Page 482
ਜੀਵਨੈ ਕੀ ਆਸ ਕਰਹਿ ਜਮੁ ਨਿਹਾਰੈ ਸਾਸਾ ॥
ତୁ ଅଧିକ ଦିନ ବଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ଆଶା କରିଛୁ, ପରନ୍ତୁ ଯମ ତୋର ଶ୍ଵାସ ଦେଖୁଛି।
ਬਾਜੀਗਰੀ ਸੰਸਾਰੁ ਕਬੀਰਾ ਚੇਤਿ ਢਾਲਿ ਪਾਸਾ ॥੩॥੧॥੨੩॥
ହେ କବୀର! ଏହି ଦୁନିଆ ବାଜିଗରର ଖେଳ ଅଟେ, ଏଥିପାଇଁ ଭାବି ଚିନ୍ତି ଜୀବନ ବାଜି ଜିତିବା ପାଇଁ ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କର॥3॥1॥23॥
ਆਸਾ ॥
ଆଶା ॥
ਤਨੁ ਰੈਨੀ ਮਨੁ ਪੁਨ ਰਪਿ ਕਰਿ ਹਉ ਪਾਚਉ ਤਤ ਬਰਾਤੀ ॥
ନିଜ ତନକୁ ମୁଁ ରଙ୍ଗୀନ ପାତ୍ର ବନାଇଛି ଆଉ ପୁଣି ମନକୁ ଶୁଭ ଗୁଣ ଦ୍ଵାରା ରଙ୍ଗାଇଛି, ପାଞ୍ଚ ମୂଳ ତତ୍ତ୍ଵକୁ ମୁଁ ନିଜ ବରଯାତ୍ରୀ ବନାଇଛି।
ਰਾਮ ਰਾਇ ਸਿਉ ਭਾਵਰਿ ਲੈਹਉ ਆਤਮ ਤਿਹ ਰੰਗਿ ਰਾਤੀ ॥੧॥
ରାମଙ୍କ ସହିତ ମୁଁ ବିବାହ ଆଶା ରଖିଛି ଆଉ ମୋର ଆତ୍ମା ତାହାଙ୍କ ପ୍ରେମରେ ଲୀନ ରହିଛି॥1॥
ਗਾਉ ਗਾਉ ਰੀ ਦੁਲਹਨੀ ਮੰਗਲਚਾਰਾ ॥
ହେ ସଖୀ! ତୁମେ ବିବାହର ମଙ୍ଗଳ ଗୀତ ଗାନ କର।
ਮੇਰੇ ਗ੍ਰਿਹ ਆਏ ਰਾਜਾ ਰਾਮ ਭਤਾਰਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ମୋର ଘରକୁ ରାଜା ରାମ ବର ହୋଇ ଆସିଛନ୍ତି॥1॥ରୁହ॥
ਨਾਭਿ ਕਮਲ ਮਹਿ ਬੇਦੀ ਰਚਿ ਲੇ ਬ੍ਰਹਮ ਗਿਆਨ ਉਚਾਰਾ ॥
ନିଜ ନାଭି କମଳରେ ମୁଁ ବେଦି ବନାଇଛି ଆଉ ବ୍ରହ୍ମ-ଜ୍ଞାନ ରୂପୀ ମନ୍ତ୍ର ଉଚ୍ଚାରିତ କରିଛି।
ਰਾਮ ਰਾਇ ਸੋ ਦੂਲਹੁ ਪਾਇਓ ਅਸ ਬਡਭਾਗ ਹਮਾਰਾ ॥੨॥
ମୁଁ ବଡ ଭାଗ୍ୟଶାଳୀ ଅଟେ, ଯିଏ ରାମଙ୍କୁ ମୁଁ ନିଜ ବର ରୂପରେ ପାଇଛି॥2॥
ਸੁਰਿ ਨਰ ਮੁਨਿ ਜਨ ਕਉਤਕ ਆਏ ਕੋਟਿ ਤੇਤੀਸ ਉਜਾਨਾਂ ॥
ସୁର, ନର, ମୁନିଜନ ଏବଂ ତେତିଶ କୋଟି ଦେବତା ନିଜ ବିମାନରେ ସବାର ହୋଇ ଏହି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ବିବାହର କୌତୁକ ଦେଖିବା ପାଇଁ ଅପେକ୍ଷା କରିଛନ୍ତି।
ਕਹਿ ਕਬੀਰ ਮੋਹਿ ਬਿਆਹਿ ਚਲੇ ਹੈ ਪੁਰਖ ਏਕ ਭਗਵਾਨਾ ॥੩॥੨॥੨੪॥
କବୀର ଜୀ କହନ୍ତି ଯେ ଏକ ଆଦି ପୁରୁଷ ଭଗବାନ ତାହାଙ୍କୁ ବିବାହ କରି ନେଇଛନ୍ତି॥3॥2॥24॥
ਆਸਾ ॥
ଆଶା ॥
ਸਾਸੁ ਕੀ ਦੁਖੀ ਸਸੁਰ ਕੀ ਪਿਆਰੀ ਜੇਠ ਕੇ ਨਾਮਿ ਡਰਉ ਰੇ ॥
ମୁଁ ନିଜ ମାୟାରୂପୀ ଶାଶୁ ଦ୍ଵାରା ବହୁତ ଦୁଃଖୀ ଅଟେ ତଥା ନିଜ ଶଶୁରର ପ୍ରିୟ ଅଟେ। କିନ୍ତୁ ମୁଁ ମୃତ୍ୟୁର ନାମକୁ ଡରୁ ଅଛି।
ਸਖੀ ਸਹੇਲੀ ਨਨਦ ਗਹੇਲੀ ਦੇਵਰ ਕੈ ਬਿਰਹਿ ਜਰਉ ਰੇ ॥੧॥
ହେ ମୋର ସଖୀ! ମୋର ଅଜ୍ଞାନତା (ଇନ୍ଦ୍ରିୟ) ରୂପୀ ନଣନ୍ଦ ମୋତେ ଧରିଛି, ନିଜ ଦିଅର (ବିବେକ ବୁଦ୍ଧି) ବିରହରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜଳୁଅଛି॥1॥
ਮੇਰੀ ਮਤਿ ਬਉਰੀ ਮੈ ਰਾਮੁ ਬਿਸਾਰਿਓ ਕਿਨ ਬਿਧਿ ਰਹਨਿ ਰਹਉ ਰੇ ॥
ମୋର ବୁଦ୍ଧି ବାଉଳା ହୋଇ ଯାଇଛି, କାରଣ ମୁଁ ରାମଙ୍କୁ ଭୁଲି ଯାଇଛି, ଏବେ ମୁଁ କିପରି ଉପଯୁକ୍ତ ଜୀବନ ବିତାଇବି?
ਸੇਜੈ ਰਮਤੁ ਨੈਨ ਨਹੀ ਪੇਖਉ ਇਹੁ ਦੁਖੁ ਕਾ ਸਉ ਕਹਉ ਰੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ମୋର ପତି-ପରମାତ୍ମା ମୋର ସେଜରେ ବିରାଜମାନ ଅଛନ୍ତି, ପରନ୍ତୁ ମୋର ନୟନରେ ସେ ମୋତେ ଦେଖା ଦିଅନ୍ତି ନାହିଁ, ଏହି ଦୁଃଖ ମୁଁ କାହାକୁ ବ୍ୟକ୍ତ କରିବି?॥1॥ରୁହ॥
ਬਾਪੁ ਸਾਵਕਾ ਕਰੈ ਲਰਾਈ ਮਾਇਆ ਸਦ ਮਤਵਾਰੀ ॥
ମୋର ସାବତ ପିତା ମୋ’ ସହିତ ଝଗଡା କରିଥାନ୍ତି ଆଉ ମାୟା ମୋହିନୀ ସର୍ବଦା ନିଶାରେ ମସ୍ତ ରହିଥାଏ।
ਬਡੇ ਭਾਈ ਕੈ ਜਬ ਸੰਗਿ ਹੋਤੀ ਤਬ ਹਉ ਨਾਹ ਪਿਆਰੀ ॥੨॥
ଯେବେ ମୁଁ ଧ୍ୟାନ-ମନନର ସଙ୍ଗତିରେ ଥିଲି, ସେତେବେଳେ ମୁଁ ନିଜ ପ୍ରିୟତମର ପ୍ରିୟ ଥିଲି॥2॥
ਕਹਤ ਕਬੀਰ ਪੰਚ ਕੋ ਝਗਰਾ ਝਗਰਤ ਜਨਮੁ ਗਵਾਇਆ ॥
କବୀର ଜି କହନ୍ତି ଯେ ପାଞ୍ଚ ବିକାର ସହିତ ଝଗଡା କରି ହି ଜୀବନ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଇଛି।
ਝੂਠੀ ਮਾਇਆ ਸਭੁ ਜਗੁ ਬਾਧਿਆ ਮੈ ਰਾਮ ਰਮਤ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ॥੩॥੩॥੨੫॥
ମିଥ୍ୟା ମାୟା ସାରା ଜଗତକୁ ବାନ୍ଧି ଦେଇଛି, ପରନ୍ତୁ ରାମଙ୍କ ନାମର ଭଜନ- ସ୍ମରଣ କରି ମୋତେ ସୁଖ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଛି॥3॥3॥25॥
ਆਸਾ ॥
ଆଶା ॥
ਹਮ ਘਰਿ ਸੂਤੁ ਤਨਹਿ ਨਿਤ ਤਾਨਾ ਕੰਠਿ ਜਨੇਊ ਤੁਮਾਰੇ ॥
ହେ ବ୍ରାହ୍ମଣ! ଆମର ଘରେ ପ୍ରତିଦିନ ଗଦା ଗଦା ସୂତା ହୋଇଥାଏ, କିନ୍ତୁ ତୁମର ଗଳାରେ କେବଳ ସୂତାର ପଇତା ଅଛି।
ਤੁਮ੍ਹ੍ਹ ਤਉ ਬੇਦ ਪੜਹੁ ਗਾਇਤ੍ਰੀ ਗੋਬਿੰਦੁ ਰਿਦੈ ਹਮਾਰੇ ॥੧॥
ତୁମେ ଗାୟତ୍ରୀ-ମନ୍ତ୍ରର ଜପ ଏବଂ ବେଦର ଅଧ୍ୟୟନ କରୁଅଛ, କିନ୍ତୁ ଆମର ହୃଦୟରେ ଗୋବିନ୍ଦ ନିବାସ କରିଛନ୍ତି॥1॥
ਮੇਰੀ ਜਿਹਬਾ ਬਿਸਨੁ ਨੈਨ ਨਾਰਾਇਨ ਹਿਰਦੈ ਬਸਹਿ ਗੋਬਿੰਦਾ ॥
ମୋର ଜିହ୍ଵାରେ ବିଷ୍ଣୁ, ନୟନରେ ନାରାୟଣ ଏବଂ ହୃଦୟରେ ଗୋବିନ୍ଦ ବାସ କରନ୍ତି।
ਜਮ ਦੁਆਰ ਜਬ ਪੂਛਸਿ ਬਵਰੇ ਤਬ ਕਿਆ ਕਹਸਿ ਮੁਕੰਦਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ହେ ମୁକୁନ୍ଦ ବ୍ରାହ୍ମଣ! ଯେବେ ଯମ ଦ୍ଵାରରେ କର୍ମର ହିସାବ ପଚରା ଯାଏ, ସେତେବେଳେ ତୁମେ କଣ କହିବ?
ਹਮ ਗੋਰੂ ਤੁਮ ਗੁਆਰ ਗੁਸਾਈ ਜਨਮ ਜਨਮ ਰਖਵਾਰੇ ॥
ଆମେ ଗାଈ ଅଟୁ ଆଉ ତୁମେ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଆମର ଚରାଳି ଅଟ ଆଉ ଜନ୍ମ ଜନ୍ମରେ ଆମର ରକ୍ଷା କରୁଛ।
ਕਬਹੂੰ ਨ ਪਾਰਿ ਉਤਾਰਿ ਚਰਾਇਹੁ ਕੈਸੇ ਖਸਮ ਹਮਾਰੇ ॥੨॥
ପରନ୍ତୁ ତୁମେ କେବେ ମଧ୍ୟ ଆମକୁ ଚରାଇବା ପାଇଁ ପାର କରାଇ ନାହଁ, ଅର୍ଥାତ ବ୍ରହ୍ମ-ଜ୍ଞାନ ପ୍ରଦାନ କରି ନାହଁ, ପୁଣି, ତୁମେ ଆମର ସ୍ଵାମୀ କିପରି ଅଟ?॥2॥
ਤੂੰ ਬਾਮ੍ਹ੍ਹਨੁ ਮੈ ਕਾਸੀਕ ਜੁਲਹਾ ਬੂਝਹੁ ਮੋਰ ਗਿਆਨਾ ॥
ତୁମେ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଅଟ ତଥା କାଶୀର ବୁଣାଳି ଅଟେ, ମୋର ଜ୍ଞାନର କଥାକୁ ବୁଝି ତାହାର ଠିକ ଉତ୍ତର ଦିଅ।
ਤੁਮ੍ਹ੍ਹ ਤਉ ਜਾਚੇ ਭੂਪਤਿ ਰਾਜੇ ਹਰਿ ਸਉ ਮੋਰ ਧਿਆਨਾ ॥੩॥੪॥੨੬॥
ତୁମୀ ରାଜା ମହାରାଜାଙ୍କ ଠାରୁ ଦାନ ମାଗୁଅଛ, କିନ୍ତୁ ମୋର ଧ୍ୟାନ ହରିଙ୍କ ଚରଣରେ ହିଁ ଲୀନ ରହିଥାଏ ॥3॥4॥26॥
ਆਸਾ ॥
ଆଶା ॥
ਜਗਿ ਜੀਵਨੁ ਐਸਾ ਸੁਪਨੇ ਜੈਸਾ ਜੀਵਨੁ ਸੁਪਨ ਸਮਾਨੰ ॥
ଜଗତରେ ଜୀବନ ଏପରି ଅଟେ, ଯେପରି ଏକ ସ୍ଵପ୍ନ ହୋଇଥାଏ, ଏହି ଜୀବନ ଏକ ସ୍ଵପ୍ନ ସମାନ ଅଟେ,
ਸਾਚੁ ਕਰਿ ਹਮ ਗਾਠਿ ਦੀਨੀ ਛੋਡਿ ਪਰਮ ਨਿਧਾਨੰ ॥੧॥
ପରନ୍ତୁ ଏହାକୁ ସତ୍ୟ ଭାବି ଥାଉ ଆଉ ପ୍ରଭୁ ନାମର ପରମ ଖଜଣା ସନ୍ଧାନ କରିବା ତ୍ୟାଗ କରି ଦେଇଛୁ॥1॥
ਬਾਬਾ ਮਾਇਆ ਮੋਹ ਹਿਤੁ ਕੀਨ੍ਹ੍ਹ ॥
ହେ ବାବା! ଆମେ ଏହି ମାୟା ମୋହ ସହିତ ଏତେ ସ୍ନେହ କରି ଥାଉଁ,
ਜਿਨਿ ਗਿਆਨੁ ਰਤਨੁ ਹਿਰਿ ਲੀਨ੍ਹ੍ਹ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ଯିଏ ଆମର ଜ୍ଞାନ ରତ୍ନ ନେଇ ଯାଇଛି ॥1॥ରୁହ॥
ਨੈਨ ਦੇਖਿ ਪਤੰਗੁ ਉਰਝੈ ਪਸੁ ਨ ਦੇਖੈ ਆਗਿ ॥
ପତଙ୍ଗ ମଧ୍ୟ ଆଲୋକ ଦ୍ଵାରା ଆକର୍ଷିତ ହୋଇଥାଏ, କିନ୍ତୁ ମୂର୍ଖ କୀଡା ଅଗ୍ନିକୁ ଦେଖେ ନାହିଁ।
ਕਾਲ ਫਾਸ ਨ ਮੁਗਧੁ ਚੇਤੈ ਕਨਿਕ ਕਾਮਿਨਿ ਲਾਗਿ ॥੨॥
ମୂର୍ଖ ମନୁଷ୍ୟ ସୁନା ଏବଂ କାମିନୀ(ସ୍ତ୍ରୀ) ଠାରେ ମୁଗ୍ଧ ହୋଇ ମୃତ୍ୟୁର ଫନ୍ଦାର ଖିଆଲ କରେ ନାହିଁ॥2॥
ਕਰਿ ਬਿਚਾਰੁ ਬਿਕਾਰ ਪਰਹਰਿ ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਸੋਇ ॥
ହେ ପ୍ରାଣୀ! ତୁ ବିଚାର କର, ବିକାରକୁ ତ୍ୟାଗ କର, ଭଗବାନ ତୋତେ ସଂସାର ସାଗରରୁ ପାର କରାଇବା ପାଇଁ ଏକ ଜାହାଜ ଅଟନ୍ତି।
ਕਹਿ ਕਬੀਰ ਜਗਜੀਵਨੁ ਐਸਾ ਦੁਤੀਅ ਨਾਹੀ ਕੋਇ ॥੩॥੫॥੨੭॥
କବୀର ଜୀ କହନ୍ତି ଯେ ଜଗତର ଜୀବନ ପ୍ରଭୁ ଏତେ ମହାନ ଏବଂ ସର୍ବୋପରି ଯେ ତାହାଙ୍କ ଭଳି ଆଉ କେହି ନାହାନ୍ତି॥3॥5॥27॥
ਆਸਾ ॥
ଆଶା ॥