદયમાં દૃઢ કરી લીધો છે, આ જ મારા માટે કાનોની મુન્દ્રા, જે જોગી લોકો પહેરે છે, હું એક નિરંકારને હંમેશા પોતાના હૃદયમાં વસાવું છું ૧
ਈਹਾ ਊਹਾ ਸਰਬ ਸੁਖਦਾਤਾ ਸਗਲ ਘਟਾ ਪ੍ਰਤਿਪਾਰੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તે પરમાત્મા આ લોકમાં અને પરલોકમાં, બધા જીવોને સુખ આપનાર છે અને બધા શરીરનું પાલન કરનાર છે ॥૧॥વિરામ॥
ਸਾਧਸੰਗਤਿ ਮਿਲਿ ਹਰਿ ਰਵਹਿ ਸੇ ਗੁਣੀ ਗਹੀਰ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
જે મનુષ્ય સાધુ-સંગતમાં બેસીને પરમાત્માનું નામ સ્મરણ કરે છે, તે ગુણોના માલિક બની જાય છે, તે ગાઢ જીગરવાળા બની જાય છે ॥૧॥વિરામ॥
ਓੁਹੀ ਪੀਓ ਓੁਹੀ ਖੀਓ ਗੁਰਹਿ ਦੀਓ ਦਾਨੁ ਕੀਓ ॥
હે જોગી! મેં તે નામ-રસ જ પીધું છે, તે નામનો નશો પીને જ હું મસ્ત થઈ રહ્યો છું. ગુરુએ મને આ નામ રસ આપ્યું છે, મને આ દાન દીધું છે.
ਭਰਮ ਮੋਹ ਕਛੁ ਸੂਝਸਿ ਨਾਹੀ ਇਹ ਪੈਖਰ ਪਏ ਪੈਰਾ ॥੨॥
હે ભાઈ! માયા માટે ભટકનને કારણે માયાના મોહને કારણે જીવને કોઈ સારી વાત નથી સુઝતી.આના પગમાં માયાના મોહના અવરોધો, સાંકળો પડેલી છે, જેમ ગધેડા વગેરેને સરસ ઢોંગ અવરોધ નાખવામાં આવે છે, ॥૨॥
ਇਕੁ ਅਧੁ ਨਾਇ ਰਸੀਅੜਾ ਕਾ ਵਿਰਲੀ ਜਾਇ ਵੁਠੀ ॥੩॥
કોઈ દુર્લભ મનુષ્ય પરમાત્માના નામમાં રસ લેનાર છે, કોઈ એકાદ હૃદય-સ્થળ જ કૃપા પાત્ર મળે છે ॥૩॥
ਦੁਰਲਭ ਦੇਹ ਪਾਇ ਮਾਨਸ ਕੀ ਬਿਰਥਾ ਜਨਮੁ ਸਿਰਾਵੈ ॥
હે મા! આ મન એવા કુમાર્ગ પર પડેલું છે કે ખૂબ મુશ્કેલીથી મળી શકનાર મનુષ્ય શરીર પ્રાપ્ત કરીને પણ આ જન્મને વ્યર્થ ગુજારી રહ્યા છે.
