Page 1003
ਬੇਦੁ ਪੁਕਾਰੈ ਮੁਖ ਤੇ ਪੰਡਤ ਕਾਮਾਮਨ ਕਾ ਮਾਠਾ ॥
ପଣ୍ଡିତ ନିଜ ମୁଖରେ ବେଦ ପଢିଥାଏ, କିନ୍ତୁ ନାମ-ଅଭ୍ୟାସରେ ଅଳସୁଆ ହୋଇଥାଏ।
ਮੋਨੀ ਹੋਇ ਬੈਠਾ ਇਕਾਂਤੀ ਹਿਰਦੈ ਕਲਪਨ ਗਾਠਾ ॥
ମୌନ ଏକାନ୍ତରେ ଧ୍ୟାନ କରିଥାଏ, ପରନ୍ତୁ ତାହାର ହୃଦୟରେ ଚିନ୍ତାର ଗଣ୍ଠି ପଡିଥାଏ।
ਹੋਇ ਉਦਾਸੀ ਗ੍ਰਿਹੁ ਤਜਿ ਚਲਿਓ ਛੁਟਕੈ ਨਾਹੀ ਨਾਠਾ ॥੧॥
ମନୁଷ୍ୟ ବିରକ୍ତ ବନି ଗୃହସ୍ଥ ଜୀବନ ତ୍ୟାଗ କରି ଚାଲିଯାଇ ଥାଏ, କିନ୍ତୁ ଘର ଛାଡିବା ପରେ ତାହାର ତୃଷ୍ଣାର ଅନ୍ତ ହୁଏନାହିଁ||1||
ਜੀਅ ਕੀ ਕੈ ਪਹਿ ਬਾਤ ਕਹਾ ॥
ମୁଁ ନିଜ ହୃଦୟର କଥା କାହାକୁ କହିବି?
ਆਪਿ ਮੁਕਤੁ ਮੋ ਕਉ ਪ੍ਰਭੁ ਮੇਲੇ ਐਸੋ ਕਹਾ ਲਹਾ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ଏପରି ସନ୍ଥ କେଉଁଠାରୁ ପାଇବି, ଯିଏ ସ୍ଵୟଂ ବନ୍ଧନରୁ ମୁକ୍ତ ଅଟନ୍ତି ଏବଂ ମୋତେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ସହିତ ମିଳାଇ ଦିଅନ୍ତି ॥1॥ରୁହ॥
ਤਪਸੀ ਕਰਿ ਕੈ ਦੇਹੀ ਸਾਧੀ ਮਨੂਆ ਦਹ ਦਿਸ ਧਾਨਾ ॥
ତପସ୍ଵୀ ତପସ୍ୟା କରି ଶରୀରର ସାଧନା କରିଛି, ପରନ୍ତୁ ମନ ପୁଣି ଦଶ ଦିଗରେ ପଥଭ୍ରଷ୍ଟ ରହିଥାଏ।
ਬ੍ਰਹਮਚਾਰਿ ਬ੍ਰਹਮਚਜੁ ਕੀਨਾ ਹਿਰਦੈ ਭਇਆ ਗੁਮਾਨਾ ॥
ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯ୍ୟ ଧାରଣ କରିଥାଏ, କିନ୍ତୁ ତାହାର ହୃଦୟରେ ଅହଂକାର ଜାତ ହୋଇଥାଏ।
ਸੰਨਿਆਸੀ ਹੋਇ ਕੈ ਤੀਰਥਿ ਭ੍ਰਮਿਓ ਉਸੁ ਮਹਿ ਕ੍ਰੋਧੁ ਬਿਗਾਨਾ ॥੨॥
କେହି ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ବନି ତୀର୍ଥରେ ପଥଭ୍ରଷ୍ଟ ରହିଥାଏ, କିନ୍ତୁ ମନରେ କ୍ରୋଧ ହିଁ ଭରି ରହିଥାଏ, ଯାହା ତାହାକୁ ମୂର୍ଖ ବନାଇ ଦିଏ||2||
ਘੂੰਘਰ ਬਾਧਿ ਭਏ ਰਾਮਦਾਸਾ ਰੋਟੀਅਨ ਕੇ ਓਪਾਵਾ ॥
କିଛି ଲୋକ ପାଦରେ ଘୁଙ୍ଗୁର ବାନ୍ଧି ମନ୍ଦିରରେ ଦେବଦାସୀ ବନିଯାନ୍ତି, ପରନ୍ତୁ ଏହା ମଧ୍ୟ ତାହାର ଏକ ଜୀବିକା ଅଟେ।
ਬਰਤ ਨੇਮ ਕਰਮ ਖਟ ਕੀਨੇ ਬਾਹਰਿ ਭੇਖ ਦਿਖਾਵਾ ॥
କେହି ବ୍ରତ-ଉପବାସ ରଖିଥାଏ, ନିୟମ ଓ ଷଡ କର୍ମ କରିଥାଏ, କିନ୍ତୁ ଏହା ମଧ୍ୟ ଲୋକ ଦେଖାଣିଆ ଅଟେ।
ਗੀਤ ਨਾਦ ਮੁਖਿ ਰਾਗ ਅਲਾਪੇ ਮਨਿ ਨਹੀ ਹਰਿ ਹਰਿ ਗਾਵਾ ॥੩॥
କିଛି ଲୋକ ମୁଖରେ ଭଜନ ଗାନ କରିଥାନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ମନରେ ହରିନାମ ଗାନ କରନ୍ତି ନାହିଁ||3||
ਹਰਖ ਸੋਗ ਲੋਭ ਮੋਹ ਰਹਤ ਹਹਿ ਨਿਰਮਲ ਹਰਿ ਕੇ ਸੰਤਾ
ନିର୍ମଳ ଜୀବନ ବାଲା ହରିଙ୍କ ସନ୍ଥଜନ ସୁଖ-ଦୁଃଖ ଏବଂ ଲୋଭ-ମୋହ ଠାରୁ ସର୍ବଦା ନିର୍ଲିପ୍ତ ରହିଥାନ୍ତି।
ਤਿਨ ਕੀ ਧੂੜਿ ਪਾਏ ਮਨੁ ਮੇਰਾ ਜਾ ਦਇਆ ਕਰੇ ਭਗਵੰਤਾ ॥
ଯଦି ଭଗବାନ ଦୟା କରିଥାନ୍ତି, ମୋତେ ତାହାଙ୍କ ଚରଣ-ଧୂଳି ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାଏ!
ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਗੁਰੁ ਪੂਰਾ ਮਿਲਿਆ ਤਾਂ ਉਤਰੀ ਮਨ ਕੀ ਚਿੰਤਾ ॥੪॥
ହେ ନାନକ! ଯେତେବେଳେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଗୁରୁଙ୍କ ସହିତ ସାକ୍ଷାତ ହୋଇଥାଏ, ମନର ସାରା ଚିନ୍ତା ଦୂର ହୋଇଯାଏ||4||
ਮੇਰਾ ਅੰਤਰਜਾਮੀ ਹਰਿ ਰਾਇਆ ॥
ମୋର ପରମେଶ୍ଵର ଅନ୍ତର୍ଯାମୀ ଅଟନ୍ତି,
ਸਭੁ ਕਿਛੁ ਜਾਣੈ ਮੇਰੇ ਜੀਅ ਕਾ ਪ੍ਰੀਤਮੁ ਬਿਸਰਿ ਗਏ ਬਕਬਾਇਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ਦੂਜਾ ॥੬॥੧੫॥
ସେ ମୋର ହୃଦୟର ସବୁକଥା ଜାଣିଥାନ୍ତି, ଏଥିପାଇଁ ବେକାର କଥା ଭୁଲି ଯାଇଛି||6||15||
ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੫ ॥
ମାରୁ ମହଲା 5॥
ਕੋਟਿ ਲਾਖ ਸਰਬ ਕੋ ਰਾਜਾ ਜਿਸੁ ਹਿਰਦੈ ਮੁ ਤੁਮਾਰਾ ॥
ହେ ପରମେଶ୍ଵର! ଯାହାର ହୃଦୟରେ ତୋର ନାମ ଅଛି, ସେ ସମସ୍ତଙ୍କ ରାଜା ଅଟେ।
ਜਾ ਕਉ ਨਾਮੁ ਨ ਦੀਆ ਮੇਰੈ ਸਤਿਗੁਰਿ ਸੇ ਮਰਿ ਜਨਮਹਿ ਗਾਵਾਰਾ ॥੧॥
କିନ୍ତୁ ଯାହାକୁ ମୋର ସଦଗୁରୁ ନାମ ପ୍ରଦାନ କରି ନାହାନ୍ତି, ସେହି ମୂର୍ଖ ଜନ୍ମ-ମରଣରେ ଫସି ରହିଥାଏ||1||
ਮੇਰੇ ਸਤਿਗੁਰ ਹੀ ਪਤਿ ਰਾਖੁ ॥
ହେ ମୋର ସଦଗୁରୁ! ତୁ ହିଁ ମାନ-ସମ୍ମାନ ରଖିବା ବାଲା ଅଟୁ।
ਚੀਤਿ ਆਵਹਿ ਤਬ ਹੀ ਪਤਿ ਪੂਰੀ ਬਿਸਰਤ ਰਲੀਐ ਖਾਕੁ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ଯଦି ସ୍ମରଣ ଆସିଥାଏ, ତାହାହେଲେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ସମ୍ମାନ ମିଳିଥାଏ, ପରନ୍ତୁ ବିସ୍ମୃତ କରିଲେ ଜୀବ ଧୂଳିରେ ମିଶିଯାଏ॥1॥ରୁହ॥
ਰੂਪ ਰੰਗ ਖੁਸੀਆ ਮਨ ਭੋਗਣ ਤੇ ਤੇ ਛਿਦ੍ਰ ਵਿਕਾਰਾ ॥
ଦୁନିଆର ଯେତେ ରୂପ, ରଙ୍ଗ ଓ ଖୁସି ଅଛି, ଏହା ସବୁ ଅବଗୁଣ ଓ ପାପ ଅଟେ।
ਹਰਿ ਕਾ ਨਾਮੁ ਨਿਧਾਨੁ ਕਲਿਆਣਾ ਸੂਖ ਸਹਜੁ ਇਹੁ ਸਾਰਾ ॥੨॥
ହରିଙ୍କ ନାମ ଏପରି ନିଧି ଅଟେ, ଯାହା କଲ୍ୟାଣକାରୀ, ସୁଖଦାୟକ ଏବଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପଦାର୍ଥ ଅଟେ||2||
ਮਾਇਆ ਰੰਗ ਬਿਰੰਗ ਖਿਨੈ ਮਹਿ ਜਿਉ ਬਾਦਰ ਕੀ ਛਾਇਆ ॥
ବାଦଲର ଛାୟା ଭଳି ମାୟାର ରଙ୍ଗ ଏକ କ୍ଷଣରେ ହିଁ ନାଶ ହୋଇଯାଏ।
ਸੇ ਲਾਲ ਭਏ ਗੂੜੈ ਰੰਗਿ ਰਾਤੇ ਜਿਨ ਗੁਰ ਮਿਲਿ ਹਰਿ ਹਰਿ ਗਾਇਆ ॥੩॥
ଯିଏ ଗୁରୁଙ୍କ ସହିତ ମିଶି ଭଗବାନଙ୍କ ଗୁଣଗାନ କରିଥାଏ, ସେ ସତ୍ୟର ଗାଢ ରଙ୍ଗରେ ଲୀନ ରହି ଲାଲ ହୋଇଯାଏll3ll
ਊਚ ਮੂਚ ਅਪਾਰ ਸੁਆਮੀ ਅਗਮ ਦਰਬਾਰਾ ॥
ସର୍ବୋପରି, ଅପରାମ୍ପର ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ଦରବାର ଅଗମ୍ୟ ଅଟେ।
ਨਾਮੋ ਵਡਿਆਈ ਸੋਭਾ ਨਾਨਕ ਖਸਮੁ ਪਿਆਰਾ ॥੪॥੭॥੧੬॥
ହେ ନାନକ! ପ୍ରଭୁ-ନାମର ହିଁ ବଡିମା ଓ ଶୋଭା ପ୍ରସାରିତ ହୋଇଛି, ସେହି ମାଲିକ ଅତି ପ୍ରିୟ ଅଟନ୍ତି॥4॥7॥16॥
ਮਾਰੂ ਮਹਲਾ ੫ ਘਰੁ ੪
ମାରୁ ମହଲା 5 ଘାର 4
ੴ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ଈଶ୍ଵର ଏକ ଅଟନ୍ତି, ଯାହାଙ୍କୁ ସଦଗୁରୁଙ୍କ କୃପାରୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରାଯାଇ ପାରେ।
ਓਅੰਕਾਰਿ ਉਤਪਾਤੀ ॥
ଓଁକାର ଠାରୁ ସବୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଛି,
ਕੀਆ ਦਿਨਸੁ ਸਭ ਰਾਤੀ ॥
ସେ ଦିବସ-ରଜନୀ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ
ਵਣੁ ਤ੍ਰਿਣੁ ਤ੍ਰਿਭਵਣ ਪਾਣੀ ॥
ବନ-ବନସ୍ପତି, ପାଣି ଏବଂ ତିନିଲୋକର ନିର୍ମାଣ କରିଛନ୍ତି।
ਚਾਰਿ ਬੇਦ ਚਾਰੇ ਖਾਣੀ ॥
ରୁକ, ସାମ, ଯଜୁଃ ଏବଂ ଅଥର୍ବ ବେଦ, ଜାତ କରିବା ବାଲା ଚାରି ସ୍ରୋତ-ଅଣ୍ଡଜ, ଜରାୟୁଜ, ସ୍ଵେଦଜ ଓ ଉଦ୍ଭିଦଜ,
ਖੰਡ ਦੀਪ ਸਭਿ ਲੋਆ ॥
ଧରିତ୍ରିର ନବଖଣ୍ଡ, ସପ୍ତ ଦ୍ଵୀପ ଏବଂ ଚଉଦ ଲୋକ
ਏਕ ਕਵਾਵੈ ਤੇ ਸਭਿ ਹੋਆ ॥੧॥
ସବୁ ଏକ ଓଁକାର ଶବ୍ଦରୁ ହିଁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଛନ୍ତି||1||
ਕਰਣੈਹਾਰਾ ਬੂਝਹੁ ਰੇ ॥
ହେ ଜୀବ! ରଚୟିତା ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ବୁଝିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କର;
ਸਤਿਗੁਰੁ ਮਿਲੈ ਤ ਸੂਝੈ ਰੇ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
ପରନ୍ତୁ ଯଦି ସଦଗୁରୁ ମିଳିଯାନ୍ତି, ତାହାହେଲେ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଯାଏ॥1॥ରୁହ॥
ਤ੍ਰੈ ਗੁਣ ਕੀਆ ਪਸਾਰਾ ॥
ଈଶ୍ଵର ରଜ, ତମ ଏବଂ ସତ ରୂପୀ ତ୍ରିଗୁଣର ପ୍ରସାର ଜଗତରେ କରିଛନ୍ତି ଆଉ
ਨਰਕ ਸੁਰਗ ਅਵਤਾਰਾ ॥
ନର୍କ, ସ୍ଵର୍ଗ ଏବଂ ଅବତାରର ସୃଜନା କରିଛନ୍ତି।
ਹਉਮੈ ਆਵੈ ਜਾਈ ॥
ଅହଂ କାରଣରୁ ଜୀବ ଜନ୍ମ-ମରଣର ଚକ୍ରରେ ପଡିଥାଏ ଏବଂ
ਮਨੁ ਟਿਕਣੁ ਨ ਪਾਵੈ ਰਾਈ ॥
ତାହାର ମନ ଏକ କ୍ଷଣ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ତିଷ୍ଠି ପାରେ ନାହିଁ।