Page 873
ਗੋਂਡ ॥
ଗୋଣ୍ଡ॥
ਧੰਨੁ ਗੁਪਾਲ ਧੰਨੁ ਗੁਰਦੇਵ ॥
ହେ ଇଶ୍ଵର, ହେ ଗୁରୁଦେବ! ତୁ ଧନ୍ୟ ଅଟୁ।
ਧੰਨੁ ਅਨਾਦਿ ਭੂਖੇ ਕਵਲੁ ਟਹਕੇਵ ॥
ସେହି ଦାନା ଅନ୍ନ ମଧ୍ୟ ଧନ୍ୟ ଅଟେ ଯାହା ଦେଖି କ୍ଷୁଧାର୍ତ୍ତର ହୃଦୟରେ ପ୍ରସନ୍ନତା ଆସିଥାଏ।
ਧਨੁ ਓਇ ਸੰਤ ਜਿਨ ਐਸੀ ਜਾਨੀ ॥
ସେହି ସନ୍ଥଜନ ଧନ୍ୟ ଅଟେଯିଏ ଏହି କଥା ବୁଝି ନେଇଛି ଏବଂ
ਤਿਨ ਕਉ ਮਿਲਿਬੋ ਸਾਰਿੰਗਪਾਨੀ ॥੧॥
ତାହାଙ୍କୁ ପରମାତ୍ମା ମିଳି ଯାଇଛନ୍ତି॥1॥
ਆਦਿ ਪੁਰਖ ਤੇ ਹੋਇ ਅਨਾਦਿ ॥
ସେହି ଅନ୍ନ ଇତ୍ୟାଦି ପଦାର୍ଥ ଆଦିପୁରୁଷ ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ ଠାରୁ ହି ଜାତ ହୋଇଛି।
ਜਪੀਐ ਨਾਮੁ ਅੰਨ ਕੈ ਸਾਦਿ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ଅନ୍ନର ସ୍ଵାଦ ଭଳି ଭଗବାନଙ୍କ ନାମ ଜପିବା ଉଚିତ॥1॥ରୁହ॥
ਜਪੀਐ ਨਾਮੁ ਜਪੀਐ ਅੰਨੁ ॥
ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ନାମ ଜପିବା ଏବଂ ଅନ୍ନକୁ ଜପିବା ଏକା ଭଳି ଅଟେ,
ਅੰਭੈ ਕੈ ਸੰਗਿ ਨੀਕਾ ਵੰਨੁ ॥
ଯେପରି ଜଳ ସହିତ ମିଶି ଭୋଜନ ଆହୁରି ସ୍ଵାଦିଷ୍ଟ ବନିଯାଇ ଥାଏ।
ਅੰਨੈ ਬਾਹਰਿ ਜੋ ਨਰ ਹੋਵਹਿ ॥
ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ଅନ୍ନକୁ ତ୍ୟାଗ କରିଥାଏ
ਤੀਨਿ ਭਵਨ ਮਹਿ ਅਪਨੀ ਖੋਵਹਿ ॥੨॥
ସେ ତିନି ଲୋକରେ ନିଜର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହରାଇ ଥାଏ॥2॥
ਛੋਡਹਿ ਅੰਨੁ ਕਰਹਿ ਪਾਖੰਡ ॥
ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ଭୋଜନ ଖାଇବା ତ୍ୟାଗ କରିଥାଏ, ସେ ପ୍ରବଞ୍ଚକ ହିଁ ଅଟେ।
ਨਾ ਸੋਹਾਗਨਿ ਨਾ ਓਹਿ ਰੰਡ ॥
ନା ସେ ସୁହାଗିନୀ ଅଟେ ଆଉ ନା ସେ ବିଧବା ହେବା ଯୋଗ୍ୟା ହୋଇଥାଏ।
ਜਗ ਮਹਿ ਬਕਤੇ ਦੂਧਾਧਾਰੀ ॥
ଜଗତରେ ଯେଉଁ ଲୋକ ଦୁଗ୍ଧହାରୀ କୁହା ଯାଇଥାଏ,
ਗੁਪਤੀ ਖਾਵਹਿ ਵਟਿਕਾ ਸਾਰੀ ॥੩॥
ସେ ପଞ୍ଜୁରି ବନାଇ ଚୋରୀ କରି ଲୋକଙ୍କ ଖାଇଥାଏ॥3॥
ਅੰਨੈ ਬਿਨਾ ਨ ਹੋਇ ਸੁਕਾਲੁ ॥
ଦୁନିଆରେ ଅନ୍ନ ବିନା ସୁଖ ସମୃଦ୍ଧି ହୁଏନାହିଁ ଏବଂ
ਤਜਿਐ ਅੰਨਿ ਨ ਮਿਲੈ ਗੁਪਾਲੁ ॥
ଅନ୍ନ ତ୍ୟାଗ କରିବା ଦ୍ଵାରା ଭଗବାନ ମଧ୍ୟ ମିଳନ୍ତି ନାହିଁ।
ਕਹੁ ਕਬੀਰ ਹਮ ਐਸੇ ਜਾਨਿਆ ॥
କବୀର ଜୀ କହନ୍ତି ଯେ ମୁଁ ଏହି ଜ୍ଞାନ ବୁଝି ନେଇଛି ଯେ
ਧੰਨੁ ਅਨਾਦਿ ਠਾਕੁਰ ਮਨੁ ਮਾਨਿਆ ॥੪॥੮॥੧੧॥
ଅନ୍ନ ଧନ୍ୟ ଅଟେ, ଯାହା ଖାଇବା ଦ୍ଵାରା ମୋର ମନ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ଠାରେ ଲୀନ ହୋଇଥାଏ||4||8||11||
ਰਾਗੁ ਗੋਂਡ ਬਾਣੀ ਨਾਮਦੇਉ ਜੀ ਕੀ ਘਰੁ ੧
ରାଗ ଗୋଣ୍ଡ ବାଣୀ ନାମଦେବ ଘର 1
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ଇଶ୍ଵର ଏକ ଅଟନ୍ତି ଯାହାଙ୍କୁ ସଦଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରାଯାଇ ପାରେ।
ਅਸੁਮੇਧ ਜਗਨੇ ॥
କେହି ଅଶ୍ଵମେଧ ଯଜ୍ଞ କରାଉ,
ਤੁਲਾ ਪੁਰਖ ਦਾਨੇ ॥
କେହି ନିଜ ଓଜନର ସୁନା, ରୂପା ଏବଂ ଅନ୍ନ ଦାନ କରୁ,
ਪ੍ਰਾਗ ਇਸਨਾਨੇ ॥੧॥
ପ୍ରୟୋଗରାଜ ତୀର୍ଥରେ ଯାଇ ସ୍ନାନ କରୁ॥1॥
ਤਉ ਨ ਪੁਜਹਿ ਹਰਿ ਕੀਰਤਿ ਨਾਮਾ ॥
ତାହାହେଲେ ମଧ୍ୟ ସବୁ ପୂଣ୍ୟ କର୍ମ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ କୀର୍ତ୍ତିର ସମକକ୍ଷ ହୁଏନାହିଁ।
ਅਪੁਨੇ ਰਾਮਹਿ ਭਜੁ ਰੇ ਮਨ ਆਲਸੀਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ହେ ଅଳସୁଆ ମନ, ନିଜ ରାମଙ୍କ ଭଜନ କର॥1॥ରୁହ॥
ਗਇਆ ਪਿੰਡੁ ਭਰਤਾ ॥
କେହି ଗୟା ଯାଇ ନିଜ ପିତୃପୁରୁଷଙ୍କ ପାଇଁ ପିଣ୍ଡଦାନ କରାଇ ଥାଏ,
ਬਨਾਰਸਿ ਅਸਿ ਬਸਤਾ ॥
ବନାରସ ନିକଟରେ ଅସି ନଦୀ ନିକଟରେ ଯାଇ ବସିଥାଏ,
ਮੁਖਿ ਬੇਦ ਚਤੁਰ ਪੜਤਾ ॥੨॥
ମୁଖରେ ଚାରି ବେଦର ପାଠ କରିଥାଏ॥2॥
ਸਗਲ ਧਰਮ ਅਛਿਤਾ ॥
ସବୁ ଧର୍ମ-କର୍ମ ନିର୍ବିଘ୍ନରେ କରିଥାଏ,
ਗੁਰ ਗਿਆਨ ਇੰਦ੍ਰੀ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ॥
ଗୁରୁଙ୍କ ପ୍ରଦତ୍ତ ଜ୍ଞାନ ଦ୍ଵାରା ନିଜ ଇନ୍ଦ୍ରିୟକୁ ବଶୀଭୂତ କରିଥାଏ,
ਖਟੁ ਕਰਮ ਸਹਿਤ ਰਹਤਾ ॥੩॥
ଛଅ କର୍ମ କରି ନିଜ ଜୀବନ ଅତିବାହିତ କରିଥାଏ, ତଥାପି କଲ୍ୟାଣ ହୁଏନାହିଁ॥3॥
ਸਿਵਾ ਸਕਤਿ ਸੰਬਾਦੰ ॥ ਮਨ ਛੋਡਿ ਛੋਡਿ ਸਗਲ ਭੇਦੰ ॥
ସେ ଶିବଶକ୍ତି ଠାରେ ମଗ୍ନ ରହିଥାଏ, ହେ ମନ! ଏହି ସବୁ ଧର୍ମ-କର୍ମକୁ ତ୍ୟାଗ କର, କାରଣ ଏହା ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ଠାରୁ ଦୂରକୁ ନେଇଯାଏ।
ਸਿਮਰਿ ਸਿਮਰਿ ਗੋਬਿੰਦੰ ॥ ਭਜੁ ਨਾਮਾ ਤਰਸਿ ਭਵ ਸਿੰਧੰ ॥੪॥੧॥
ନାମଦେବ କହନ୍ତି ଯେ ପ୍ରତି କ୍ଷଣରେ ଗୋବିନ୍ଦଙ୍କ ସ୍ମରଣ କର, ତାହାଙ୍କ ଭଜନ କରିବା ଦ୍ଵାରା ତୁ ଭବସାଗରରୁ ପାର ହୋଇଯିବୁ॥4॥1॥
ਗੋਂਡ ॥
ଗୋଣ୍ଡ॥
ਨਾਦ ਭ੍ਰਮੇ ਜੈਸੇ ਮਿਰਗਾਏ ॥
ଯେପରି ମୃଗ ସଙ୍ଗୀତର ଧ୍ୱନି ଶୁଣି ତାହା ଆଡକୁ ଦୌଡି ଥାଏ ଏବଂ
ਪ੍ਰਾਨ ਤਜੇ ਵਾ ਕੋ ਧਿਆਨੁ ਨ ਜਾਏ ॥੧॥
ନିଜ ପ୍ରାଣ ହରାଇ ଥାଏ, ପରନ୍ତୁ ତାହାର ଧ୍ୟାନ ହଟାଏ ନାହିଁ॥1॥
ਐਸੇ ਰਾਮਾ ਐਸੇ ਹੇਰਉ ॥
ମୁଁ ମଧ୍ୟ ରାମଙ୍କ ଠାରେ ଏପରି ଧ୍ୟାନ ଲଗାଇ ରଖିଥାଏ ଏବଂ
ਰਾਮੁ ਛੋਡਿ ਚਿਤੁ ਅਨਤ ਨ ਫੇਰਉ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ରାମଙ୍କୁ ତ୍ୟାଗ କରି ନିଜ ଚିତ୍ତ ଆଉ କେଉଁଠାରେ ଲଗାଏ ନାହିଁ॥1॥ରୁହ॥
ਜਿਉ ਮੀਨਾ ਹੇਰੈ ਪਸੂਆਰਾ ॥
ଯେପରି ବଗ ମାଛକୁ ଦେଖିଥାଏ,
ਸੋਨਾ ਗਢਤੇ ਹਿਰੈ ਸੁਨਾਰਾ ॥੨॥
ଯେପରି ସୁନାରି ସ୍ଵର୍ଣ୍ଣକୁ ଗଢିଥାଏ ଓ ଆଭୁଷଣ ଆଡକୁ ଦେଖିଥାଏ॥2॥
ਜਿਉ ਬਿਖਈ ਹੇਰੈ ਪਰ ਨਾਰੀ ॥
ଯେପରି କାମୁକ ପରନାରୀ ଆଡକୁ କୁଦୃଷ୍ଟିରେ ଦେଖିଥାଏ,
ਕਉਡਾ ਡਾਰਤ ਹਿਰੈ ਜੁਆਰੀ ॥੩॥
ଯେପରି ଜୁଆଡି କଉଡି ଫିଙ୍ଗି ସେହି ଆଡକୁ ଦେଖିଥାଏ॥3॥
ਜਹ ਜਹ ਦੇਖਉ ਤਹ ਤਹ ਰਾਮਾ ॥
ସେପରି ହିଁ ମୁଁ ଯେଉଁଠି ଦେଖିଲେ ମଧ୍ୟ ରାମ ନଜର ଆସିଥାନ୍ତି।
ਹਰਿ ਕੇ ਚਰਨ ਨਿਤ ਧਿਆਵੈ ਨਾਮਾ ॥੪॥੨॥
ବର୍ତ୍ତମାନ ନାମଦେବ ନିତ୍ୟ ହରିଙ୍କ ଚରଣର ଧ୍ୟାନ କରିଥାନ୍ତି॥4॥2॥
ਗੋਂਡ ॥
ଗୋଣ୍ଡ॥
ਮੋ ਕਉ ਤਾਰਿ ਲੇ ਰਾਮਾ ਤਾਰਿ ਲੇ ॥
ହେ ମୋର ରାମ! ମୋତେ ଭବସାଗରରୁ ପାର କରାଇ ଦିଅ, ମୋର ଉଦ୍ଧାର କରିଦିଅ।
ਮੈ ਅਜਾਨੁ ਜਨੁ ਤਰਿਬੇ ਨ ਜਾਨਉ ਬਾਪ ਬੀਠੁਲਾ ਬਾਹ ਦੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ମୁଁ ତୋର ଅଜ୍ଞାନ ସେବକ ପହଁରିବା ଜାଣେ ନାହିଁ, ହେ ପରମପିତା! ମୋତେ ଆଶ୍ରା ଦିଅ॥1॥ରୁହ॥
ਨਰ ਤੇ ਸੁਰ ਹੋਇ ਜਾਤ ਨਿਮਖ ਮੈ ਸਤਿਗੁਰ ਬੁਧਿ ਸਿਖਲਾਈ ॥
ସଦଗୁରୁ ମୋତେ ଏପରି ବୁଦ୍ଧି ଦେଇଛନ୍ତି, ଯାହାଦ୍ୱାରା ମାନବ କ୍ଷଣିକରେ ଦେବତା ବନିଯାଏ।
ਨਰ ਤੇ ਉਪਜਿ ਸੁਰਗ ਕਉ ਜੀਤਿਓ ਸੋ ਅਵਖਧ ਮੈ ਪਾਈ ॥੧॥
ମୁଁ ଏହି ଔଷଧ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଛି, ଯାହାଦ୍ୱାରା ମାନବ-ଜନ୍ମ ନେଇ ସ୍ଵର୍ଗକୁ ମଧ୍ୟ ଜିତିଯାଇ ପାରିବା॥1॥
ਜਹਾ ਜਹਾ ਧੂਅ ਨਾਰਦੁ ਟੇਕੇ ਨੈਕੁ ਟਿਕਾਵਹੁ ਮੋਹਿ ॥
ହେ ପରମେଶ୍ଵର! ମୋତେ ମଧ୍ୟ ସେହି ସ୍ଥାନରେ ରଖ, ଯେଉଁଠି ତୁ ଭକ୍ତ ଧ୍ରୁବ ଏବଂ ନାରଦ ମୁନିକୁ ରଖିଛୁ।
ਤੇਰੇ ਨਾਮ ਅਵਿਲੰਬਿ ਬਹੁਤੁ ਜਨ ਉਧਰੇ ਨਾਮੇ ਕੀ ਨਿਜ ਮਤਿ ਏਹ ॥੨॥੩॥
ନାମଦେବର ମତି ଏହା ଯେ ତୋର ନାମର ଅବଲମ୍ବନ ଦ୍ଵାରା ଅନେକ ଭକ୍ତଜନ ଭବସାଗରରୁ ପାର ହୋଇ ଯାଇଛନ୍ତି॥2॥3॥