Page 327
ਤਨ ਮਹਿ ਹੋਤੀ ਕੋਟਿ ਉਪਾਧਿ ॥
या शरीरात करोडो रोग होते.
ਉਲਟਿ ਭਈ ਸੁਖ ਸਹਜਿ ਸਮਾਧਿ ॥
परमेश्वराचे नामस्मरण करून आता त्यांचेही उत्स्फूर्त आनंद आणि समाधीत रूपांतर झाले आहे.
ਆਪੁ ਪਛਾਨੈ ਆਪੈ ਆਪ ॥
माझ्या मनाने त्याचे सत्यस्वरूप ओळखले आहे.
ਰੋਗੁ ਨ ਬਿਆਪੈ ਤੀਨੌ ਤਾਪ ॥੨॥
आता त्याला परमेश्वर दिसत आहे, रोग आणि तिन्ही तापमान त्याच्यावर परिणाम करू शकत नाही. ॥२॥
ਅਬ ਮਨੁ ਉਲਟਿ ਸਨਾਤਨੁ ਹੂਆ ॥
आता माझे मन शाश्वत परमेश्वराच्या रूपाकडे वळले आहे.
ਤਬ ਜਾਨਿਆ ਜਬ ਜੀਵਤ ਮੂਆ ॥
हे तेव्हाच कळते जेव्हा मन मायेत भरकटत असताना मायेच्या आसक्तीतून परम होते.
ਕਹੁ ਕਬੀਰ ਸੁਖਿ ਸਹਜਿ ਸਮਾਵਉ ॥
हे कबीर! आता मी सहज आनंदात मग्न आहे.
ਆਪਿ ਨ ਡਰਉ ਨ ਅਵਰ ਡਰਾਵਉ ॥੩॥੧੭॥
त्यामुळे आता मला ना कुणाची भीती वाटते ना कुणाला भीती वाटते. ॥३॥१७॥
ਗਉੜੀ ਕਬੀਰ ਜੀ ॥
गउडी कबीर जी ॥
ਪਿੰਡਿ ਮੂਐ ਜੀਉ ਕਿਹ ਘਰਿ ਜਾਤਾ ॥
प्रश्न: जेव्हा एखादा महापुरुष मरतो तेव्हा त्याचा आत्मा कुठे जातो?
ਸਬਦਿ ਅਤੀਤਿ ਅਨਾਹਦਿ ਰਾਤਾ ॥
उत्तर : हा पवित्र आत्मा शब्दाच्या प्रभावाने अमर परमेश्वरात लीन होतो.
ਜਿਨਿ ਰਾਮੁ ਜਾਨਿਆ ਤਿਨਹਿ ਪਛਾਨਿਆ ॥
ज्याला राम समजतो तो त्याची चव अनुभवतो.
ਜਿਉ ਗੂੰਗੇ ਸਾਕਰ ਮਨੁ ਮਾਨਿਆ ॥੧॥
जसे मुक्या माणसाचे मन साखर खाऊन तृप्त होते. ॥१॥
ਐਸਾ ਗਿਆਨੁ ਕਥੈ ਬਨਵਾਰੀ ॥
असे ज्ञान फक्त परमेश्वरच प्रकट करतो.
ਮਨ ਰੇ ਪਵਨ ਦ੍ਰਿੜ ਸੁਖਮਨ ਨਾਰੀ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
अरे मन, प्रत्येक श्वासाबरोबर नामस्मरण करणे हा सुषुम्ना नाडीचा अभ्यास आहे. ॥१॥रहाउ॥
ਸੋ ਗੁਰੁ ਕਰਹੁ ਜਿ ਬਹੁਰਿ ਨ ਕਰਨਾ ॥
असा गुरू ग्रहण करा की पुन्हा गुरू स्वीकारण्याची गरज भासणार नाही.
ਸੋ ਪਦੁ ਰਵਹੁ ਜਿ ਬਹੁਰਿ ਨ ਰਵਨਾ ॥
अशा शब्दाचा उच्चार करा की पुन्हा उच्चार करावा लागणार नाही.
ਸੋ ਧਿਆਨੁ ਧਰਹੁ ਜਿ ਬਹੁਰਿ ਨ ਧਰਨਾ ॥
अशाप्रकारे ध्यान करा की पुन्हा ध्यान करण्याची गरज नाही.
ਐਸੇ ਮਰਹੁ ਜਿ ਬਹੁਰਿ ਨ ਮਰਨਾ ॥੨॥
अशा रीतीने मरावे की तुम्हाला जन्म-मृत्यूच्या चक्रात पडावे लागणार नाही. ॥२॥
ਉਲਟੀ ਗੰਗਾ ਜਮੁਨ ਮਿਲਾਵਉ ॥
मी माझ्या मनाचे केंद्र बदलले आहे म्हणून मी गंगा आणि यमुना विलीन करत आहे.
ਬਿਨੁ ਜਲ ਸੰਗਮ ਮਨ ਮਹਿ ਨ੍ਹ੍ਹਾਵਉ ॥
अशाप्रकारे मी मनाच्या त्रिवेणी संगमात स्नान करत आहे जिथे गंगा, जमुना आणि सरस्वतीचे पाणी नाही.
ਲੋਚਾ ਸਮਸਰਿ ਇਹੁ ਬਿਉਹਾਰਾ ॥
आता या डोळ्यांनी मी सर्वांना समानतेने पाहत आहे. ही माझी जगण्याची पद्धत आहे.
ਤਤੁ ਬੀਚਾਰਿ ਕਿਆ ਅਵਰਿ ਬੀਚਾਰਾ ॥੩॥
फक्त एका परमेश्वराचा विचार करा आणि पुढील विचार करण्याची गरज नाही. ॥३॥
ਅਪੁ ਤੇਜੁ ਬਾਇ ਪ੍ਰਿਥਮੀ ਆਕਾਸਾ ॥ ਐਸੀ ਰਹਤ ਰਹਉ ਹਰਿ ਪਾਸਾ ॥
परमेश्वराच्या चरणी बसून मी जल, अग्नी, वारा, पृथ्वी आणि आकाश असे माझे जीवन जगत आहे.
ਕਹੈ ਕਬੀਰ ਨਿਰੰਜਨ ਧਿਆਵਉ ॥
कबीरजी म्हणतात की तुम्ही भगवान निरंजनाचे ध्यान करा.
ਤਿਤੁ ਘਰਿ ਜਾਉ ਜਿ ਬਹੁਰਿ ਨ ਆਵਉ ॥੪॥੧੮॥
जेणेकरून तुम्ही त्या घरापर्यंत पोहोचता जिथून तुम्हाला परत जावे लागणार नाही. ॥४॥ १८ ॥
ਗਉੜੀ ਕਬੀਰ ਜੀ ਤਿਪਦੇ ॥
गउडी कबीर जी दिपडे ॥
ਕੰਚਨ ਸਿਉ ਪਾਈਐ ਨਹੀ ਤੋਲਿ ॥
स्वतःच्या वजनाएवढे सोने दान करून परमेश्वराची प्राप्ती होऊ शकत नाही.
ਮਨੁ ਦੇ ਰਾਮੁ ਲੀਆ ਹੈ ਮੋਲਿ ॥੧॥
प्राण देऊन मी रामाची प्राप्ती केली आहे. ॥१॥
ਅਬ ਮੋਹਿ ਰਾਮੁ ਅਪੁਨਾ ਕਰਿ ਜਾਨਿਆ ॥
आता राम माझाच आहे अशी माझी श्रद्धा आहे.
ਸਹਜ ਸੁਭਾਇ ਮੇਰਾ ਮਨੁ ਮਾਨਿਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥.
माझे मन साहजिकच आनंदी आहे. ॥१॥रहाउ॥
ਬ੍ਰਹਮੈ ਕਥਿ ਕਥਿ ਅੰਤੁ ਨ ਪਾਇਆ ॥
ज्या परमेश्वराचे गुण ब्रह्मदेवही त्याच्या अंतापर्यंत पोहोचू शकले नाहीत.
ਰਾਮ ਭਗਤਿ ਬੈਠੇ ਘਰਿ ਆਇਆ ॥੨॥
माझ्या रामभक्तीमुळे हा परमेश्वर माझ्या हृदयात वसला आहे. ॥२॥
ਕਹੁ ਕਬੀਰ ਚੰਚਲ ਮਤਿ ਤਿਆਗੀ ॥
हे कबीर! मी माझे चंचल मन सोडले आहे.
ਕੇਵਲ ਰਾਮ ਭਗਤਿ ਨਿਜ ਭਾਗੀ ॥੩॥੧॥੧੯॥
माझ्या नशिबात फक्त रामाची भक्ती आली आहे. ॥३॥ १॥ १९॥
ਗਉੜੀ ਕਬੀਰ ਜੀ ॥
गउडी कबीर जी ॥
ਜਿਹ ਮਰਨੈ ਸਭੁ ਜਗਤੁ ਤਰਾਸਿਆ ॥
ज्या मृत्यूची सर्व जगाला भीती वाटते.
ਸੋ ਮਰਨਾ ਗੁਰ ਸਬਦਿ ਪ੍ਰਗਾਸਿਆ ॥੧॥
त्या मृत्यूचे वास्तव गुरूंच्या शब्दांतून समोर आले आहे, मृत्यू म्हणजे नेमके काय? ॥१॥
ਅਬ ਕੈਸੇ ਮਰਉ ਮਰਨਿ ਮਨੁ ਮਾਨਿਆ ॥
आता मी जन्ममरणाच्या चक्रात कसा पडणार?
ਮਰਿ ਮਰਿ ਜਾਤੇ ਜਿਨ ਰਾਮੁ ਨ ਜਾਨਿਆ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
माझ्या मनाने मृत्यूचा ताबा घेतला आहे. ज्यांना राम माहित नाही ते पुन्हा पुन्हा जन्म घेतात आणि मरतात. ॥१॥रहाउ॥
ਮਰਨੋ ਮਰਨੁ ਕਹੈ ਸਭੁ ਕੋਈ ॥
जगातील प्रत्येक प्राणी मृत्यू मरण म्हणत आहे.
ਸਹਜੇ ਮਰੈ ਅਮਰੁ ਹੋਇ ਸੋਈ ॥੨॥
ज्ञानाने मरणारा माणूसच अमर असतो. ॥२॥
ਕਹੁ ਕਬੀਰ ਮਨਿ ਭਇਆ ਅਨੰਦਾ ॥
हे प्रिये! माझ्या मनात आनंद निर्माण झाला आहे.
ਗਇਆ ਭਰਮੁ ਰਹਿਆ ਪਰਮਾਨੰਦਾ ॥੩॥੨੦॥
माझी संदिग्धता नष्ट झाली आहे आणि आनंद माझ्या हृदयात वसला आहे. ॥३॥२०॥
ਗਉੜੀ ਕਬੀਰ ਜੀ ॥
गउडी कबीर जी ॥
ਕਤ ਨਹੀ ਠਉਰ ਮੂਲੁ ਕਤ ਲਾਵਉ ॥
या देहात विशेष जागा सापडत नाही जिथं जीवाला वेदना होत असतील, मग औषध कुठे वापरावं?
ਖੋਜਤ ਤਨ ਮਹਿ ਠਉਰ ਨ ਪਾਵਉ ॥੧॥
मी माझ्या शरीराचा शोध घेतला पण मला अशी कोणतीही जागा मिळाली नाही. ॥१॥
ਲਾਗੀ ਹੋਇ ਸੁ ਜਾਨੈ ਪੀਰ ॥
ज्याने वेदना अनुभवल्या आहेत त्यालाच ते कळते.
ਰਾਮ ਭਗਤਿ ਅਨੀਆਲੇ ਤੀਰ ॥੧॥ ਰਹਾਉ ॥
राम भक्तीचे बाण अतिशय धारदार आहेत. ॥१॥रहाउ॥
ਏਕ ਭਾਇ ਦੇਖਉ ਸਭ ਨਾਰੀ ॥
मी सर्व स्त्रियांकडे आणि सजीवांकडे एकाच दृष्टिकोनातून पाहतो.
ਕਿਆ ਜਾਨਉ ਸਹ ਕਉਨ ਪਿਆਰੀ ॥੨॥
पण कोणता स्त्री प्राणी तिच्या पती परमेश्वराची लाडकी आहे हे मला कसे कळेल? ॥२॥
ਕਹੁ ਕਬੀਰ ਜਾ ਕੈ ਮਸਤਕਿ ਭਾਗੁ ॥
हे कबीर! ज्या जीवरूपी स्त्रिचे नाशिबात सौभाग्य आहे.
ਸਭ ਪਰਹਰਿ ਤਾ ਕਉ ਮਿਲੈ ਸੁਹਾਗੁ ॥੩॥੨੧॥
पती परमेश्वर सर्व काही सोडून तिच्याकडे येतो. ॥३॥२१॥