Page 1019
ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੫ ॥
ମାରୁ ମହଲା 5॥
ਜੀਵਨਾ ਸਫਲ ਜੀਵਨ ਸੁਨਿ ਹਰਿ ਜਪਿ ਜਪਿ ਸਦ ਜੀਵਨਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ତାହାର ଜୀବନ ସଫଳ ଅଟେ, ଯିଏ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ବନ୍ଦନା ଏବଂ ମହିମାଗାନ ଶୁଣି ଜୀବନ ବିତାଇ ଥାଏ॥1॥ରୁହ॥
ਪੀਵਨਾ ਜਿਤੁ ਮਨੁ ਆਘਾਵੈ ਨਾਮੁ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਰਸੁ ਪੀਵਨਾ ॥੧॥
ତାହା ପାନ କରିବା ଉଚିତ, ଯାହାଦ୍ୱାରା ମନ ତୃପ୍ତ ହୋଇଯାଏ, ଏଥିପାଇଁ ନାମାମୃତ ରସ ପାନ କରିବା ଉଚିତ||1||
ਖਾਵਨਾ ਜਿਤੁ ਭੂਖ ਨ ਲਾਗੈ ਸੰਤੋਖਿ ਸਦਾ ਤ੍ਰਿਪਤੀਵਨਾ ॥੨॥
ତାହା ଭୋଜନ କରିବା ଉଚିତ, ଯାହା ଭୋଜନ କରିବା ଦ୍ଵାରା କ୍ଷୁଧା ଲାଗେ ନାହିଁ, ମନ ସଦା ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ଓ ତୃପ୍ତ ରହିଥାଏ||2||
ਪੈਨਣਾ ਰਖੁ ਪਤਿ ਪਰਮੇਸੁਰ ਫਿਰਿ ਨਾਗੇ ਨਹੀ ਥੀਵਨਾ ॥੩॥
ଯାହା ପିନ୍ଧିବା ଦ୍ଵାରା ଲଜ୍ଜା ବନି ରହିଥାଏ, ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ ନାମ ରୂପୀ କପଡା ଧାରଣ କର, ଏହାଦ୍ୱାରା କେବେ ପୁନଃ ନିର୍ଲଜ୍ଜ ହେବାକୁ ପଡିବ ନାହିଁ||3||
ਭੋਗਨਾ ਮਨ ਮਧੇ ਹਰਿ ਰਸੁ ਸੰਤਸੰਗਤਿ ਮਹਿ ਲੀਵਨਾ ॥੪॥
ମନରେ ହରିନାମ ରୂପୀ ରସ ଭୋଗିବା ହିଁ ଉତ୍ତମ ଅଟେ, ଏଣୁ ସନ୍ଥଙ୍କ ସଙ୍ଗତିରେ ଲୀନ ରୁହ||4||
ਬਿਨੁ ਤਾਗੇ ਬਿਨੁ ਸੂਈ ਆਨੀ ਮਨੁ ਹਰਿ ਭਗਤੀ ਸੰਗਿ ਸੀਵਨਾ ॥੫॥
ଛୁଞ୍ଚି ସୂତାରେ ସିଲାଇବା ବିନା ହିଁ ସନ୍ଥଜନଙ୍କ ମନ ଭଗବାନଙ୍କ ଭକ୍ତିରେ ସିଲାଇ ହୋଇଯାଏ||5||
ਮਾਤਿਆ ਹਰਿ ਰਸ ਮਹਿ ਰਾਤੇ ਤਿਸੁ ਬਹੁੜਿ ਨ ਕਬਹੂ ਅਉਖੀਵਨਾ ॥੬॥
ଯିଏ ହରିନାମ ରୂପୀ ରସରେ ମସ୍ତ ରହିଥାଏ, ସେ କେବେ ବିଚଳିତ ହୁଏନାହିଁ||6||
ਮਿਲਿਓ ਤਿਸੁ ਸਰਬ ਨਿਧਾਨਾ ਪ੍ਰਭਿ ਕ੍ਰਿਪਾਲਿ ਜਿਸੁ ਦੀਵਨਾ ॥੭॥
ଯାହାକୁ କୃପାଳୁ ପ୍ରଭୁ ନାମ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି, ତାହାକୁ ସୁଖର ସବୁ ଭଣ୍ଡାର ମିଳି ଯାଇଛି||7||
ਸੁਖੁ ਨਾਨਕ ਸੰਤਨ ਕੀ ਸੇਵਾ ਚਰਣ ਸੰਤ ਧੋਇ ਪੀਵਨਾ ॥੮॥੩॥੬॥
ହେ ନାନକ! ସନ୍ଥଙ୍କ ସେବା ଦ୍ଵାରା ହିଁ ପରମ ସୁଖ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ, ଏଣୁ ତାହାଙ୍କ ଚରଣ ଧୋଇ ପାନ କର||8||3||6||
ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੮ ਅੰਜੁਲੀਆ
ମାରୁ ମହଲା 5 ଘର 8 ଅଞ୍ଜୁଲିଆ
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ଇଶ୍ଵର ଏକ ଅଟନ୍ତି, ଯାହାଙ୍କୁ ସଦଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରାଯାଇ ପାରେ।
ਜਿਸੁ ਗ੍ਰਿਹਿ ਬਹੁਤੁ ਤਿਸੈ ਗ੍ਰਿਹਿ ਚਿੰਤਾ ॥
ଯେଉଁ ଘରେ ଅସୁମାରୀ ଧନ-ଦୌଲତ ଅଛି, ସେଠାରେ ଚିନ୍ତା ହି ବନି ରହିଥାଏ
ਜਿਸੁ ਗ੍ਰਿਹਿ ਥੋਰੀ ਸੁ ਫਿਰੈ ਭ੍ਰਮੰਤਾ ॥
କିନ୍ତୁ ଯେଉଁ ଘରେ ଧନ ଆବଶ୍ୟକତାରୁ କମ ଥାଏ, ତାହା ପାଇବା ପାଇଁ ସେ ଅନେକ ପ୍ରୟାସ କରିଥାଏ।
ਦੁਹੂ ਬਿਵਸਥਾ ਤੇ ਜੋ ਮੁਕਤਾ ਸੋਈ ਸੁਹੇਲਾ ਭਾਲੀਐ ॥੧॥
ଏହି ଦୁଇ ପରିସ୍ଥିତିରୁ ଯିଏ ମୁକ୍ତ ଅଟେ, ସେ ହିଁ ସୁଖୀ ହୋଇଥାଏ||1||
ਗ੍ਰਿਹ ਰਾਜ ਮਹਿ ਨਰਕੁ ਉਦਾਸ ਕਰੋਧਾ ॥
ବେଦର ଏହି ଉପଦେଶ ଯେ ଗୃହସ୍ଥ ରାଜ୍ୟରେ ନର୍କରେ ଥାଏ ଏବଂ ତ୍ୟାଗୀ ବନିବା ଦ୍ଵାରା କ୍ରୋଧ ବଢିଥାଏ,
ਬਹੁ ਬਿਧਿ ਬੇਦ ਪਾਠ ਸਭਿ ਸੋਧਾ ॥
ଅନେକ ପ୍ରକାର ବେଦ ପାଠ କରି ବିଶ୍ଳେଷଣ କରିଛି।
ਦੇਹੀ ਮਹਿ ਜੋ ਰਹੈ ਅਲਿਪਤਾ ਤਿਸੁ ਜਨ ਕੀ ਪੂਰਨ ਘਾਲੀਐ ॥੨॥
ଯେଉଁ ଶରୀର ମାୟା ଠାରୁ ନିର୍ଲିପ୍ତ ରହିଥାଏ, ସେହି ବ୍ୟକ୍ତିର ପରିଶ୍ରମ ସଫଳ ହୋଇଥାଏ||2||
ਜਾਗਤ ਸੂਤਾ ਭਰਮਿ ਵਿਗੂਤਾ ॥
ମନୁଷ୍ୟ ଜାଗ୍ରତ ଓ ଶୟନ କରିବା ସମୟରେ ଭ୍ରମରେ ଧ୍ଵଂସ ହୋଇ ରହିଥାଏ।
ਬਿਨੁ ਗੁਰ ਮੁਕਤਿ ਨ ਹੋਈਐ ਮੀਤਾ ॥
ହେ ମିତ୍ର! ଗୁରୁଙ୍କ ବିନା ମୁକ୍ତି ହୁଏନାହିଁ।
ਸਾਧਸੰਗਿ ਤੁਟਹਿ ਹਉ ਬੰਧਨ ਏਕੋ ਏਕੁ ਨਿਹਾਲੀਐ ॥੩॥
ସାଧୁଙ୍କ ସଙ୍ଗତିରେ ସବୁ ବନ୍ଧନ ଦୂର ହୋଇଯାଏ ଏବଂ ଏକ ଈଶ୍ଵର ହିଁ ଦେଖା ଦେଇଥାନ୍ତି||3||
ਕਰਮ ਕਰੈ ਤ ਬੰਧਾ ਨਹ ਕਰੈ ਤ ਨਿੰਦਾ ॥
ଯଦି କେହି ଧର୍ମ-କର୍ମ କରିଥାଏ, କର୍ମର ଜାଲରେ ଫସି ରହିଥାଏ ଏବଂ ଯଦି କରେ ନାହିଁ, ତାହାହେଲେ ସଂସାର ନିନ୍ଦା କରିଥାଏ।
ਮੋਹ ਮਗਨ ਮਨੁ ਵਿਆਪਿਆ ਚਿੰਦਾ ॥
ମୋହରେ ମଗ୍ନ ମନ ଚିନ୍ତାରେ ଫସି ରହିଥାଏ।
ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਸੁਖੁ ਦੁਖੁ ਸਮ ਜਾਣੈ ਘਟਿ ਘਟਿ ਰਾਮੁ ਹਿਆਲੀਐ ॥੪॥
ଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ଯିଏ ସୁଖ-ଦୁଃଖକୁ ସମାନ ଭାବିଥାଏ, ସେ ପ୍ରତି ଜୀବ ଠାରେ ବ୍ୟାପ୍ତ ରାମଙ୍କୁ ଅନୁଭବ କରିଥାଏ||4||
ਸੰਸਾਰੈ ਮਹਿ ਸਹਸਾ ਬਿਆਪੈ ॥
ସଂସାରରେ ପ୍ରତି ସମୟରେ କୌଣସି ନା କୌଣସି ସଂଶୟ ବ୍ୟାପ୍ତ ରହିଥାଏ ଏବଂ
ਅਕਥ ਕਥਾ ਅਗੋਚਰ ਨਹੀ ਜਾਪੈ ॥
ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଅକଥନୀୟ କଥାର ଜ୍ଞାନ ହୁଏନାହିଁ।
ਜਿਸਹਿ ਬੁਝਾਏ ਸੋਈ ਬੂਝੈ ਓਹੁ ਬਾਲਕ ਵਾਗੀ ਪਾਲੀਐ ॥੫॥
ଭଗବାନ ଶିଶୁ ଭଳି ପୋଷଣ କରିଥାନ୍ତି; ଯାହାକୁ ଜ୍ଞାନ ଦେଇଥାନ୍ତି, ତାହାକୁ ହିଁ ଜ୍ଞାନ ହୋଇଥାଏ||5||
ਛੋਡਿ ਬਹੈ ਤਉ ਛੂਟੈ ਨਾਹੀ ॥
ଯଦି କେହି ଧନର ମୋହ ତ୍ୟାଗ କରିବାକୁ ପ୍ରୟାସ କରିଥାଏ, ତାହାହେଲେ ମଧ୍ୟ ଏହା ଛାଡି ଯାଏ ନାହିଁ।
ਜਉ ਸੰਚੈ ਤਉ ਭਉ ਮਨ ਮਾਹੀ ॥
ଯିଏ ଅସୁମାରୀ ଧନ ସଞ୍ଚୟ କରିଥାଏ, ତାହାର ମନରେ ହଜାଇବାର ଭୟ ରହିଥାଏ।
ਇਸ ਹੀ ਮਹਿ ਜਿਸ ਕੀ ਪਤਿ ਰਾਖੈ ਤਿਸੁ ਸਾਧੂ ਚਉਰੁ ਢਾਲੀਐ ॥੬॥
ଏହାଠାରୁ ନିର୍ଲିପ୍ତ ରହିବା ଜୀବର ସମ୍ମାନ ଭଗବାନ ରକ୍ଷା କରିଥାନ୍ତି, ସେହି ସାଧୁଙ୍କ ମସ୍ତକରେ ଯଶ ରୂପୀ ଚଁଅର ଝୁଲି ରହିଥାଏ||6||
ਜੋ ਸੂਰਾ ਤਿਸ ਹੀ ਹੋਇ ਮਰਣਾ ॥
ଯିଏ ସୁରବୀର ହୋଇଥାଏ, ସେ ଯୁଦ୍ଧରେ ଲଢାଇ କରି ବୀରଗତି ପ୍ରାପ୍ତ କରିଥାଏ।
ਜੋ ਭਾਗੈ ਤਿਸੁ ਜੋਨੀ ਫਿਰਣਾ ॥
ଯିଏ ହାରି ଯାଇ ଦୌଡି ଯାଇଥାଏ, ତାହାକୁ ଯୋନିର ଚକ୍ରରେ ପଥଭ୍ରଷ୍ଟ ରହିବାକୁ ପଡିଥାଏ।
ਜੋ ਵਰਤਾਏ ਸੋਈ ਭਲ ਮਾਨੈ ਬੁਝਿ ਹੁਕਮੈ ਦੁਰਮਤਿ ਜਾਲੀਐ ॥੭॥
ପରମାତ୍ମା ଯାହା କରିଥାନ୍ତି, ତାହାକୁ ଭଲ ମାନିବା ଉଚିତ ଏବଂ ତାହାଙ୍କ ହୁକୁମକୁ ବୁଝି ଦୁର୍ମତିକୁ ଜଳାଇ ଦେବା ଉଚିତ||7||
ਜਿਤੁ ਜਿਤੁ ਲਾਵਹਿ ਤਿਤੁ ਤਿਤੁ ਲਗਨਾ ॥
ଈଶ୍ଵର ଯେଉଁଠି ଲଗାଇବାକୁ ଚାହାନ୍ତି, ଜୀବ ସେଠାରେ ଲାଗିଯାଏ।
ਕਰਿ ਕਰਿ ਵੇਖੈ ਅਪਣੇ ਜਚਨਾ ॥
ଯାହା ତାହାଙ୍କୁ ଠିକ ଲାଗିଥାଏ, ସେ ତାହା କରି ଦେଖିଥାନ୍ତି।
ਨਾਨਕ ਕੇ ਪੂਰਨ ਸੁਖਦਾਤੇ ਤੂ ਦੇਹਿ ਤ ਨਾਮੁ ਸਮਾਲੀਐ ॥੮॥੧॥੭॥
ହେ ନାନକଙ୍କ ପୂର୍ଣ୍ଣ ସୁଖଦାତା! ଯଦି ତୁ ନାମ ଦାନ ଦେଉ, ତାହାହେଲେ ତୋର ନାମ ସ୍ମରଣ କରିଥାଏ||8||1||7||
ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੫ ॥
ମାରୁ ମହଲା 5॥
ਬਿਰਖੈ ਹੇਠਿ ਸਭਿ ਜੰਤ ਇਕਠੇ ॥
ଜଗତ ରୂପୀ ଗଛର ତଳେ ସବୁ ଜୀବ ଏକତ୍ର ହୋଇଯାନ୍ତି।
ਇਕਿ ਤਤੇ ਇਕਿ ਬੋਲਨਿ ਮਿਠੇ ॥
ଏଥିରେ କିଛି ମନ୍ଦ ବାଲା ଓ କିଛି ମଧୁରଭାଷୀ ଅଛନ୍ତି।
ਅਸਤੁ ਉਦੋਤੁ ਭਇਆ ਉਠਿ ਚਲੇ ਜਿਉ ਜਿਉ ਅਉਧ ਵਿਹਾਣੀਆ ॥੧॥
ଯେତେବେଳେ ଜୀବନ ରୂପୀ ସୂର୍ଯ୍ୟାସ୍ତ ହୋଇଯାଏ ତଥା ଜୀବନ-ରାତ୍ରି ସମାପ୍ତ ହୋଇଯାଏ, ଯେଉଁ ଯେଉଁ ଜୀବନ ଅବଧି ଶେଷ ହୋଇଯାଏ, ସେମାନେ ଜଗତରୁ ଉଠି ଚାଲିଯାନ୍ତି||1||
ਪਾਪ ਕਰੇਦੜ ਸਰਪਰ ਮੁਠੇ ॥
ପାପ କର୍ମ କରିବା ବାଲା ଅବଶ୍ୟ ଠକି ହୋଇଯାନ୍ତି ଏବଂ
ਅਜਰਾਈਲਿ ਫੜੇ ਫੜਿ ਕੁਠੇ ॥
ଯମରାଜ ତାହାକୁ ଧରି କଠୋର ଦଣ୍ଡ ଦେଇଥାଏ।