Page 266
ਅਨਿਕ ਜਤਨ ਕਰਿ ਤ੍ਰਿਸਨ ਨਾ ਧ੍ਰਾਪੈ ॥
खूप प्रयत्न करूनही आध्यात्मिक तहान भागत नाही.
ਭੇਖ ਅਨੇਕ ਅਗਨਿ ਨਹੀ ਬੁਝੈ ॥
अनेक धार्मिक वेष बदलून (इच्छेची) आग विझत नाही.
ਕੋਟਿ ਉਪਾਵ ਦਰਗਹ ਨਹੀ ਸਿਝੈ ॥
अशा (लाखो) उपायांनी मनुष्य परमेश्वराच्या दरबारात मुक्त होत नाही.
ਛੂਟਸਿ ਨਾਹੀ ਊਭ ਪਇਆਲਿ ॥
ते आकाशात गेले किंवा पाताळात गेले तरी ते मुक्त होत नाहीत.
ਮੋਹਿ ਬਿਆਪਹਿ ਮਾਇਆ ਜਾਲਿ ॥
जे व्यक्ती संसारिक मोहामुळे भ्रमाच्या जाळ्यात अडकतात,
ਅਵਰ ਕਰਤੂਤਿ ਸਗਲੀ ਜਮੁ ਡਾਨੈ ॥
यमराज मानवांना त्यांच्या इतर सर्व दुष्कर्मांची शिक्षा देतात.
ਗੋਵਿੰਦ ਭਜਨ ਬਿਨੁ ਤਿਲੁ ਨਹੀ ਮਾਨੈ ॥
(परंतु) परमेश्वराच्या भजनामुळे मृत्यूची थोडीही पर्वा नसते.
ਹਰਿ ਕਾ ਨਾਮੁ ਜਪਤ ਦੁਖੁ ਜਾਇ ॥
परमेश्वराचे नामस्मरण केल्याने सर्व प्रकारची दुःखे दूर होतात.
ਨਾਨਕ ਬੋਲੈ ਸਹਜਿ ਸੁਭਾਇ ॥੪॥
नानकांचा सहज स्वभाव हेच सांगतो. ॥४॥
ਚਾਰਿ ਪਦਾਰਥ ਜੇ ਕੋ ਮਾਗੈ ॥
माणसाला धर्म, अर्थ, काम, मोक्ष या चार गोष्टींची इच्छा असेल,
ਸਾਧ ਜਨਾ ਕੀ ਸੇਵਾ ਲਾਗੈ ॥
तर त्याने संतांच्या सेवेत रमले पाहिजे.
ਜੇ ਕੋ ਆਪੁਨਾ ਦੂਖੁ ਮਿਟਾਵੈ ॥
जर एखाद्याला आपले दु: ख संपवायचे असेल तर
ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਰਿਦੈ ਸਦ ਗਾਵੈ ॥
तर त्याने हरी-परमेश्वराचे नाम नेहमी हृदयात ठेवले पाहिजे.
ਜੇ ਕੋ ਅਪੁਨੀ ਸੋਭਾ ਲੋਰੈ ॥
जर एखाद्या व्यक्तीला प्रसिद्धी हवी असेल,
ਸਾਧਸੰਗਿ ਇਹ ਹਉਮੈ ਛੋਰੈ ॥
तर संतांच्या संगतीत राहून त्याने आपल्या अहंकाराचा त्याग केला पाहिजे.
ਜੇ ਕੋ ਜਨਮ ਮਰਣ ਤੇ ਡਰੈ ॥
जर मनुष्य जन्म-मृत्यूच्या दु:खाला घाबरत असेल,
ਸਾਧ ਜਨਾ ਕੀ ਸਰਨੀ ਪਰੈ ॥
तर त्याने संतांचा आश्रय घ्यावा.
ਜਿਸੁ ਜਨ ਕਉ ਪ੍ਰਭ ਦਰਸ ਪਿਆਸਾ ॥
ज्या व्यक्तीला परमेश्वराच्या दर्शनाची उत्कट इच्छा आहे,
ਨਾਨਕ ਤਾ ਕੈ ਬਲਿ ਬਲਿ ਜਾਸਾ ॥੫॥
हे नानक! मी त्या व्यक्तीसाठी माझे आयुष्य समर्पित करतो. ॥ ५॥
ਸਗਲ ਪੁਰਖ ਮਹਿ ਪੁਰਖੁ ਪ੍ਰਧਾਨੁ ॥
सर्व पुरुषांमध्ये तो प्रमुख पुरुष आहे,
ਸਾਧਸੰਗਿ ਜਾ ਕਾ ਮਿਟੈ ਅਭਿਮਾਨੁ ॥
सत्संगात राहून ज्याचा अभिमान नाहीसा होतो.
ਆਪਸ ਕਉ ਜੋ ਜਾਣੈ ਨੀਚਾ ॥
जो माणूस स्वतःला नम्र समजतो,
ਸੋਊ ਗਨੀਐ ਸਭ ਤੇ ਊਚਾ ॥
तो सर्वोत्तम (सर्वोच्च) मानला जातो.
ਜਾ ਕਾ ਮਨੁ ਹੋਇ ਸਗਲ ਕੀ ਰੀਨਾ ॥
ज्या माणसाचे मन अतिशय क्षमाशील होते,
ਹਰਿ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ਤਿਨਿ ਘਟਿ ਘਟਿ ਚੀਨਾ ॥
त्याला प्रत्येक हृदयात हरी-परमेश्वराचे नाव दिसते.
ਮਨ ਅਪੁਨੇ ਤੇ ਬੁਰਾ ਮਿਟਾਨਾ ॥
जो आपल्या मनातून वाईट गोष्टी काढून टाकतो,
ਪੇਖੈ ਸਗਲ ਸ੍ਰਿਸਟਿ ਸਾਜਨਾ ॥
तो संपूर्ण सृष्टीला आपला मित्र मानतो.
ਸੂਖ ਦੂਖ ਜਨ ਸਮ ਦ੍ਰਿਸਟੇਤਾ ॥
हे नानक! जो माणूस सुख आणि दु:ख सारखेच पाहतो,
ਨਾਨਕ ਪਾਪ ਪੁੰਨ ਨਹੀ ਲੇਪਾ ॥੬॥
तो पाप आणि पुण्य यापासून मुक्त राहतो. ॥६॥
ਨਿਰਧਨ ਕਉ ਧਨੁ ਤੇਰੋ ਨਾਉ ॥
गरीब भक्ताला, तुझे नाव ही त्याची संपत्ती आहे.
ਨਿਥਾਵੇ ਕਉ ਨਾਉ ਤੇਰਾ ਥਾਉ ॥
तुझे नाम निराधारांसाठी एकमेव आश्रय आहे.
ਨਿਮਾਨੇ ਕਉ ਪ੍ਰਭ ਤੇਰੋ ਮਾਨੁ ॥
हे परमेश्वरा ! अनादर करणार्यांचा आदर तूच आहेस.
ਸਗਲ ਘਟਾ ਕਉ ਦੇਵਹੁ ਦਾਨੁ ॥
हे परमेश्वरा ! सर्व प्राणिमात्रांना दान देणारा तूच आहेस.
ਕਰਨ ਕਰਾਵਨਹਾਰ ਸੁਆਮੀ ॥
हे जगाच्या स्वामी ! सर्व काही तुम्ही स्वतः करता आणि व्यक्तीला पण ते स्वतः करायला लावता.
ਸਗਲ ਘਟਾ ਕੇ ਅੰਤਰਜਾਮੀ ॥
तुम्ही मोठे अंतर्ज्ञानी व्यक्ती आहात.
ਅਪਨੀ ਗਤਿ ਮਿਤਿ ਜਾਨਹੁ ਆਪੇ ॥
हे परमेश्वरा! तुम्हाला तुमचा वेग आणि तुमची मर्यादा माहीत आहे.
ਆਪਨ ਸੰਗਿ ਆਪਿ ਪ੍ਰਭ ਰਾਤੇ ॥
हे परमेश्वरा! आपण आपले स्वतःच रंगले आहात.
ਤੁਮ੍ਹ੍ਹਰੀ ਉਸਤਤਿ ਤੁਮ ਤੇ ਹੋਇ ॥
हे परमेश्वरा! फक्त आपण आपल्या महान माहीत आहे.
ਨਾਨਕ ਅਵਰੁ ਨ ਜਾਨਸਿ ਕੋਇ ॥੭॥
हे नानक! तुझा महिमा इतर कोणी जाणत नाही. ॥७॥
ਸਰਬ ਧਰਮ ਮਹਿ ਸ੍ਰੇਸਟ ਧਰਮੁ ॥
सर्व धर्मांमध्ये सर्वोच्च धर्म तो आहे की
ਹਰਿ ਕੋ ਨਾਮੁ ਜਪਿ ਨਿਰਮਲ ਕਰਮੁ ॥
परमेश्वराचे नामस्मरण करणे आणि पवित्र कर्म करणे.
ਸਗਲ ਕ੍ਰਿਆ ਮਹਿ ਊਤਮ ਕਿਰਿਆ ॥
सर्व धार्मिक विधीमध्ये सर्वोत्तम विधी हा आहे की
ਸਾਧਸੰਗਿ ਦੁਰਮਤਿ ਮਲੁ ਹਿਰਿਆ ॥
सत्संगात भेटून मूर्खपणाची घाण धुवावी.
ਸਗਲ ਉਦਮ ਮਹਿ ਉਦਮੁ ਭਲਾ ॥
सर्व प्रयत्नांमध्ये सर्वोत्तम प्रयत्न हा आहे की
ਹਰਿ ਕਾ ਨਾਮੁ ਜਪਹੁ ਜੀਅ ਸਦਾ ॥
मनात नेहमी परमेश्वराचे (हरीचे) नामस्मरण करत राहा.
ਸਗਲ ਬਾਨੀ ਮਹਿ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਬਾਨੀ ॥
सर्व वाणीमध्ये, वाणीचे अमृत आहे सर्वोत्तम आहे.
ਹਰਿ ਕੋ ਜਸੁ ਸੁਨਿ ਰਸਨ ਬਖਾਨੀ ॥
परमेश्वराची महिमा ऐका आणि आपल्या जिव्हेने त्याची स्तुती करा.
ਸਗਲ ਥਾਨ ਤੇ ਓਹੁ ਊਤਮ ਥਾਨੁ ॥
हे नानक! सर्व स्थानांमध्ये ते स्थान सर्वोत्तम आहे,
ਨਾਨਕ ਜਿਹ ਘਟਿ ਵਸੈ ਹਰਿ ਨਾਮੁ ॥੮॥੩॥
जिथे परमेश्वराचे नाम वास करते. ॥८॥ ३॥
ਸਲੋਕੁ ॥
श्लोक ॥
ਨਿਰਗੁਨੀਆਰ ਇਆਨਿਆ ਸੋ ਪ੍ਰਭੁ ਸਦਾ ਸਮਾਲਿ ॥
हे गुणहीन आणि मूर्ख प्राणी! त्या परमेश्वराचे सदैव नामस्मरण कर.
ਜਿਨਿ ਕੀਆ ਤਿਸੁ ਚੀਤਿ ਰਖੁ ਨਾਨਕ ਨਿਬਹੀ ਨਾਲਿ ॥੧॥
हे नानक! ज्याने तुला निर्माण केले त्याला तुझ्या हृदयात ठेव, फक्त परमेश्वरच तुला साथ देईल. ॥१॥
ਅਸਟਪਦੀ ॥
अष्टपदी:
ਰਮਈਆ ਕੇ ਗੁਨ ਚੇਤਿ ਪਰਾਨੀ ॥
हे नश्वर प्राणी! सर्वव्यापी रामाच्या गुणांची स्तुती कर.
ਕਵਨ ਮੂਲ ਤੇ ਕਵਨ ਦ੍ਰਿਸਟਾਨੀ ॥
तुझे मूळ काय आहे आणि तू कसा दिसतो?
ਜਿਨਿ ਤੂੰ ਸਾਜਿ ਸਵਾਰਿ ਸੀਗਾਰਿਆ ॥
ज्याने तुम्हाला निर्माण केले, संगोपन केले आणि सुशोभित केले,
ਗਰਭ ਅਗਨਿ ਮਹਿ ਜਿਨਹਿ ਉਬਾਰਿਆ ॥
ज्याने तुझे गर्भाच्या अग्नीत तुझे रक्षण केले.
ਬਾਰ ਬਿਵਸਥਾ ਤੁਝਹਿ ਪਿਆਰੈ ਦੂਧ ॥
बाल्यावस्थेत ज्याने तुला दूधं दिले.
ਭਰਿ ਜੋਬਨ ਭੋਜਨ ਸੁਖ ਸੂਧ ॥
ज्याने तुला तुझ्या तारुण्यात अन्न, आनंद आणि बुद्धी दिली
ਬਿਰਧਿ ਭਇਆ ਊਪਰਿ ਸਾਕ ਸੈਨ ॥
आणि जेव्हा तुम्ही म्हातारे झालात तेव्हा तुमचे नातेवाईक आणि मित्र.