Page 279
ਤ੍ਰਿਪਤਿ ਨ ਆਵੈ ਮਾਇਆ ਪਾਛੈ ਪਾਵੈ ॥
संपत्तीच्या शोधात तो समाधानी होत नाही.
ਅਨਿਕ ਭੋਗ ਬਿਖਿਆ ਕੇ ਕਰੈ ॥
मनुष्य बहुतेक इंद्रियसुखांच्या उपभोगात गुंतलेला असतो,
ਨਹ ਤ੍ਰਿਪਤਾਵੈ ਖਪਿ ਖਪਿ ਮਰੈ ॥
पण तो समाधानी होत नाही आणि त्याच्या आकांताने मृत्यू पावतो.
ਬਿਨਾ ਸੰਤੋਖ ਨਹੀ ਕੋਊ ਰਾਜੈ ॥
समाधानाशिवाय कोणीही आनंदी होत नाही.
ਸੁਪਨ ਮਨੋਰਥ ਬ੍ਰਿਥੇ ਸਭ ਕਾਜੈ ॥
त्याच्या सर्व कृती स्वप्नातील इच्छेप्रमाणे निरर्थक आहेत.
ਨਾਮ ਰੰਗਿ ਸਰਬ ਸੁਖੁ ਹੋਇ ॥
परमेश्वराच्या नामस्मरणाने सर्व सुख प्राप्त होते.
ਬਡਭਾਗੀ ਕਿਸੈ ਪਰਾਪਤਿ ਹੋਇ ॥
फक्त भाग्यवान व्यक्तीलाच परमेश्वराच्या नामाची प्राप्ती होते.
ਕਰਨ ਕਰਾਵਨ ਆਪੇ ਆਪਿ ॥
परमेश्वर स्वतः सर्व काही करण्यास आणि जीवांच्या द्वारे करून घेण्यास समर्थ आहे.
ਸਦਾ ਸਦਾ ਨਾਨਕ ਹਰਿ ਜਾਪਿ ॥੫॥
हे नानक! परमेश्वराचे सदैव नामस्मरण करावे. ॥५॥
ਕਰਨ ਕਰਾਵਨ ਕਰਨੈਹਾਰੁ ॥
परमेश्वरच सर्वकाही करतो आणि सर्वकाही करण्यास कारणीभूत ठरतो.
ਇਸ ਕੈ ਹਾਥਿ ਕਹਾ ਬੀਚਾਰੁ ॥
या वस्तुस्थितीवर चिंतन करा की मनुष्याच्या नियंत्रणात काहीही नाही.
ਜੈਸੀ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਕਰੇ ਤੈਸਾ ਹੋਇ ॥
परमेश्वराची जशी दृष्टी असते मनुष्य तसेच कार्य करतो.
ਆਪੇ ਆਪਿ ਆਪਿ ਪ੍ਰਭੁ ਸੋਇ ॥
तो परमेश्वरच सर्वस्व आहे.
ਜੋ ਕਿਛੁ ਕੀਨੋ ਸੁ ਅਪਨੈ ਰੰਗਿ ॥
मनुष्य जे काही करतो ते परमेश्वराच्या इच्छेनुसार आहे.
ਸਭ ਤੇ ਦੂਰਿ ਸਭਹੂ ਕੈ ਸੰਗਿ ॥
तो सर्वांपासून दूर आहे, तरीही तो सर्वांसोबत आहे.
ਬੂਝੈ ਦੇਖੈ ਕਰੈ ਬਿਬੇਕ ॥
तो समजतो, पाहतो आणि आपला निर्णय घेतो.
ਆਪਹਿ ਏਕ ਆਪਹਿ ਅਨੇਕ ॥
परमेश्वर स्वतः एकच आहे आणि त्याची अनेक रूपे आहेत.
ਮਰੈ ਨ ਬਿਨਸੈ ਆਵੈ ਨ ਜਾਇ ॥
परमेश्वर मरत नाही आणि नष्ट होत नाही, तो जन्म आणि मृत्यूपासून मुक्त असतो.
ਨਾਨਕ ਸਦ ਹੀ ਰਹਿਆ ਸਮਾਇ ॥੬॥
हे नानक ! परमेश्वर तो सदैव सर्वव्यापी राहतो. ॥६॥
ਆਪਿ ਉਪਦੇਸੈ ਸਮਝੈ ਆਪਿ ॥
परमेश्वर स्वतःच उपदेश करतो आणि स्वतःच समजून घेतो.
ਆਪੇ ਰਚਿਆ ਸਭ ਕੈ ਸਾਥਿ ॥
कारण परमेश्वर स्वत: सर्वांमध्ये मिसळला आहे.
ਆਪਿ ਕੀਨੋ ਆਪਨ ਬਿਸਥਾਰੁ ॥
त्याने स्वत:चा विस्तार (विश्व) स्वत: केला आहे.
ਸਭੁ ਕਛੁ ਉਸ ਕਾ ਓਹੁ ਕਰਨੈਹਾਰੁ ॥
सर्व काही परमेश्वराचे आहे, तो निर्माता आहे.
ਉਸ ਤੇ ਭਿੰਨ ਕਹਹੁ ਕਿਛੁ ਹੋਇ ॥
मला सांगा, त्याच्या इच्छेशिवाय काहीही होऊ शकते?
ਥਾਨ ਥਨੰਤਰਿ ਏਕੈ ਸੋਇ ॥
एकच देव सर्वत्र आणि सर्व ठिकाणी विराजमान आहे.
ਅਪੁਨੇ ਚਲਿਤ ਆਪਿ ਕਰਣੈਹਾਰ ॥
परमेश्वर त्याच्या लीळा स्वत:च रचतो.
ਕਉਤਕ ਕਰੈ ਰੰਗ ਆਪਾਰ ॥
तो अनेक चमत्कार करतो तसेच त्याचे रंग अनंत आहेत.
ਮਨ ਮਹਿ ਆਪਿ ਮਨ ਅਪੁਨੇ ਮਾਹਿ ॥
परमेश्वर स्वत: सर्वांच्या मनात आहे आणि सर्व त्याच्या मनात आहेत.
ਨਾਨਕ ਕੀਮਤਿ ਕਹਨੁ ਨ ਜਾਇ ॥੭॥
हे नानक! त्याचे (देवाचे) मूल्यमापन करता येत नाही. ॥ ७॥
ਸਤਿ ਸਤਿ ਸਤਿ ਪ੍ਰਭੁ ਸੁਆਮੀ ॥
विश्वाचा स्वामी, देव, सर्वकालीन सत्य आहे.
ਗੁਰ ਪਰਸਾਦਿ ਕਿਨੈ ਵਖਿਆਨੀ ॥
ही केवळ एक दुर्मिळ व्यक्ती आहे, ज्याने गुरूच्या कृपेने या वस्तुस्थितीचे वर्णन केले आहे.
ਸਚੁ ਸਚੁ ਸਚੁ ਸਭੁ ਕੀਨਾ ॥
ज्या परमेश्वराने सर्व काही निर्माण केले आहे तो देखील सत्य आहे.
ਕੋਟਿ ਮਧੇ ਕਿਨੈ ਬਿਰਲੈ ਚੀਨਾ ॥
कोट्यवधी लोकांमध्ये फक्त एखादाच दुर्मिळ व्यक्ती त्याला ओळखतो.
ਭਲਾ ਭਲਾ ਭਲਾ ਤੇਰਾ ਰੂਪ ॥
हे परमेश्वरा ! तुझे स्वरूप अतिशय सुंदर आणि मोहक आहे.
ਅਤਿ ਸੁੰਦਰ ਅਪਾਰ ਅਨੂਪ ॥
हे परमेश्वरा ! तू अत्यंत सुंदर, अफाट आणि अद्वितीय आहेस.
ਨਿਰਮਲ ਨਿਰਮਲ ਨਿਰਮਲ ਤੇਰੀ ਬਾਣੀ ॥
हे परमेश्वरा ! तुमची वाणी अतिशय शुद्ध, निर्मळ आणि मधुर आहे.
ਘਟਿ ਘਟਿ ਸੁਨੀ ਸ੍ਰਵਨ ਬਖ੍ਯ੍ਯਾਣੀ ॥
प्रत्येक व्यक्ती आपल्या कानांनी ऐकतो आणि त्याचा अर्थ लावतो.
ਪਵਿਤ੍ਰ ਪਵਿਤ੍ਰ ਪਵਿਤ੍ਰ ਪੁਨੀਤ ॥
तो अत्यंत शुद्ध आणि पवित्र होतो,
ਨਾਮੁ ਜਪੈ ਨਾਨਕ ਮਨਿ ਪ੍ਰੀਤਿ ॥੮॥੧੨॥
हे नानक! जी व्यक्ती अंत:करणात प्रेमाने परमेश्वराचे नामस्मरण करते.॥ ८ ॥ १२ ॥
ਸਲੋਕੁ ॥
श्लोक ॥
ਸੰਤ ਸਰਨਿ ਜੋ ਜਨੁ ਪਰੈ ਸੋ ਜਨੁ ਉਧਰਨਹਾਰ ॥
जो संतांचा आश्रय घेतो त्याला मोक्ष प्राप्त होतो.
ਸੰਤ ਕੀ ਨਿੰਦਾ ਨਾਨਕਾ ਬਹੁਰਿ ਬਹੁਰਿ ਅਵਤਾਰ ॥੧॥
हे नानक! संतांवर टीका करून मनुष्य पुन:पुन्हा जन्म आणि मृत्यूच्या चक्रात अडकतो. ॥१॥
ਅਸਟਪਦੀ ॥
अष्टपदी॥
ਸੰਤ ਕੈ ਦੂਖਨਿ ਆਰਜਾ ਘਟੈ ॥
संताला दु:खी केल्याने मनुष्याचे आयुष्य कमी होते.
ਸੰਤ ਕੈ ਦੂਖਨਿ ਜਮ ਤੇ ਨਹੀ ਛੁਟੈ ॥
संताला दु:खी केल्याने मनुष्य यमाच्या दूतांपासून सुटू शकत नाही.
ਸੰਤ ਕੈ ਦੂਖਨਿ ਸੁਖੁ ਸਭੁ ਜਾਇ ॥
संताला दु:खी केल्याने मनुष्याचे सर्व सुख नष्ट होते.
ਸੰਤ ਕੈ ਦੂਖਨਿ ਨਰਕ ਮਹਿ ਪਾਇ ॥
संताला दु:खी केल्याने मनुष्य नरकात जातो.
ਸੰਤ ਕੈ ਦੂਖਨਿ ਮਤਿ ਹੋਇ ਮਲੀਨ ॥
संताला दु:खी केल्याने मनुष्याची बुद्धी भ्रष्ट होते.
ਸੰਤ ਕੈ ਦੂਖਨਿ ਸੋਭਾ ਤੇ ਹੀਨ ॥
संताला दु:खी केल्याने मनुष्याची प्रतिष्ठा नष्ट होते.
ਸੰਤ ਕੇ ਹਤੇ ਕਉ ਰਖੈ ਨ ਕੋਇ ॥
संताला दु:खी केल्याने मनुष्याचे कोणीही रक्षण करू शकत नाही.
ਸੰਤ ਕੈ ਦੂਖਨਿ ਥਾਨ ਭ੍ਰਸਟੁ ਹੋਇ ॥
संताला नाराज केल्याने स्वतःचे हृदय प्रदूषित होते.
ਸੰਤ ਕ੍ਰਿਪਾਲ ਕ੍ਰਿਪਾ ਜੇ ਕਰੈ ॥
पण दयाळू संत त्याच्या दयाळूपणा दाखवतो तेव्हा
ਨਾਨਕ ਸੰਤਸੰਗਿ ਨਿੰਦਕੁ ਭੀ ਤਰੈ ॥੧॥
हे नानक! सद्पुरुषांच्या सहवासात निंदा करणाराही अस्तित्त्वाचा सागर पार करतो. ॥१॥
ਸੰਤ ਕੇ ਦੂਖਨ ਤੇ ਮੁਖੁ ਭਵੈ ॥
संताला दुखावणाऱ्या व्यक्तीचा चेहरा मलिन होतो.
ਸੰਤਨ ਕੈ ਦੂਖਨਿ ਕਾਗ ਜਿਉ ਲਵੈ ॥
संताला दुखावणारी व्यक्ती कावळ्यासारखी टीका करत राहते.
ਸੰਤਨ ਕੈ ਦੂਖਨਿ ਸਰਪ ਜੋਨਿ ਪਾਇ ॥
संताला दु:खी करणारा मनुष्य सर्पयोनीत जन्म घेतो.
ਸੰਤ ਕੈ ਦੂਖਨਿ ਤ੍ਰਿਗਦ ਜੋਨਿ ਕਿਰਮਾਇ ॥
संताला दुखावणारी व्यक्ती कीटक इत्यादींच्या दुनियेत भटकत असते.
ਸੰਤਨ ਕੈ ਦੂਖਨਿ ਤ੍ਰਿਸਨਾ ਮਹਿ ਜਲੈ ॥
जो संताला दुखावतो तो तृष्णेच्या आगीत जळत राहतो.
ਸੰਤ ਕੈ ਦੂਖਨਿ ਸਭੁ ਕੋ ਛਲੈ ॥
जो संताला दुःखी करतो तो प्रत्येकाची फसवणूक करणारा असतो.
ਸੰਤ ਕੈ ਦੂਖਨਿ ਤੇਜੁ ਸਭੁ ਜਾਇ ॥
संताला दु:खी केल्याने माणसाचे संपूर्ण वैभव नष्ट होते.
ਸੰਤ ਕੈ ਦੂਖਨਿ ਨੀਚੁ ਨੀਚਾਇ ॥
संतांना निंदा केल्याने त्या व्यक्तीचा दर्जा अतिशय खालावतो.
ਸੰਤ ਦੋਖੀ ਕਾ ਥਾਉ ਕੋ ਨਾਹਿ ॥
संताची निंदा करणाऱ्याला कोणताही आश्रय नसतो.