Page 1047
ਆਪਹੁ ਹੋਆ ਨਾ ਕਿਛੁ ਹੋਸੀ ॥
ସ୍ଵୟଂକ୍ରିୟ ଭାବରେ ନା କିଛି ହୋଇଥାଏ ଆଉ ନା ଭବିଷ୍ୟତରେ କିଛି ହେବ।
ਨਾਨਕ ਨਾਮੁ ਮਿਲੈ ਵਡਿਆਈ ਦਰਿ ਸਾਚੈ ਪਤਿ ਪਾਈ ਹੇ ॥੧੬॥੩॥
ହେ ନାନକ! ପ୍ରଭୁନାମର ମନନ ଦ୍ଵାରା ହିଁ ବଡିମା ମିଳିଥାଏ ଏବଂ ସଚ୍ଚା ଦ୍ଵାରରେ ସମ୍ମାନ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ||16||3||
ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੩ ॥
ମାରୁ ମହଲା 3 ॥
ਜੋ ਆਇਆ ਸੋ ਸਭੁ ਕੋ ਜਾਸੀ ॥
ଯିଏ ମଧ୍ୟ ଆସିଛି, ସମସ୍ତେ ଶେଷରେ ସଂସାରରୁ ଯିବାକୁ ପଡିଥାଏ,
ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਬਾਧਾ ਜਮ ਫਾਸੀ ॥
ମୃତ୍ୟୁ ଅଟଳ ଅଟେ, ଦୈତ୍ୟଭାବ କାରଣରୁ ଜୀବ ଯମର ଫାଶୀ ବାନ୍ଧି ରହିଥାଏ।
ਸਤਿਗੁਰਿ ਰਾਖੇ ਸੇ ਜਨ ਉਬਰੇ ਸਾਚੇ ਸਾਚਿ ਸਮਾਈ ਹੇ ॥੧॥
ସଦଗୁରୁ ଯାହାର ରକ୍ଷା କରିଥାନ୍ତି, ତାହାର ଉଦ୍ଧାର ହୋଇ ଯାଇଥାଏ ଏବଂ ସେ ପରମ ସତ୍ୟରେ ବିଲୀନ ହୋଇଯାଏ||1||
ਆਪੇ ਕਰਤਾ ਕਰਿ ਕਰਿ ਵੇਖੈ ॥
ପରମାତ୍ମା ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ଜୀବକୁ ଜାତ କରି ତାହାକୁ ପୋଷଣ କରିଥାନ୍ତି।
ਜਿਸ ਨੋ ਨਦਰਿ ਕਰੇ ਸੋਈ ਜਨੁ ਲੇਖੈ ॥
ଯାହା ଉପରେ ନିଜର କୃପା-ଦୃଷ୍ଟି କରିଥାନ୍ତି, ସେହି ମନୁଷ୍ୟ ସ୍ଵୀକୃତ ହୋଇଥାଏ।
ਗੁਰਮੁਖਿ ਗਿਆਨੁ ਤਿਸੁ ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਸੂਝੈ ਅਗਿਆਨੀ ਅੰਧੁ ਕਮਾਈ ਹੇ ॥੨॥
ଗୁରୁମୁଖିକୁ ଜ୍ଞାନ ଦ୍ଵାରା ସବୁକିଛି ଜଣା ପଡିଯାଏ, ପରନ୍ତୁ ଅଜ୍ଞାନ ଜୀବ ଅନ୍ଧ ଆଚରଣ ହିଁ କରିଥାଏ||2||
ਮਨਮੁਖ ਸਹਸਾ ਬੂਝ ਨ ਪਾਈ ॥
ମନମୁଖୀର ମନରେ ସଂଶଯ ବନି ରହିଥାଏ ଏବଂ ତାହାକୁ କୌଣସି ଜ୍ଞାନ ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏନାହିଁ,
ਮਰਿ ਮਰਿ ਜੰਮੈ ਜਨਮੁ ਗਵਾਈ ॥
ଏଥିପାଇଁ ମରି ପୁଣି ଜନ୍ମ ନେଇ ନିଜର ବ୍ୟର୍ଥ ଜୀବନ ହରାଇ ଦେଇଥାଏ।
ਗੁਰਮੁਖਿ ਨਾਮਿ ਰਤੇ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ਸਹਜੇ ਸਾਚਿ ਸਮਾਈ ਹੇ ॥੩॥
ଗୁରୁମୁଖୀ ପ୍ରଭୁ-ନାମରେ ଲୀନ ରହି ସୁଖ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥାଏ ଏବଂ ସ୍ଵାଭାବିକ ଭାବରେ ସତ୍ୟରେ ରହିଥାଏ||3||
ਧੰਧੈ ਧਾਵਤ ਮਨੁ ਭਇਆ ਮਨੂਰਾ ॥
ମନ ଜଗତର ଧନ୍ଦାରେ ପଥଭ୍ରଷ୍ଟ ହୋଇ ଲୁହା ବନି ଯାଇଥାଏ,
ਫਿਰਿ ਹੋਵੈ ਕੰਚਨੁ ਭੇਟੈ ਗੁਰੁ ਪੂਰਾ ॥
କିନ୍ତୁ ଯଦି ପୂର୍ଣ୍ଣ ଗୁରୁଙ୍କ ସହିତ ଭେଟ ହୋଇଯାଏ, ପୁନଃ କାଞ୍ଚନ ହୋଇଯାଏ।
ਆਪੇ ਬਖਸਿ ਲਏ ਸੁਖੁ ਪਾਏ ਪੂਰੈ ਸਬਦਿ ਮਿਲਾਈ ਹੇ ॥੪॥
ଯେତେବେଳେ ପରମାତ୍ମା ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ଜୀବକୁ କ୍ଷମା କରି ଦେଇଥାନ୍ତି, ସେ ସୁଖ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥାଏ ଏବଂ ସେ ଶବ୍ଦ ଦ୍ଵାରା ମିଳାଇ ନେଇଥାନ୍ତି||4||
ਦੁਰਮਤਿ ਝੂਠੀ ਬੁਰੀ ਬੁਰਿਆਰਿ ॥
ମନ୍ଦ ବୁଦ୍ଧି ବାଲା ଜୀବ-ସ୍ତ୍ରୀ ମିଥ୍ୟା ଓ ମନ୍ଦ ଅଟେ ଏବଂ ମନ୍ଦରେ ହିଁ ଲୀନ ରହିଥାଏ।
ਅਉਗਣਿਆਰੀ ਅਉਗਣਿਆਰਿ ॥
ସେହି ଗୁଣବିହୀନ ଅବଗୁଣରେ ହିଁ ଜୀବନ ଅତିବାହିତ କରିଥାଏ।
ਕਚੀ ਮਤਿ ਫੀਕਾ ਮੁਖਿ ਬੋਲੈ ਦੁਰਮਤਿ ਨਾਮੁ ਨ ਪਾਈ ਹੇ ॥੫॥
ତାହାର ବୁଦ୍ଧି କଚ୍ଚା ଅଟେ, ସେ ନିଜ ମୁଖରେ ଫିକା ହିଁ ବୋଲିଥାଏ, ଏଣୁ ତାହାକୁ ନାମ ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏନାହିଁ||5||
ਅਉਗਣਿਆਰੀ ਕੰਤ ਨ ਭਾਵੈ ॥
ଗୁଣବିହୀନ ଜୀବ-ସ୍ତ୍ରୀ ପତି-ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଭଲ ଲାଗେ ନାହିଁ,
ਮਨ ਕੀ ਜੂਠੀ ਜੂਠੁ ਕਮਾਵੈ ॥
ସେ ମନରେ ଅପବିତ୍ର ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ଅପବିତ୍ର କର୍ମ ହିଁ କରିଥାଏ।
ਪਿਰ ਕਾ ਸਾਉ ਨ ਜਾਣੈ ਮੂਰਖਿ ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਬੂਝ ਨ ਪਾਈ ਹੇ ॥੬॥
ଏପରି ମୂର୍ଖ ଜୀବ-ସ୍ତ୍ରୀ ପତି-ପ୍ରଭୁଙ୍କ ସଂଯୋଗର ଆନନ୍ଦକୁ ଜାଣେ ନାହିଁ ଏବଂ ଗୁରୁଙ୍କ ବିନା ତାହାକୁ ଜେଏନ ଯାନ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇ ନଥାଏ||6||
ਦੁਰਮਤਿ ਖੋਟੀ ਖੋਟੁ ਕਮਾਵੈ ॥
ମନ୍ଦ ବୁଦ୍ଧି ବାଲା ଜୀବ-ସ୍ତ୍ରୀ ମନ୍ଦ ଅଟେ ଏବଂ ଛଳ-କପଟର ଆଚରଣ କରିଥାଏ,
ਸੀਗਾਰੁ ਕਰੇ ਪਿਰ ਖਸਮ ਨ ਭਾਵੈ ॥
ସେ ମିଥ୍ୟା ଶୃଙ୍ଗାର କରିଥାଏ, ଏଥିପାଇଁ ପତି-ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ଭଲ ଲାଗେ ନାହିଁ।
ਗੁਣਵੰਤੀ ਸਦਾ ਪਿਰੁ ਰਾਵੈ ਸਤਿਗੁਰਿ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਈ ਹੇ ॥੭॥
କିନ୍ତୁ ଗୁଣବାନ ଜୀବ-ସ୍ତ୍ରୀ ସର୍ବଦା ନିଜ ପତି-ପ୍ରଭୁଙ୍କ ସହିତ ରମଣ କରିଥାଏ ଏବଂ ସଦଗୁରୁ ହିଁ ତାହାକୁ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ସହିତ ମିଳନ କରିଥାନ୍ତି||7||
ਆਪੇ ਹੁਕਮੁ ਕਰੇ ਸਭੁ ਵੇਖੈ ॥
ପରମାତ୍ମା ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ହୁକୁମ କରିଥାନ୍ତି ଏବଂ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ସବୁଙ୍କୁ ପୋଷଣ କରିଥାନ୍ତି।
ਇਕਨਾ ਬਖਸਿ ਲਏ ਧੁਰਿ ਲੇਖੈ ॥
କାହାକୁ ସେ କର୍ମ ଲେଖା ଅନୁସାରେ କ୍ଷମା କରିଥାନ୍ତି,
ਅਨਦਿਨੁ ਨਾਮਿ ਰਤੇ ਸਚੁ ਪਾਇਆ ਆਪੇ ਮੇਲਿ ਮਿਲਾਈ ਹੇ ॥੮॥
ଯିଏ ସର୍ବଦା ହରିଣାମରେ ଲୀନ ରହିଥାଏ, ସେ ସତ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥାଏ ଏବଂ ସେ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ସାଥିରେ ମିଳାଇ ନେଇଥାନ୍ତି।||8||
ਹਉਮੈ ਧਾਤੁ ਮੋਹ ਰਸਿ ਲਾਈ ॥
ମାୟା ଜୀବକୁ ଅହଂ ଓ ମୋହର ସ୍ଵାଦରେ ଲଗାଇ ଦେଇଥାନ୍ତି।
ਗੁਰਮੁਖਿ ਲਿਵ ਸਾਚੀ ਸਹਜਿ ਸਮਾਈ ॥
କିନ୍ତୁ ଗୁରୁମୁଖୀ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଠାରେ ଧ୍ୟାନ ଲଗାଇ ସ୍ଵାଭାବିକ ଅବସ୍ଥାରେ ରହିଥାନ୍ତି।
ਆਪੇ ਮੇਲੈ ਆਪੇ ਕਰਿ ਵੇਖੈ ਬਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰ ਬੂਝ ਨ ਪਾਈ ਹੇ ॥੯॥
ପରମାତ୍ମା ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ଜୀବକୁ ମିଳାଇ ଥାଆନ୍ତି, ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ଜାତ କରି ତାହାର ପୋଷଣ କରିଥାନ୍ତି, ପରନ୍ତୁ ସଦଗୁରୁଙ୍କ ବିନା କାହାକୁ ମଧ୍ୟ ଏହି ରହସ୍ୟର ଜ୍ଞାନ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇନାହିଁ||9||
ਇਕਿ ਸਬਦੁ ਵੀਚਾਰਿ ਸਦਾ ਜਨ ਜਾਗੇ ॥
କିଛି ବ୍ରହ୍ମ-ଶବ୍ଦର ଚିନ୍ତନ କରି ସର୍ବଦା ସାବଧାନ ରହିଥାନ୍ତି।
ਇਕਿ ਮਾਇਆ ਮੋਹਿ ਸੋਇ ਰਹੇ ਅਭਾਗੇ ॥
କିନ୍ତୁ କେହି ଭାଗ୍ୟହୀନ ମୋହ-ମାୟାରେ ଶୟନ କରିଥାଏ।
ਆਪੇ ਕਰੇ ਕਰਾਏ ਆਪੇ ਹੋਰੁ ਕਰਣਾ ਕਿਛੂ ਨ ਜਾਈ ਹੇ ॥੧੦॥
ଏକ ଏହା ହିଁ ସତ୍ୟ ଅଟେ ଯେ ପରମାତ୍ମା ସ୍ଵୟଂ କରିବା-କରାଇବା ବାଲା ଅଟନ୍ତି ଏବଂ ଆଉ କାହା ଦ୍ଵାରା କିଛି ହୋଇ ନପାରେ ||10||
ਕਾਲੁ ਮਾਰਿ ਗੁਰ ਸਬਦਿ ਨਿਵਾਰੇ ॥
ଯିଏ ଗୁରୁଙ୍କ ଶବ୍ଦ ଦ୍ଵାରା କାଳକୁ ମାରି ଦୂର କରି ଦେଇଥାଏ,
ਹਰਿ ਕਾ ਨਾਮੁ ਰਖੈ ਉਰ ਧਾਰੇ ॥
ସେ ହି ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ନାମ ହୃଦୟରେ ଧାରଣ କରି ନେଇଥାଏ।
ਸਤਿਗੁਰ ਸੇਵਾ ਤੇ ਸੁਖੁ ਪਾਇਆ ਹਰਿ ਕੈ ਨਾਮਿ ਸਮਾਈ ਹੇ ॥੧੧॥
ସଦଗୁରୁଙ୍କ ସେବା ଦ୍ଵାରା ହିଁ ସେ ପରମ ସୁଖ ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥାଏ ଏବଂ ସେ ପରମାତ୍ମାଙ୍କ ନାମରେ ହିଁ ଲୀନ ରହିଥାଏ||11||
ਦੂਜੈ ਭਾਇ ਫਿਰੈ ਦੇਵਾਨੀ ॥
ଜୀବ-ସ୍ତ୍ରୀ ଦୈତ୍ୟଭାବରେ ବାଉଳା ହୋଇ ପଥଭ୍ରଷ୍ଟ ରହିଥାଏ ଏବଂ
ਮਾਇਆ ਮੋਹਿ ਦੁਖ ਮਾਹਿ ਸਮਾਨੀ ॥
ମୋହ-ମାୟାର ଦୁଃଖରେ ଫସି ରହିଥାଏ।
ਬਹੁਤੇ ਭੇਖ ਕਰੈ ਨਹ ਪਾਏ ਬਿਨੁ ਸਤਿਗੁਰ ਸੁਖੁ ਨ ਪਾਈ ਹੇ ॥੧੨॥
ଅନେକ ବେଶ ଧାରଣ କରିବା ଦ୍ଵାରା ସତ୍ୟର ପ୍ରାପ୍ତି ହୁଏନାହିଁ ଏବଂ ସଦଗୁରୁଙ୍କ ବିନା ପରମ ସୁଖ ମିଳେନାହିଁ||12||
ਕਿਸ ਨੋ ਕਹੀਐ ਜਾ ਆਪਿ ਕਰਾਏ ॥
ଯେତେବେଳେ ପରମାତ୍ମା ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ସବୁ କିଛି କରାଇ ଥାଆନ୍ତି, ଆଉ କାହାକୁ କିପରି ଦୋଷ ଦିଆଯାଇ ପାରିବ?
ਜਿਤੁ ਭਾਵੈ ਤਿਤੁ ਰਾਹਿ ਚਲਾਏ ॥
ଯେପରି ଚାହିଥାନ୍ତି, ଜୀବଙ୍କୁ ସେପରି ମାର୍ଗରେ ଚଲାଇ ଥାଆନ୍ତି।
ਆਪੇ ਮਿਹਰਵਾਨੁ ਸੁਖਦਾਤਾ ਜਿਉ ਭਾਵੈ ਤਿਵੈ ਚਲਾਈ ਹੇ ॥੧੩॥
ସେ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ କୃପାଳୁ ଏବଂ ସୁଖ ଦେବା ବାଲା ଅଟନ୍ତି, ଯେପରି ତାହାଙ୍କୁ ମଞ୍ଜୁର ହୋଇଥାଏ, ସେ ଜୀବକୁ ସେପରି ହିଁ ଚଲାଇ ଥାଆନ୍ତି||13||
ਆਪੇ ਕਰਤਾ ਆਪੇ ਭੁਗਤਾ ॥
କରିବା ବାଲା ଓ ଭୋଗିବା ବାଲା ପ୍ରଭୁ ହିଁ ଅଟନ୍ତି ଏବଂ
ਆਪੇ ਸੰਜਮੁ ਆਪੇ ਜੁਗਤਾ ॥
ସଂଯମ ଓ ଯୁକ୍ତି ମଧ୍ୟ ସେ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ଅଟନ୍ତି।
ਆਪੇ ਨਿਰਮਲੁ ਮਿਹਰਵਾਨੁ ਮਧੁਸੂਦਨੁ ਜਿਸ ਦਾ ਹੁਕਮੁ ਨ ਮੇਟਿਆ ਜਾਈ ਹੇ ॥੧੪॥
ସେହି ମଧୁସୂଦନ ସ୍ଵୟଂ ହିଁ ନିର୍ମଳ ଓ କୃପାଳୁ ଅଟନ୍ତି, ଯାହାଙ୍କ ହୁକୁମ ଏଡା ଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ ||14||
ਸੇ ਵਡਭਾਗੀ ਜਿਨੀ ਏਕੋ ਜਾਤਾ ॥
ସେହି ଭାଗ୍ୟବାନ ଅଟେ ଯାହାକୁ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ପରିଚୟ ହୋଇଥାଏ,