Page 707
ਮਨਿ ਵਸੰਦੜੋ ਸਚੁ ਸਹੁ ਨਾਨਕ ਹਭੇ ਡੁਖੜੇ ਉਲਾਹਿ ॥੨॥
हे नानक! जर आपण परम सत्य आपल्या अंतःकरणात स्थिर केले तर दु:खांची विपुलता नाहीशी होईल. ॥२॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਕੋਟਿ ਅਘਾ ਸਭਿ ਨਾਸ ਹੋਹਿ ਸਿਮਰਤ ਹਰਿ ਨਾਉ ॥
भगवंताचे नामस्मरण केल्याने करोडो पापांचा नाश होतो.
ਮਨ ਚਿੰਦੇ ਫਲ ਪਾਈਅਹਿ ਹਰਿ ਕੇ ਗੁਣ ਗਾਉ ॥
त्याचे गुणगान गाण्याने मनुष्याला अपेक्षित फल प्राप्त होते.
ਜਨਮ ਮਰਣ ਭੈ ਕਟੀਅਹਿ ਨਿਹਚਲ ਸਚੁ ਥਾਉ ॥
तेव्हा जन्म-मृत्यूचे भय संपून मनुष्याला स्थिर व शाश्वत स्थान प्राप्त होते.
ਪੂਰਬਿ ਹੋਵੈ ਲਿਖਿਆ ਹਰਿ ਚਰਣ ਸਮਾਉ ॥
माणसाच्या नशिबात असे आधीच लिहिलेले असेल तर तो देवाच्या पाया पडतो.
ਕਰਿ ਕਿਰਪਾ ਪ੍ਰਭ ਰਾਖਿ ਲੇਹੁ ਨਾਨਕ ਬਲਿ ਜਾਉ ॥੫॥
नानक म्हणतात, हे परमेश्वरा! तुझ्या कृपेने माझे रक्षण करा कारण मी फक्त तुलाच समर्पण करतो. ॥५॥
ਸਲੋਕ ॥
श्लोक ॥
ਗ੍ਰਿਹ ਰਚਨਾ ਅਪਾਰੰ ਮਨਿ ਬਿਲਾਸ ਸੁਆਦੰ ਰਸਹ ॥
जी व्यक्ती आपल्या आयुष्यात घराच्या सुंदर रचनेत मग्न राहते, त्याच्या मनातील विलास, अभिरुची आणि सुख.
ਕਦਾਂਚ ਨਹ ਸਿਮਰੰਤਿ ਨਾਨਕ ਤੇ ਜੰਤ ਬਿਸਟਾ ਕ੍ਰਿਮਹ ॥੧॥
जे कधीही भगवंताचे चिंतन करत नाहीत, हे नानक! असे लोक मलमूत्राच्या किड्यांशिवाय दुसरे काही नसतात. ॥१॥
ਮੁਚੁ ਅਡੰਬਰੁ ਹਭੁ ਕਿਹੁ ਮੰਝਿ ਮੁਹਬਤਿ ਨੇਹ ॥
ज्या व्यक्तीकडे भरपूर सजावट आणि सर्व काही उपलब्ध आहे आणि त्याच्या हृदयात प्रेम आणि आपुलकी आहे, परंतु.
ਸੋ ਸਾਂਈ ਜੈਂ ਵਿਸਰੈ ਨਾਨਕ ਸੋ ਤਨੁ ਖੇਹ ॥੨॥
हे नानक! जर तो आपल्या गुरूला विसरला तर त्याचे शरीर धुळीसारखे आहे. ॥२॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਸੁੰਦਰ ਸੇਜ ਅਨੇਕ ਸੁਖ ਰਸ ਭੋਗਣ ਪੂਰੇ ॥
एखाद्या व्यक्तीकडे एक सुंदर पलंग असला तरीही, त्याच्याकडे जीवनातील सर्व सुख-सुख उपभोगण्याची पूर्ण संसाधने आहेत.
ਗ੍ਰਿਹ ਸੋਇਨ ਚੰਦਨ ਸੁਗੰਧ ਲਾਇ ਮੋਤੀ ਹੀਰੇ ॥
सोनेरी चंदनाचा सुगंध आणि हिरे-मोती घरात घालायला मिळतात.
ਮਨ ਇਛੇ ਸੁਖ ਮਾਣਦਾ ਕਿਛੁ ਨਾਹਿ ਵਿਸੂਰੇ ॥
त्याला अपेक्षित आनंद मिळू शकेल आणि त्याला कोणतीही चिंता नसेल.
ਸੋ ਪ੍ਰਭੁ ਚਿਤਿ ਨ ਆਵਈ ਵਿਸਟਾ ਕੇ ਕੀਰੇ ॥
पण जर त्याला परमेश्वर आठवला नाही तर तो शेणातल्या किड्यासारखा असतो.
ਬਿਨੁ ਹਰਿ ਨਾਮ ਨ ਸਾਂਤਿ ਹੋਇ ਕਿਤੁ ਬਿਧਿ ਮਨੁ ਧੀਰੇ ॥੬॥
हरिच्या नामाशिवाय माणसाला जीवनात शांती प्राप्त होत नाही. मग नामाशिवाय मनाला धीर कोणता साधता येईल? ॥६॥
ਸਲੋਕ ॥
श्लोक ॥
ਚਰਨ ਕਮਲ ਬਿਰਹੰ ਖੋਜੰਤ ਬੈਰਾਗੀ ਦਹ ਦਿਸਹ ॥
भगवंताच्या सुंदर कमळाच्या चरणांपासून वियोगाच्या वेदनांमुळे तो एकांतवासित होऊन त्याला दहा दिशांना शोधत राहतो.
ਤਿਆਗੰਤ ਕਪਟ ਰੂਪ ਮਾਇਆ ਨਾਨਕ ਆਨੰਦ ਰੂਪ ਸਾਧ ਸੰਗਮਹ ॥੧॥
हे नानक! तो फसवणुकीच्या रूपातील भ्रमाचा त्याग करतो आणि आनंदाच्या रूपात संत आणि महापुरुषांच्या पवित्र सभेत सामील होतो.॥ १॥
ਮਨਿ ਸਾਂਈ ਮੁਖਿ ਉਚਰਾ ਵਤਾ ਹਭੇ ਲੋਅ ॥
भगवंताचे नाम माझ्या मनात आहे, मी तोंडाने त्याचे नाम उच्चारतो आणि सर्व देशांत फिरतो.
ਨਾਨਕ ਹਭਿ ਅਡੰਬਰ ਕੂੜਿਆ ਸੁਣਿ ਜੀਵਾ ਸਚੀ ਸੋਇ ॥੨॥
हे नानक! जीवनातील सर्व दिखाऊपणा खोटा आहे आणि भगवंताचा खरा महिमा ऐकूनच मी जिवंत आहे. ॥२॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਬਸਤਾ ਤੂਟੀ ਝੁੰਪੜੀ ਚੀਰ ਸਭਿ ਛਿੰਨਾ ॥
तुटलेल्या झोपडीत राहणारी व्यक्ती आणि त्याचे कपडे जुने आणि फाटलेले आहेत.
ਜਾਤਿ ਨ ਪਤਿ ਨ ਆਦਰੋ ਉਦਿਆਨ ਭ੍ਰਮਿੰਨਾ ॥
ज्याची ना श्रेष्ठ जात ना आदर आणि जो निर्जन ठिकाणी फिरतो.
ਮਿਤ੍ਰ ਨ ਇਠ ਧਨ ਰੂਪ ਹੀਣ ਕਿਛੁ ਸਾਕੁ ਨ ਸਿੰਨਾ ॥
ज्याला कोणीही मित्र किंवा हितचिंतक नाही, जो धन आणि सौंदर्याने रहित आहे आणि ज्याचे कोणी नातेवाईक किंवा नातेवाईक नाहीत.
ਰਾਜਾ ਸਗਲੀ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਕਾ ਹਰਿ ਨਾਮਿ ਮਨੁ ਭਿੰਨਾ ॥
पण जर त्याचे मन भगवंताच्या नामात रमलेले असेल तर तो सर्व जगाचा राजा आहे.
ਤਿਸ ਕੀ ਧੂੜਿ ਮਨੁ ਉਧਰੈ ਪ੍ਰਭੁ ਹੋਇ ਸੁਪ੍ਰਸੰਨਾ ॥੭॥
त्याच्या पायाची धूळ मनाला आराम देते आणि परमेश्वरही त्याच्यावर प्रसन्न होतो. ॥७॥
ਸਲੋਕ ॥
श्लोक ॥
ਅਨਿਕ ਲੀਲਾ ਰਾਜ ਰਸ ਰੂਪੰ ਛਤ੍ਰ ਚਮਰ ਤਖਤ ਆਸਨੰ ॥
अनेक करमणूक, राज्य, सुख, करमणूक, सौंदर्य, मस्तकावर शामियाना आणि सिंहासनाचा विराजमान अशा ऐहिक गोष्टींमध्ये मग्न.
ਰਚੰਤਿ ਮੂੜ ਅਗਿਆਨ ਅੰਧਹ ਨਾਨਕ ਸੁਪਨ ਮਨੋਰਥ ਮਾਇਆ ॥੧॥
काही मूर्ख, अडाणी आणि आंधळे राहतात. हे नानक! या मायेच्या इच्छा स्वप्नासारख्या आहेत. ॥१॥
ਸੁਪਨੈ ਹਭਿ ਰੰਗ ਮਾਣਿਆ ਮਿਠਾ ਲਗੜਾ ਮੋਹੁ ॥
गुरुजी सांगतात की माणूस फक्त स्वप्नातच सर्व सुखांचा उपभोग घेत असतो आणि त्याची आसक्ती त्याला खूप गोड वाटते.
ਨਾਨਕ ਨਾਮ ਵਿਹੂਣੀਆ ਸੁੰਦਰਿ ਮਾਇਆ ਧ੍ਰੋਹੁ ॥੨॥
पण हे नानक! नानक नावाशिवाय हा सुंदर दिसणारा भ्रम म्हणजे फसवणूक आहे. ॥२॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਸੁਪਨੇ ਸੇਤੀ ਚਿਤੁ ਮੂਰਖਿ ਲਾਇਆ ॥
मूर्ख माणसाचे मन स्वप्नात मग्न राहते.
ਬਿਸਰੇ ਰਾਜ ਰਸ ਭੋਗ ਜਾਗਤ ਭਖਲਾਇਆ ॥
जेव्हा तो स्वप्नातून जागा होतो, तेव्हा तो मायेचा भ्रम, सुखाचे राज्य, करमणूक आणि सुख इत्यादि विसरतो आणि तो निराश होतो.
ਆਰਜਾ ਗਈ ਵਿਹਾਇ ਧੰਧੈ ਧਾਇਆ ॥
माणसाचे संपूर्ण आयुष्य ऐहिक व्यवहारात धावण्यात गेले आहे.
ਪੂਰਨ ਭਏ ਨ ਕਾਮ ਮੋਹਿਆ ਮਾਇਆ ॥
मायेच्या मोहात मग्न राहिल्यामुळे तो ज्या उद्देशाने जीवनात आला होता तो पूर्ण झाला नाही.
ਕਿਆ ਵੇਚਾਰਾ ਜੰਤੁ ਜਾ ਆਪਿ ਭੁਲਾਇਆ ॥੮॥
सत्य हेच आहे की जेव्हा भगवंतानेच त्याला भ्रमात भरकटवले आहे, तेव्हा गरीब जीव काय करू शकतो? ॥८॥
ਸਲੋਕ ॥
श्लोक ॥
ਬਸੰਤਿ ਸ੍ਵਰਗ ਲੋਕਹ ਜਿਤਤੇ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਨਵ ਖੰਡਣਹ ॥
एखादा प्राणी स्वर्गात राहतो किंवा त्याने पृथ्वीचे नऊ भाग जिंकले आहेत.
ਬਿਸਰੰਤ ਹਰਿ ਗੋਪਾਲਹ ਨਾਨਕ ਤੇ ਪ੍ਰਾਣੀ ਉਦਿਆਨ ਭਰਮਣਹ ॥੧॥
पण जर तो पृथ्वीचा रक्षक देवाला विसरला तर हे नानक! तो भयंकर जंगलात भटकत आहे. ॥१॥
ਕਉਤਕ ਕੋਡ ਤਮਾਸਿਆ ਚਿਤਿ ਨ ਆਵਸੁ ਨਾਉ ॥
हे नानक, जिज्ञासा, आनंद आणि खेळाच्या चष्म्यामुळे जे देवाचे नामस्मरण करत नाहीत.
ਨਾਨਕ ਕੋੜੀ ਨਰਕ ਬਰਾਬਰੇ ਉਜੜੁ ਸੋਈ ਥਾਉ ॥੨॥
नरकात राहणारे लोक कुष्ठरोग्यासारखे आहेत आणि त्यांचे निवासस्थानही उजाड आहे. ॥२॥
ਪਉੜੀ ॥
पउडी ॥
ਮਹਾ ਭਇਆਨ ਉਦਿਆਨ ਨਗਰ ਕਰਿ ਮਾਨਿਆ ॥
हे जग भयंकर जंगलासारखे आहे परंतु मूर्ख प्राण्याने याला सुंदर शहर मानले आहे आणि.
ਝੂਠ ਸਮਗ੍ਰੀ ਪੇਖਿ ਸਚੁ ਕਰਿ ਜਾਨਿਆ ॥
खोटे साहित्य पाहिल्यानंतर त्याला सत्य समजले आहे.