“ગુરુ ગ્રંથ સાહિબ જી એ માત્ર એક શાસ્ત્ર નથી. તે ધારેમિક પ્રતિસ્થાનોના મર્યાદાઓ પાર કરનારી શાશ્વત જ્ઞાનની ધરોહર છે અને અંતિમ વાસ્તવિકતાના સામે માનવનું એકત્વ ઉપર ભરોસું મુકાવે છે. તે નૈતિકતા, ધર્મનો મહત્વ, સામાજિક ન્યાય, અને દેવનું પ્રકૃતિ વિશે મહાન શિક્ષાઓને જાહેરાત કરે છે—તે સૌંદર્યપૂર્ણ કવિતા અને ગીતાંતરના સંવેદનશીલ અભિવ્યક્તિ દ્વારા દર્શાવે છે કે દરેક જીવનવૃત્તિમાંથી શોધકોને દયા, વિનમ્રતા અને બિનહેમત સેવાના માર્ગ પર આમંત્રિત કરે છે.
ગુરુ ગ્રંથ સાહિબ 1,430 પૃષ્ઠોનું સંગ્રહ છે અને તેમના વિશાળ વિષયો પર આધારિત છે, જેમણે દેવનું પ્રકૃતિ, ઈમાનદાર જીવનના મહત્વ, દેવના નામ પર ધ્યાનની મહત્વતા, અને અસ્વીકારની અદ્ભુતો અને ક્રિયાકલાપોને જણાવે છે.”
ਗੁਰਿ ਪੂਰੈ ਨਾਮੁ ਦ੍ਰਿੜਾਇਆ ਹਰਿ ਮਿਲਿਆ ਹਰਿ ਪ੍ਰਭ ਨਾਉ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
સંપૂર્ણ ગુરુએ તેના હૃદયમાં પરમાત્માનું નામ મક્કમ કરી દીધું, તે મનુષ્યને પરમાત્મા મળી ગયા, પરમાત્માનું નામ મળી ગયું ।।૧।। વિરામ।।
ਸਰੈ ਸਰੀਅਤਿ ਕਰਹਿ ਬੀਚਾਰੁ ॥ ਬਿਨੁ ਬੂਝੇ ਕੈਸੇ ਪਾਵਹਿ ਪਾਰੁ ॥
જો મનુષ્ય ઈશ્વરના અનુયાયીઓ એ બતાવેલી ધાર્મિકં વિધિ વગેરેનો જ વિચાર કરે. તે જીવનનો સાચો હેતુ સમજ્યા વિના જીવનનો બીજો છેડો કેવી રીતે શોધી શકે છે?
ਗੁਰਮਤੀ ਆਪੁ ਪਛਾਣਿਆ ਰਾਮ ਨਾਮ ਪਰਗਾਸੁ ॥
ગુરુની બુદ્ધિ લઈને તે પોતાની ઓળખ કરે છે અને હરિના નામનો તેની અંદર પ્રકાશ થાય છે
ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਅਗਿਆਨੀ ਪੂਜਦੇ ਦਰਗਹ ਮਿਲੈ ਸਜਾਇ ॥
આથી માયાના પ્રેમમાં ફસાઈ રહીને જે મનુષ્ય પૂજા કરે છે, આ પૂજાનો તેને કોઈ લાભ મળતો નથી, દરબારમાં સજા જ મળે છે
ਸਦਾ ਰਾਵੇ ਪਿਰੁ ਆਪਣਾ ਸਚੈ ਪ੍ਰੇਮਿ ਪਿਆਰਿ ॥
જે ગુરુના શબ્દ દ્વારા સદગુરુના પ્રેમ પ્યારમાં હંમેશા પોતાના હરિ પતિની યાદનો આનંદ લે છે
ਕਹਤ ਕਬੀਰ ਛੋਡਿ ਬਿਖਿਆ ਰਸ ਇਤੁ ਸੰਗਤਿ ਨਿਹਚਉ ਮਰਣਾ ॥
કબીર કહે છે: હે પ્રાણી! માયાનો શોખ છોડી દે, આ રસોની સાથે લાગવાથી જરૂર આધ્યાત્મિક મૃત્યુ થાય છે
ੴ ਸਤਿਨਾਮੁ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਨਿਰਭਉ ਨਿਰਵੈਰੁ ਅਕਾਲ ਮੂਰਤਿ ਅਜੂਨੀ ਸੈਭੰ ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
એક શાશ્વત પરમાત્મા છે જે બધી જગ્યાએ વ્યાપ્ત છે ભય રહિત છે વેર હિત છે જેનું સ્વરૂપ કાળથી પરે છે, જે યોનિઓમાં નથી ભટકતો જેનો પ્રકાશ તેની મેળાએ છે અને જે સદગુરૂની કૃપાથી મળે છે
ਪਾਵ ਮਲੋਵਾ ਮਲਿ ਮਲਿ ਧੋਵਾ ਮਿਲਿ ਹਰਿ ਜਨ ਹਰਿ ਰਸੁ ਪੀਚੈ ਜੀਉ ॥੨॥
હું તેના પગ દબાઉ,તેના પગ ઘસી ઘસી ને ધોઉં, હરિના સેવકો ને જ મળી ને હરિનું નામ રસ પી શકાય છે ।।૨।।
ਥਿਰੁ ਸੁਹਾਗੁ ਵਰੁ ਅਗਮੁ ਅਗੋਚਰੁ ਜਨ ਨਾਨਕ ਪ੍ਰੇਮ ਸਾਧਾਰੀ ਜੀਉ ॥੪॥੪॥੧੧॥
હે દાસ નાનક! જે પરમાત્મા અગમ્ય પહોંચથી બહાર છે જેના સુધી જ્ઞાનેદ્રીયોની પહોંચ નથી. તે જીવ-સ્ત્રી નું હંમેશા કાયમ રહેવાવાળું સુહાગ-ભાગ્ય બની જાય છે, તે જીવ-સ્ત્રી ને તેના પ્રેમ નો આશરો હંમેશા મળી રહે છે ।।૪।।૪।।૧૧।।
ਸਚ ਘਰਿ ਬੈਸਿ ਰਹੇ ਗੁਣ ਗਾਏ ਨਾਨਕ ਬਿਨਸੇ ਕੂਰਾ ਜੀਉ ॥੪॥੧੧॥੧੮॥
હે નાનક! જે લોકો હંમેશા સ્થિર પ્રભુ ના ચરણોમાં ટકી રહે છે અને પ્રભુ ના ગુણ ગાય છે તેની અંદરથી માયા ના મોહ વાળા અસત્ય સંસ્કારનો નાશ થઈ જાય છે ।।૪।।૧૧।।૧૮।।
