Page 50
ਸਤਿਗੁਰੁ ਗਹਿਰ ਗਭੀਰੁ ਹੈ ਸੁਖ ਸਾਗਰੁ ਅਘਖੰਡੁ ॥
सतगुरु हे अथांग, अगाध आणि आनंदाचा सागर असून सर्व पापांचा नाश करणारे आहेत.
ਜਿਨਿ ਗੁਰੁ ਸੇਵਿਆ ਆਪਣਾ ਜਮਦੂਤ ਨ ਲਾਗੈ ਡੰਡੁ ॥
ज्या प्राण्याला आपल्या गुरूंच्या सेवेचे फळ मिळाले आहे त्याला यमदूतांकडून कधीच शिक्षा होत नाही, उलट तो मोक्ष प्राप्त करतो.
ਗੁਰ ਨਾਲਿ ਤੁਲਿ ਨ ਲਗਈ ਖੋਜਿ ਡਿਠਾ ਬ੍ਰਹਮੰਡੁ ॥
गुरूसारखा समर्थवान आणखी कोणी नाही, कारण मी हे संपूर्ण विश्वाचा शोध घेतला आहे.
ਨਾਮੁ ਨਿਧਾਨੁ ਸਤਿਗੁਰਿ ਦੀਆ ਸੁਖੁ ਨਾਨਕ ਮਨ ਮਹਿ ਮੰਡੁ ॥੪॥੨੦॥੯੦॥
सतगुरुंनी नामाचा खजिना उपलब्ध करून दिला आहे आणि त्याद्वारे नानकांना त्यांच्या मनातील आनंद प्राप्त झाला आहे. ॥४॥२०॥६०॥
ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥
श्रीरागु महला ५ ॥
ਮਿਠਾ ਕਰਿ ਕੈ ਖਾਇਆ ਕਉੜਾ ਉਪਜਿਆ ਸਾਦੁ ॥
व्यक्ती ऐहिक सुखाच्या चवीला खूप गोड समजतोआणि त्यांच्यात गुंततो पण नंतर त्याला कडू आणि वेदनादायक वाटतो.
ਭਾਈ ਮੀਤ ਸੁਰਿਦ ਕੀਏ ਬਿਖਿਆ ਰਚਿਆ ਬਾਦੁ ॥
मित्राशी मैत्री करून तुम्ही विनाकारण वाद निर्माण केलात आणि तुम्ही विनाकारण पापात गुंतलात.
ਜਾਂਦੇ ਬਿਲਮ ਨ ਹੋਵਈ ਵਿਣੁ ਨਾਵੈ ਬਿਸਮਾਦੁ ॥੧॥
या मैत्रीला, नात्याला अदृश्य होण्यास कधीही वेळ लागत नाही. परमेश्वराचे नाम सोडून सर्व काही मर्त्य आहे, माणूस दुःखात चिरडून जातो. ॥१॥
ਮੇਰੇ ਮਨ ਸਤਗੁਰ ਕੀ ਸੇਵਾ ਲਾਗੁ ॥
हे माझ्या मना! सतगुरुंच्या सेवेत तल्लीन राहा.
ਜੋ ਦੀਸੈ ਸੋ ਵਿਣਸਣਾ ਮਨ ਕੀ ਮਤਿ ਤਿਆਗੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
जगात जे काही दिसते ते नाशवंत होईल. हे प्राणी! तू तुझ्या मनाची हुशारी सोडून दे. ॥१॥ रहाउ ॥
ਜਿਉ ਕੂਕਰੁ ਹਰਕਾਇਆ ਧਾਵੈ ਦਹ ਦਿਸ ਜਾਇ ॥
हे मन इतकं दुष्ट किंवा क्रूरआहे की ते वेड्या कुत्र्यासारखं दहा दिशांना धावतं आणि भटकतं.
ਲੋਭੀ ਜੰਤੁ ਨ ਜਾਣਈ ਭਖੁ ਅਭਖੁ ਸਭ ਖਾਇ ॥
लोभी व्यक्ती, वाईट परिणामांविषयी नकळत, सर्वकाही घेतो. (सर्वकाही खातो, ते खाण्यायोग्य असेल किंवा नसेल)
ਕਾਮ ਕ੍ਰੋਧ ਮਦਿ ਬਿਆਪਿਆ ਫਿਰਿ ਫਿਰਿ ਜੋਨੀ ਪਾਇ ॥੨॥
वासना, क्रोध आणि अहंकार यांच्या नशेत गुंतलेले लोक पुन:पुन्हा जन्म आणि मृत्यूच्या चक्रात अडकतात.
ਮਾਇਆ ਜਾਲੁ ਪਸਾਰਿਆ ਭੀਤਰਿ ਚੋਗ ਬਣਾਇ ॥
(शिकारीप्रमाणे) परमेश्वराने मायाचे जाळे पसरवले आहे आणि त्यामध्ये त्याने आमिष (सांसारिक संपत्ती आणि सामर्थ्य) ठेवले आहे.
ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਪੰਖੀ ਫਾਸਿਆ ਨਿਕਸੁ ਨ ਪਾਏ ਮਾਇ ॥
हे माझ्या आई! लोभी पक्षी (प्राणी) त्याच्या आत अडकतो आणि बाहेर पडू शकत नाही.
ਜਿਨਿ ਕੀਤਾ ਤਿਸਹਿ ਨ ਜਾਣਈ ਫਿਰਿ ਫਿਰਿ ਆਵੈ ਜਾਇ ॥੩॥
ज्या निर्मात्याने त्याला निर्माण केले आहे त्याला माणूस ओळखत नाही आणि पुन्हा पुन्हा तो जन्म आणि मृत्यूच्या चक्रात भटकतो. ॥३॥
ਅਨਿਕ ਪ੍ਰਕਾਰੀ ਮੋਹਿਆ ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਇਹੁ ਸੰਸਾਰੁ ॥
मायेने या जगाला विविध मार्गांनी आणि अनेक प्रकारे मोहित केले आहे.
ਜਿਸ ਨੋ ਰਖੈ ਸੋ ਰਹੈ ਸੰਮ੍ਰਿਥੁ ਪੁਰਖੁ ਅਪਾਰੁ ॥
ज्याचे रक्षण अफाट आणि सामर्थ्यवान अकालपुरुषांनी केले आहे, तोच अस्तित्वाचा सागर पार करतो.
ਹਰਿ ਜਨ ਹਰਿ ਲਿਵ ਉਧਰੇ ਨਾਨਕ ਸਦ ਬਲਿਹਾਰੁ ॥੪॥੨੧॥੯੧॥
हे नानक, मी परमेश्वराच्या भक्तीमुळे अस्तित्त्वाचा सागर ओलांडून गेलेल्या परमेश्वराच्या भक्तांचा मी सदैव भक्त आहे. ॥४॥२१॥९१॥
ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੨ ॥
श्रीरागु महला ५ घरु २ ॥
ਗੋਇਲਿ ਆਇਆ ਗੋਇਲੀ ਕਿਆ ਤਿਸੁ ਡੰਫੁ ਪਸਾਰੁ ॥
गुराखी (मानवी) खूप कमी कालावधीसाठी हिरव्या कुरणात (हे जग) येतो. एखाद्याने एखाद्याच्या खोट्या (अल्पायुषी) मालमत्तेचे प्रदर्शन का केले पाहिजे?
ਮੁਹਲਤਿ ਪੁੰਨੀ ਚਲਣਾ ਤੂੰ ਸੰਮਲੁ ਘਰ ਬਾਰੁ ॥੧॥
हे प्राणी! जेव्हा या जगात तुमचा काळ संपेल, तेव्हा तुम्हाला येथून निघून जावे लागेल. म्हणून आपल्या वास्तविक निवासस्थानाला म्हणजे परमेश्वराच्या चरणांचे स्मरण करा.
ਹਰਿ ਗੁਣ ਗਾਉ ਮਨਾ ਸਤਿਗੁਰੁ ਸੇਵਿ ਪਿਆਰਿ ॥
हे माझ्या मना! परमेश्वराची स्तुती करा आणि सतगुरुंची प्रेमाने सेवा करण्याचे फळ मिळवा.
ਕਿਆ ਥੋੜੜੀ ਬਾਤ ਗੁਮਾਨੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
थोड्याच काळासाठी मिळालेल्या या जीवनाचा तुला अभिमान का आहे? ॥१॥ रहाउ॥
ਜੈਸੇ ਰੈਣਿ ਪਰਾਹੁਣੇ ਉਠਿ ਚਲਸਹਿ ਪਰਭਾਤਿ ॥
रात्रीच्या पाहुण्याप्रमाणे तुम्ही सकाळी लवकर उठून निघून जाल.
ਕਿਆ ਤੂੰ ਰਤਾ ਗਿਰਸਤ ਸਿਉ ਸਭ ਫੁਲਾ ਕੀ ਬਾਗਾਤਿ ॥੨॥
हे प्राणी! तू तुझ्या घरच्यांच्या मोहात का फिरतोस? कारण सृष्टीच्या सर्व वस्तू बागेतील फुलांप्रमाणे क्षणभंगुर आहेत. ॥ २॥
ਮੇਰੀ ਮੇਰੀ ਕਿਆ ਕਰਹਿ ਜਿਨਿ ਦੀਆ ਸੋ ਪ੍ਰਭੁ ਲੋੜਿ ॥
हे प्राणी! 'हे माझे, ते माझे' असे का म्हणत राहतो. ज्या परमेश्वराने तुम्हाला हे सर्व दिले आहे त्याचे स्मरण करा.
ਸਰਪਰ ਉਠੀ ਚਲਣਾ ਛਡਿ ਜਾਸੀ ਲਖ ਕਰੋੜਿ ॥੩॥
हे प्राणी! तुम्ही या नश्वर जगातून नक्कीच निघून जाल. (जेव्हा मृत्यूचा काळ येईल आणि लाखो आणि करोडो अनमोल गोष्टी मागे सोडून जाल). ॥३॥
ਲਖ ਚਉਰਾਸੀਹ ਭ੍ਰਮਤਿਆ ਦੁਲਭ ਜਨਮੁ ਪਾਇਓਇ ॥
हे प्राणी! चौर्‍याऐंशी लाख जन्मांत भटकून हा दुर्लभ मनुष्यजन्म तुला प्राप्त झाला आहे.
ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਸਮਾਲਿ ਤੂੰ ਸੋ ਦਿਨੁ ਨੇੜਾ ਆਇਓਇ ॥੪॥੨੨॥੯੨॥
हे नानक! परमेश्वराच्या नामाचे स्मरण करा कारण तुमचा हे जग सोडण्याचा दिवस जवळ आला आहे.
ਸਿਰੀਰਾਗੁ ਮਹਲਾ ੫ ॥
श्रीरागु महला ५ ॥
ਤਿਚਰੁ ਵਸਹਿ ਸੁਹੇਲੜੀ ਜਿਚਰੁ ਸਾਥੀ ਨਾਲਿ ॥
हे शरीर रूपी स्त्री! जोपर्यंत तुमचा सोबती (आत्मा) तुमच्यासोबत आहे तोपर्यंत तुम्ही या जगात सुखी आहात.
ਜਾ ਸਾਥੀ ਉਠੀ ਚਲਿਆ ਤਾ ਧਨ ਖਾਕੂ ਰਾਲਿ ॥੧॥
जेव्हा आत्म्याच्या रूपातील सोबती निघून जाईल, तेव्हा शरीरा रूपी ही स्त्री पुन्हा धुळीत मिसळेल. ॥१॥
ਮਨਿ ਬੈਰਾਗੁ ਭਇਆ ਦਰਸਨੁ ਦੇਖਣੈ ਕਾ ਚਾਉ ॥
हे परमेश्वरा ! माझे मन सांसारिक वासनांपासून अलिप्त झाले आहे आणि मला तुला पाहण्याची तीव्र इच्छा आहे.
ਧੰਨੁ ਸੁ ਤੇਰਾ ਥਾਨੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
हे परमेश्वरा ! तुझे निवासस्थान धन्य आहे. ॥१॥ रहाउ ॥
ਜਿਚਰੁ ਵਸਿਆ ਕੰਤੁ ਘਰਿ ਜੀਉ ਜੀਉ ਸਭਿ ਕਹਾਤਿ ॥
हे शरीर रूपी स्त्री! जोपर्यंत तुमचा स्वामी (आत्मा) तुमच्या हृदयात राहतो तोपर्यंत सर्वजण तुम्हाला 'जी-जी' म्हणतील, म्हणजेच ते तुमचा आदर करतील.
ਜਾ ਉਠੀ ਚਲਸੀ ਕੰਤੜਾ ਤਾ ਕੋਇ ਨ ਪੁਛੈ ਤੇਰੀ ਬਾਤ ॥੨॥
त्या देहातून प्राण निघून गेल्यावर त्या देहाच्या रूपातील स्त्रीची कोणालाच पर्वा नसते. त्यानंतर सर्वजण मृतदेह काढण्यास सांगतील. ॥२॥
ਪੇਈਅੜੈ ਸਹੁ ਸੇਵਿ ਤੂੰ ਸਾਹੁਰੜੈ ਸੁਖਿ ਵਸੁ ॥
आपल्या पालकांच्याघरी (या संसारात) आपल्या पती-देवाची सेवा करा आणि (स्वर्गात) सासरच्या घरी सुखात राहा.
ਗੁਰ ਮਿਲਿ ਚਜੁ ਅਚਾਰੁ ਸਿਖੁ ਤੁਧੁ ਕਦੇ ਨ ਲਗੈ ਦੁਖੁ ॥੩॥
गुरूंच्या आश्रयाने योग्य जीवनशैली आणि शिष्टाचार जाणून घ्या, जेणेकरून तुम्हाला कधीही त्रास होणार नाही. ॥३॥
ਸਭਨਾ ਸਾਹੁਰੈ ਵੰਞਣਾ ਸਭਿ ਮੁਕਲਾਵਣਹਾਰ ॥
सर्व जिवंत स्त्रियांना त्यांच्या पती-देवाच्या घरी (परलोकात) जावे लागते आणि सर्वांना लग्नानंतर गौणा (विदाई) होणार आहे. म्हणजेच या जगातील सर्व प्राणिमात्रांना मृत्यूनंतर परलोकात जायचे आहे, म्हणून या जगात आपण आपल्या प्रिय परमेश्वराची स्तुती केली पाहिजे जेणेकरून आपल्याला त्याच्या घरी (परलोक) स्थान मिळेल.