ગુરૂ ગ્રંથ સાહિબજી સિખ ગુરુઓ: ગુરૂ નાનક દેવજી, ગુરૂ અંગદ દેવજી, ગુરૂ અમર દાસ જી, ગુરૂ રામ દાસ જી, અને ગુરૂ તેગ બહાદુર જી ના શિક્ષાઓ અને સંગ્રહોને સમાવિષ્ટ કરે છે. તેમજ તેથી વધુ, તે હિંદુ અને મુસલમાન સંતોના લેખનોને શામેલ કરે છે, જે પ્રેમ, સમતા, અને ભગવાન પર આર્પણનો સારો સંદેશ આપે છે. આ ગ્રંથ ગુર્મુખી લિપિમાં લખાયું છે અને રાગાઓ તરફથી વિભાજિત કરવામાં આવે છે, જેમના પ્રતિ વિશિષ્ટ સંગીતમય ભાવ સંયુક્ત છે.
ગુરુ ગ્રંથ સાહિબને રોજાના પ્રાર્થના અને અવગણ કરવાના સમયે ગુરુદ્વારાઓમાં પાઠ કરવામાં આવે છે. આ સાહિબ સિખોને આધ્યાત્મિક માર્ગદર્શનની સ્ત્રોત પૂરે કરે છે, શાંતિ, દયા, અને એકતાને અર્પણ કરવામાં મદદ કરે છે. આ ગ્રંથ સેવાને બિના સ્વાર્થ અને સમાનતાને જોર આપે છે, અને આધ્યાત્મિક પ્રગતિને પ્રાપ્ત કરવામાં મદદ કરે છે. ગુરુ ગ્રંથ સાહિબ એવું કંઈ છે જેને માન્ય કરવું અને જગતભરમાં રહેવાના સિખોને માર્ગદર્શન કરવામાં મદદ કરે છે.
ਮਾਇਆ ਮੋਹੁ ਇਸੁ ਮਨਹਿ ਨਚਾਏ ਅੰਤਰਿ ਕਪਟੁ ਦੁਖੁ ਪਾਵਣਿਆ ॥੪॥
તેના મનને માયાનો મોહ નચાવી રહ્યો છે, તેની અંદર છલ છે, માત્ર બહાર જ રાસ વગેરેના સમયે પ્રેમ બતાવે છે અને તે દુઃખ મેળવે છે ।।૪।।
ਇਕਿ ਕੂੜਿ ਲਾਗੇ ਕੂੜੇ ਫਲ ਪਾਏ ॥
ઘણા જીવ એવા છે જે નાશવાન જગતના મોહમાં ફસાયેલા રહે છે, તે ફળ પણ તે જ પ્રાપ્ત કરે છે જેમનાથી સાથ તૂટી જાય છે
ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਵਸੈ ਘਟ ਅੰਤਰਿ ਆਪੇ ਵੇਖਿ ਵਿਖਾਲਣਿਆ ॥੮॥੨੬॥੨੭॥
હે નાનક! પરમાત્માની પોતાની જ કૃપાથી કોઈ ભાગ્યશાળી મનુષ્યના હૃદયમાં તેનું નામ વસે છે તે મનુષ્યમાં પ્રગટ થઈને પ્રભુ પોતે જ પોતાના સ્વરૂપનું દર્શન કરીને બીજા લોકોને દર્શન કરાવે છે ।।૮।।૨૬।।૨૭।।
ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਮਹਾ ਦੁਖੁ ਪਾਵਹਿ ॥
પરંતુ, તો પણ તે માયાના પ્રેમમાં ટકેલો રહે છે, ધાર્મિક પુસ્તકો વંચાતા હોવા છતાં પણ અહંકાર વગેરેનું ખુબ દુ:ખ સહન કરતો રહે છે.
ਤਿਸੁ ਰੂਪੁ ਨ ਰੇਖਿਆ ਘਟਿ ਘਟਿ ਦੇਖਿਆ ਗੁਰਮੁਖਿ ਅਲਖੁ ਲਖਾਵਣਿਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
તે પરમાત્માનું કોઈ ખાસ રૂપ નથી, કોઈ ખાસ ચક્ર ચિન્હ નથી વ્યક્ત કરી શકાતું, આમ તો તે દરેક શરીરમાં વસતો દેખાય છે. તે અદ્રશ્ય પ્રભુને ગુરુની શરણ પડીને જ સમજી શકાય છે ।।૧।।વિરામ।।
ਗੁਣ ਗਾਵਹਿ ਪੂਰਨ ਅਬਿਨਾਸੀ ਕਹਿ ਸੁਣਿ ਤੋਟਿ ਨ ਆਵਣਿਆ ॥੪॥
હે ભાઈ! પ્રભુના ગુણ અનંત છે કહેવાથી, સાંભળવાથી તેના ગુણોનો નાશ થઇ શકતો નથી ।।૪।।
ਹਰਿ ਜੇਠਿ ਜੁੜੰਦਾ ਲੋੜੀਐ ਜਿਸੁ ਅਗੈ ਸਭਿ ਨਿਵੰਨਿ ॥
જે હરિ આગળ બધા જીવ માથું નમાવે છે. જેઠ ના મહિના માં તેના ચરણોમાં જોડાવવું જોઈએ. જો હરિ સજ્જન થી જોડાઈ રહીએ તો તે કોઈ યમરાજ વગેરે ને આજ્ઞા નથી દેતા કે કોઈ બંધનને આગળ લગાવી લે.
ਅਠਸਠਿ ਤੀਰਥ ਸਗਲ ਪੁੰਨ ਜੀਅ ਦਇਆ ਪਰਵਾਨੁ ॥
અડસઠ તીર્થોનું સ્નાન, બધા પુણ્ય કર્મો, જીવો પર દયા કરવી જે ધાર્મિક કાર્યો માનેલા છે આ બધું સ્મરણમાં જ આવે છે પરમાત્મા કૃપા કરીને જે મનુષ્યને નામ જપવાનું દાન આપે છે
ਪਿਛੈ ਪਤਲਿ ਸਦਿਹੁ ਕਾਵ ॥
તેના મર્યા પછી પથ્થરો પર પિંડ ભરાવીને કાગડાને જ બોલાવે છે તે જીવને કાંઈ નથી પહોંચતું.
ਅਵਰੀ ਨੋ ਸਮਝਾਵਣਿ ਜਾਇ ॥
અને વધારે લોકોને શિક્ષા આપવા જાય છે કે અસત્ય ના બોલે
